QĐND Online – Là một Bộ quản lý rộng, có nhiều lĩnh vực đang được xã hội đặc biệt quan tâm, do vậy, phiên đăng đàn trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng sáng 14-3, ngay từ đầu đã “nóng” với những vấn đề “nóng”. Đó là những chất vấn về điện, xăng, xi măng, hàng giả, hàng kém chất lượng…

Xóa độc quyền và thực hiện đúng quy hoạch thủy điện

Trong 4 đại biểu mở màn phiên chất vấn thì có tới 3 đại biểu hỏi về lĩnh vực điện. Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (đoàn Bình Phước) đặt vấn đề giải pháp sớm chấm dứt độc quyền điện. Đại biểu Nguyễn Thanh Thụy (đoàn Bình Định) và Đại biểu Nguyễn Văn Minh (đoàn TP Hồ Chí Minh) chất vấn việc xây dựng các thủy điện ảnh hưởng môi trường, gây mất rừng và chất lượng còn chưa được kiểm định hết…

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, xóa bỏ độc quyền điện và xăng dầu, có trách nhiệm của Bộ Công thương. Hiện nay, nước ta có Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là đơn vị duy nhất truyền tải, phân phối điện, còn về phát điện có nhiều doanh nghiệp. Với ngành điện, từ trước đến nay luôn phải xử lý vấn đề nhu cầu phụ tải của đất nước ngày càng tăng mạnh theo các năm. Tuy nhiên, nếu tiếp tục để kéo dài tình trang hiện nay sẽ dẫn đến thị trường điện thiếu cạnh tranh lành mạnh, hạn chế động lực phát triển, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Vì vậy, thời gian qua Chính phủ ban hành lộ trình tiến tới xóa bỏ độc quyền doanh nghiệp điện. Ngày 1-7-2012 tới sẽ chính thức vận hành phát điện cạnh tranh, các doanh nghiệp phát điện tự do chào giá bán điện. Đến 2014 sẽ tiến hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh và đến năm 2022 sẽ thực hiện bán lẻ cạnh tranh.

Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng. Ảnh: Internet

Lộ trình dài như vậy vì với Việt Nam, thị trường điện là hết sức mới mẻ, có nhiều vấn đề phức tạp cần có thời gian tự hoàn chỉnh. Hơn nữa, đây là mặt hàng quan trọng, ảnh hưởng đến tất cả các mặt của đời sống của xã hôi nên đòi hỏi bước đi phải thận trọng.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thẳng thắn, để độc quyền điện kéo dài, “tôi xin nhận một phần trách nhiệm này vì trong quá trình vừa qua sự tham mưu với Chính phủ và đôn đốc kiểm tra, phát hiện tình hình nới để kiến nghị với Trung ương, Chính phủ làm chưa hết trách nhiệm”. Thời gian tới với chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt cùng với tái cơ cấu Bộ sẽ phối hợp các ngành làm tốt hơn.

Trả lời cho câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thanh Thụy và Nguyễn Văn Minh, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết: Việt Nam đang dần trở thành nước nhập khẩu năng lượng, với điều kiện sông suối nhiều-nguồn năng lượng tái tạo, có chi phí rẻ hơn so với nguồn điện khác nếu được khai thác, sử dụng đúng mục đích, thủy điện không chỉ cung cấp năng lượng mà còn cải thiện môi trường, cung cấp nước. Chính phủ rất coi trọng vấn đề quy hoạch phát triển thủy điện, đã có quy hoạch thủy điện quốc gia, quy hoạch thủy điện nhỏ. Các thủy điện đang triển khai đều dựa trên quy hoạch. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt được đã phát sinh những mặt chưa được liên quan đến thay đổi dòng chảy, môi sinh, môi trường, rừng đầu nguồn, đền bù, di dân tái định cư. Trách nhiệm Bộ Công thương là cùng các Bộ, ngành và địa phương làm sao tìm ra giải pháp tận dụng mặt tích cực, đồng thời hạn chế tối đa ảnh hưởng không tốt. Chính vì thế, thời gian vừa qua, Bộ đã tổ chức rất nhiều đoàn kiểm tra. Qua kiểm tra đã loại bỏ 52 công trình không đáp ứng yêu cầu.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã nêu ra một loạt giải pháp cụ thể, gồm: rà soát quy hoạch; yêu cầu chủ đầu tư trong quá trình xây dựng và vận hành phải tuân thủ nghiêm túc quy hoạch về phát điện, phòng lũ, cấp nước, thực hiện theo quy trình điều tiết hồ trứa theo quy định các cấp phê duyệt. Đặc biệt, với việc làm thủy điện nếu lấy một ha rừng thì phải trồng trả 1 ha rừng khác. Tuy nhiên, hiện nay việc xác định quỹ đất trồng rừng còn khó khăn. Để các chủ đầu tư cam kết trong di dân, giải phóng mặt bằng, tái định cư phải làm nghiêm túc, đặc biệt, đảm bảo người dân có đất bị thu hồi và di dời có điều kiện sống tốt hơn nơi ở cũ. Cùng với đó là kiểm tra sai sót về thiết kế, vận hành của công trình, nếu phát hiện sai sót thì kiên quyết dừng công trình, bắt khắc phục triệt để mới cho làm tiếp.

Về việc chưa kiểm định hết các công trình thủy điện Bộ trưởng Vũ Hùy Hoàng thẳng thắn: “Chủ quan là làm chưa đầy đủ, tôi xin nhận trách nhiệm. Thời gian tới sẽ cố gắng làm hết trong năm 2013, chậm nhất là đến đầu năm 2014 sẽ hoàn thàn”.

Xử lý nghiêm làm hàng giả, hàng nhái, buôn lậu

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Quang Cường về tình trạng thương nhân Trung Quốc thâm nhập vào từng ngõ ngách mua hàng của người dân phát sinh những tiêu cực như lừa đảo, nợ tiền, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã chỉ ra những quy định về pháp luật hiện hành trong nước quy định cụ thể về việc hoạt động của thương nhân nước ngoài. Tuy nhiên, bên cạnh nhưng thương nhân hoạt động tích cực, tuân thủ pháp luật, còn có thương nhân, thương lái nước ngoài thực hiện không đúng, tham gia trực tiếp mua, thu gom hàng có cả nợ đọng. Trong thời gian vừa qua Bộ Công thương đã tiến hành việc kiểm tra, yêu cầu các địa phương rà soát lại, kịp thời xử lý theo Luật Thương mại. Giải pháp sắp tới là một mặt tiếp tục thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật, nếu thấy có kẽ hở luật thì tiếp tục hoàn chỉnh và tiếp tục tăng cường kiểm tra kiểm soát.

Cùng chất vấn về thị trường hàng hóa, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (đoàn Quảng Bình) nêu nên hiện trạng xã hội tồn tại hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng gây tổn hại cho nền kinh tế, quyền lợi người tiêu dùng và đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp hiệu quả với tình trạng này.

Thừa nhận tình trang này là vấn đề bức xúc ảnh hưởng rất mạnh tới nhiều mặt trong nước, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu được Quốc hội, Chính phủ xác định phải sớm giải quyết. Thời gian qua lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc. Nhưng tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng chỉ ra, tới đây không còn cách nào khác là tiếp tục kiên quyết sử dụng những biện pháp có thể có được để giảm thiểu hành vi này. Tăng cường phương tiên, trang thiết bị cho lực lượng chức năng để đối phó lại với thủ đoạn ngày càng tinh vi và sử dụng phwong tiện hiện đại của các đối tượng sản xuất hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Xuân Dũng