QĐND OnlineSáng 14-10, tại Nhà lưu niệm Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi (xã Điện Thắng Bắc, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam), UBND huyện Điện Bàn phối hợp với tỉnh đoàn Quảng Nam tổ chức lễ kỷ niệm 50 năm ngày Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi hy sinh (15-10-1964/15-10-2014). 

Tham dự buổi lễ có đại diện lãnh đạo UBND và các sở, ban, ngành tỉnh Quảng Nam, huyện Điện Bàn; lãnh đạo UBND và Thành đoàn thành phố Hồ Chí Minh; UBND thành phố Đà Nẵng; bà Phan Thị Quyên, vợ Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi cùng các thành viên, người thân trong gia đình anh Trỗi; ông Ivan Emilio Turmero Crespo - Bí thư thứ 2, Đại sứ quán nước Cộng hòa Bô-li-va-Vê-nê-xu-ê-la cùng đông đảo cán bộ, đoàn viên, thanh niên xã Điện Thắng Trung, huyện Điện Bàn….

Các đại biểu cùng bà Phan Thị Quyên, người thân anh Trỗi, Đại sứ quán Venuzela chụp hình lưu niệm tại lễ kỷ niệm

Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi sinh ngày 1-2-1940 trong một gia đình nghèo ở xã Điện Thắng Trung (Điện Bàn). Năm 1954, anh Trỗi theo gia đình vào Sài Gòn và làm nghề thợ điện ở Nhà máy đèn Chợ Quán. Thời gian này, anh được giác ngộ cách mạng và trở thành chiến sĩ biệt động thuộc Đại đội quyết tử cánh Tây Nam Sài Gòn. Năm 1964, anh Trỗi được giao nhiệm vụ đặt mìn tại cầu Công Lý (nay là cầu Nguyễn Văn Trỗi) để ám sát phái đoàn quân sự chính trị cao cấp của Chính phủ Hoa Kỳ do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Robert McNamara dẫn đầu. Anh Trỗi bị địch bắt lúc 22 giờ ngày 9-5-1964 do kế hoạch bị bại lộ. Kẻ thù dùng mọi cực hình tra tấn dã man, tàn bạo đối với anh hòng tìm ra manh mối, cơ sở của ta nhưng đều bị thất bại. Sau 4 tháng giam giữ, không lay chuyển được lòng trung kiên của người thanh niên kiên trung, chính quyền ngụy Sài Gòn đã kết án tử hình.

Để cứu anh, một tổ chức du kích Vê-nê-xu-ê-la tuyên bố trao đổi anh với một con tin là Trung tá không quân Hoa Kỳ Michael Smolen mà họ vừa bắt giữ. Nhưng sau khi viên sĩ quan trên vừa được trả tự do, kẻ thù lật lọng rồi vội vàng xử bắn anh tại sân sau nhà lao Chí Hòa lúc 9 giờ 45 phút ngày 15-10-1964 trước sự chứng kiến của nhiều phóng viên nước ngoài. Trước cái chết, anh Trỗi đã hùng hồn vạch trần tội ác xâm lược của đế quốc Mỹ.

Trong phút giây cuối cùng của đời mình, anh Trỗi đã giật phắt mảnh băng đen mà kẻ thù bịt mắt và hô to: “Hãy nhớ lấy lời tôi! Đả đảo đế quốc Mỹ! Đả đảo Nguyễn Khánh! Hồ Chí Minh muôn năm!  Hồ Chí Minh muôn năm!  Hồ Chí Minh muôn năm! Việt Nam muôn năm!”.

Trước sự hy sinh anh dũng của người chiến sĩ cộng sản, trên tấm ảnh chụp anh Trỗi tại pháp trường, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ghi: “Vì Tổ quốc, vì nhân dân, liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi đã anh dũng đấu tranh chống đế quốc Mỹ đến hơi thở cuối cùng. Chí khí lẫm liệt của anh hùng Trỗi là một tấm gương cách mạng sáng ngời cho mọi người yêu nước, nhất là cho các cháu thanh niên học tập”.

Tin, ảnh: TRƯỜNG LƯU