Cổng vào làng Cự Đà.

Nhắc đến làng Việt cổ, người ta thường nghĩ đến làng cổ Đường Lâm (thị xã Sơn Tây), nhưng còn một làng Việt cổ khác cũng mang rất nhiều dấu ấn của thời gian, đó là làng Cự Đà, thuộc xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội. Đây là một trong những ngôi làng có nhiều ngôi nhà cổ hàng trăm năm tuổi. Dấu vết thời gian hằn in trên từng cổng làng, cổng ngõ, vách tường rêu phong...

Do chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đầy 20km, địa thế thuận lợi nằm cạnh con sông Nhuệ, giáp Hà Đông, lại có nghề làm miến, làm tương nổi tiếng, nên từ xưa Cự Đà đã là nơi buôn bán khá sầm uất, trên bến dưới thuyền. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa Hà Nội, hầu hết nhà ở Cự Đà được làm với nhiều loại gỗ quý và được chạm trổ tinh xảo trên quá giang, hoành, rui, cửa... Trải qua nhiều thế kỉ, những thăng trầm biến cố của lịch sử, các ngôi nhà cổ ở làng Cự Đà hầu như vẫn còn nguyên vẹn cả về kiến trúc và thiết kế nội thất.

 Thời gian đã làm nên nét cổ kính nhưng cũng bào mòn không ít, có nhiều ngôi nhà hiện nay bị xuống cấp rất cần tôn tạo, trùng tu. Đặc biệt, trong thời điểm Đại lễ kỉ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đang đến gần, đây sẽ là điểm đến của khách du lịch khi muốn tìm hiểu về đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán, làng nghề, kiến trúc nhà ở của người Việt cổ trên đất Thăng Long xưa và Hà Nội ngày nay.

Bài và ảnh: VŨ QUANG THÁI