Một góc thành phố Hồ Chí Minh (ảnh internet).

Là một địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất nước, từ năm 1998 đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai 904 dự án xây dựng với gần 40.000 hộ dân bị thu hồi đất, trong đó có 30.000 hộ dân có nhu cầu tái định cư. Sau nhiều nỗ lực giải quyết hậu đền bù giải tỏa, trên địa bàn thành phố hiện vẫn còn 403 hộ đang tạm cư chờ ngày được bố trí nơi ở ổn định, chủ yếu tại quận Bình Thạnh, quận 2, để chờ nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ. Một mùa xuân mới đang về, cùng những nỗ lực giải quyết khó khăn của chính quyền các quận huyện của thành phố mang tên Bác, người dân mong rằng cuộc sống an cư lạc nghiệp của họ sẽ sớm thành hiện thực.

Mùa xuân phương Nam đã về với tiết trời hơi se lạnh vào mỗi buổi sáng, cái nắng nhẹ vào buổi trưa và buổi chiều. Không ồn ào, sôi động và hoa lệ như các khu trung tâm. Những khu tạm cư dưới đường điện cao thế, khu tạm cư Cù Lao Chà và Bạch Đàn nằm sâu trong những ngách đường heo hút tại phường 13, 17, 27, quận Bình Thạnh vẫn tĩnh lặng trong nhịp sống của riêng mình. Những đứa bé lớn nhất được sinh ra ở đây nay cũng hơn 10 tuổi. Sự lớn lên, khỏe mạnh và vui tươi của chúng chính là mùa xuân và niềm hy vọng lớn nhất của những người làm cha, làm mẹ đang sống cảnh tạm cư. Năm nào cũng vậy, cứ mỗi dịp Tết đến, xuân về, họ lại mong chờ và hy vọng vào những chuyển biến mới có thể giúp họ an cư.

Từ hơn 10 năm nay, người dân ở khu tạm cư dưới đường điện cao thế phường 13, quận Bình Thạnh, vẫn mong chờ có một nơi ở mới để không phải lo lắng về nguy cơ điện giật mỗi khi trời mưa hay sấm sét. Theo phản ánh của người dân, để giải quyết nơi ở cho những hộ dân bị giải tỏa thu hồi đất, từ năm 1998, dãy nhà cấp 4 lúp xúp, rộng hơn 10 mét vuông được Công ty phát triển nhà quận Bình Thạnh xây cất ngay dưới đường điện cao thế. Mục đích là để người dân tạm cư một thời gian nhưng qua nhiều năm, chuyện di dời vẫn phải chờ. Hiện tại, 54 hộ dân tại đây gồm nhiều đối tượng với những tiêu chí tạm cư khác nhau: một số hộ không chịu đi với lý do không đủ khả năng chi trả tiền chung cư; nhiều hộ dân có đất bị thu hồi nhưng không thuộc diện được tái định cư vẫn sống ở đây. Đa số họ đều là dân lao động nghèo, công việc bấp bênh, thu nhập không ổn định.

Bà Nguyễn Thị Vui, 74 tuổi, sống với con và cháu ở phòng 14B ao ước: Bây giờ tôi chỉ mong muốn cho tôi được ở một cái nhà, cho mẹ con tôi được ở với nhau, rồi làm có cơm có gạo ăn thôi. Năm mới thì cầu mong có chỗ để ở, lo cho con cái này kia nọ thôi chứ không mong gì hơn. Hồi nào tới giờ cứ ở tạm cư đã mười mấy năm rồi, bây giờ nhà nước tái định cư cho mình hay như thế nào đó có cái chỗ tái định cư mình trả từ từ cũng được. Mong vậy thôi. Còn ông Lương Thanh Nhi, 56 tuổi, phòng số 2C, sống bằng nghề xe ôm, một trong những người đầu tiên chuyển về khu tạm cư này nói: Chúng tôi là dân lao động, nguyện vọng rất là đơn sơ thôi, miễn làm sao mà có nơi trú mưa trú nắng, để cho vợ con tôi nó yên tâm.

Thực tế, qua đợt khảo sát cuối năm 2008 của HĐND Thành phố Hồ Chí Minh, khu tạm cư dưới đường điện cao thế phường 13, cùng với khu tạm cư Cù Lao Chà, phường 17, khu tạm cư Bạch Đàn, phường 27 quận Bình Thạnh là những khu tạm cư dài hạn, lụp xụp và nhếch nhác nhất tại địa phương. Ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh cho biết: Việc trong quận còn tồn tại một số trường hợp nằm ở các khu tạm cư là do những hộ này một là, không thuộc diện tạm cư chờ tái định cư, mà nằm ở diện chính sách phải giải quyết theo cách khác. Hai là, những hộ được bố trí tái định cư theo quy định của thành phố nhưng họ không chấp nhận suất tái định cư đó. Để giải quyết rốt ráo vấn đề này, ngay trong quý 1/2009, chúng tôi sẽ tổ chức cho người dân bốc thăm chọn căn hộ chung cư đối với các hộ đủ tiêu chuẩn. Những hộ thuộc diện chính sách sẽ được áp dụng cơ chế hỗ trợ riêng. Để chăm lo tết cho người dân tạm cư, quận đã có kế hoạch tổ chức vận động góp quỹ, để trên cơ sở đó có tổ chức chăm lo và đảm bảo cho bà con ổn định ăn Tết trong xuân mới.

Bên bến Nhà Rồng (ảnh internet)

Rời các khu tạm cư dài hạn quận Bình Thạnh, chúng tôi ghé vào các khu tạm cư ở quận 2. Hiện trên địa bàn quận, dự án đang triển khai dày đặc với hơn 300 dự án lớn, nhỏ trong đó có những công trình trọng điểm như khu đô thị mới Thủ Thiêm, Đại lộ Đông Tây. Men theo con đường nhựa nhỏ chừng 2m dài khoảng 2 cây số vòng vèo, hun hút, chúng tôi tìm vào khu tạm cư An Lợi Đông. Khu này được xây cất rất cẩn thận, quản lý chặt chẽ, phòng ốc khang trang, nhưng giờ đã thưa người. Các hộ tạm cư dài hạn ở đây hầu như đã được bố trí nhận chung cư tái định cư, hoặc nền đất. Còn một vài trường hợp xin ở lại do muốn đợi nơi ở ưng ý hoặc còn chờ giải quyết khiếu nại…Cả khu tạm cư có 120 phòng dưới những tán lá bàng mát rượi. Gia đình ông Nguyễn Văn Nhơn, phòng B1 nhà 09, tranh thủ bán mấy chai nước dưới bóng cây kiếm thêm thu nhập. Ao ước được nhà nước cứu xét cho mua nhà tái định cư, ông Nhơn nói: Năm 2009 này, tôi mong muốn là cấp chính quyền nhà nước làm đổi mới và xúc tiến nhanh để giải quyết dứt điểm những trường hợp như gia đình tôi ở tạm cư 5 năm rồi.

Khu tạm cư An Phú, thuộc phường An Phú, cũng trong tình trạng thưa người như thế. Tuy không nhiều bóng cây và yên tĩnh như khu An Lợi Đông, nhưng nơi đây vẫn đảm bảo cho người dân điều kiện sống, sinh hoạt an toàn. Anh Phan Trí Thanh, ở A6-07, khu tạm cư An Phú cho biết: Ở đây tôi thấy thoải mái rồi, điện nước cũng ngon rồi, nhưng mà vẫn là ở nhà tạm chứ đâu phải là nhà của mình, chung cư mới là nhà của mình. Tôi cũng mong muốn làm sao cho sớm để tôi về chung cư tôi ở. Năm mới, tôi nhận quà tôi cũng vui nhưng tôi muốn những người khác trong khu tạm cư này cũng được nhận quà như tôi.

Còn ông Lê Tấn Bình, Trưởng Ban điều hành khu phố 1, phường An Phú, người được giao quản lý khu tạm cư này cho biết: Hiện khu tạm cư chỉ còn 10 hộ mới chuyển đến thuộc dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm. Khu tạm cư được xây dựng 4 năm rồi, năm nào cũng thế, cứ dịp Tết đến, xuân về, khu phố lại quan tâm mua quà thăm hỏi những người nghèo, người già neo đơn, rồi người nghèo không khả năng ăn Tết trong khu tạm cư. Nói về việc giải quyết hướng ra cho các khu tạm cư, ông Lê Trọng Sang, Chủ tịch UBND quận 2 khẳng định: Quan điểm của quận là khó khăn của người dân sẽ được nhanh chóng tháo gỡ. Năm 2009 với cơ chế mềm về tài chính, cũng như quỹ nhà tái định cư 12.500 căn hộ, đang được gấp rút xây dựng, quận 2 sẽ giải quyết cơ bản tình trạng người dân phải tạm cư chờ căn hộ mới. Để người dân vui đón tết, quận đã chuẩn bị 500 phần quà, mỗi phần trị giá 800.000 đồng, để thăm hỏi tặng quà cho các hộ dân tạm cư.

Còn nhớ, trước đó tháng 11/2008, tại lễ khởi công dự án xây dựng 1.844 căn hộ phục vụ nhu cầu tái định cư của các hộ dân thuộc diện đền bù, giải tỏa trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Quân đã khẳng định với khả năng tài chính của địa phương, trong năm 2009, sẽ triển khai 3 dự án xây dựng nhà tái định cư khác với diện tích gần 100ha trên địa bàn quận 2, góp phần quan trọng giải quyết dứt điểm công tác tái định cư tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Như vậy, những mong ước của người dân tạm cư về một nơi ở ổn đinh để an cư lạc nghiệp đã được các cơ quan chức năng lắng nghe và ghi nhận. Hy vọng mùa xuân mới với cách làm sáng tạo mới của chính quyền địa phương, ước mơ của người dân sẽ sớm thành hiện thực.

TTXVN