Không nên đặt yêu cầu quá cao cho một phiên chất vấn

QĐND Online – Sau phiên chất vấn, trả lời chất vấn với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Đào Trọng Thi đã trao đổi với phóng viên về chất lượng của phiên chất vấn…

PV: Trong khi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời, Chủ tịch Quốc hội đã liên tục nhắc nhở. Dường như Bộ trưởng Phạm Vũ Luận trả lời không đúng vào nội dung chất vấn, lệch hướng câu hỏi đặt ra, ông nghĩ thế nào về việc này?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Giáo dục là vấn đề lớn, đa dạng, phức tạp. Trong khi các đại biểu nêu câu hỏi không tập trung. Bộ trưởng lại hơi lúng túng khi nghe các câu hỏi, chưa khái quát lại được. Do vậy, khi Bộ trưởng trả lời, trong điều kiện thời gian có hạn, rất có thể chưa đúng vào trọng tâm, chưa lựa chọn được nội dung cần thiết để tập trung giải trình.

Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi trao đổi với phóng viên. Ảnh: Internet

Tôi biết Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đã chuẩn bị kỹ cho lần đăng đàn đầu tiên của mình. Tuy nhiên, rất có thể do chưa có kinh nghiệm nên có sự lúng túng, nhất là gặp phải vấn đề quá phức tạp và các câu hỏi cũng quá tản mạn. Tôi có thể nói chất lượng câu hỏi chưa tốt. Tất cả những cái đó dẫn đến Bộ trưởng trả lời chưa tập trung.

PV: Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đưa ra giải pháp còn chung chung, thưa ông?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Giải pháp mang tính đột phá và căn cơ chắc là chưa có và tôi nghĩ là khó có. Vì Nghị quyết của Đảng là đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục. Toàn thể hệ thống chính trị đang nghiên cứu để chuẩn bị, bắt Bộ trưởng trong điều kiện như vậy đưa ra được giải pháp căn cơ, cơ bản, đột phá, là không hiện thực. Đây là một yêu cầu quá cao.

Tuy nhiên, tôi nghĩ, ở đây ít ra đã giúp cho Bộ trưởng nhận thức lại, quan tâm đến vấn đề đó. Tôi cho rằng, đây là một mục đích quan trọng của chất vấn. Đừng nghĩ chỉ cần cuộc chất vấn này mà giải quyết được những vấn đề lớn như vậy. Nếu làm được như vậy, xã hội chúng ta chỉ cần một ông bộ trưởng, những người còn lại không cần nữa.

PV: Thưa ông, có phải việc Chủ tịch Quốc hội phải nhắc lại nhiều lần, diễn giải lại câu hỏi của đại biểu cho thấy đồng chí Bộ trưởng không nhận thức hết vấn đề đại biểu đặt ra liên quan đến lĩnh vực của mình là tư lệnh?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Tôi đã đánh giá câu hỏi của đại biểu chưa tốt lắm, không tập trung, chưa rõ. Trong điều kiện như vậy với việc Bộ trưởng lần đầu tiên tham gia chất vấn thì chúng ta có thể thông cảm được. Lúng túng trong tập hợp câu hỏi để khái quát vấn đề để trả lời trúng vào những điều cần thiết. Nhưng tôi vẫn cho rằng, trong mọi trường hợp, cuộc chất vấn này cũng đạt được mức độ nào đó mục đích của phiên chất vấn.

Thông tin đại biểu đưa ra, Bộ trưởng đã tiếp nhận vấn đề. Đó là điều kiện, tiền đề tốt để trên cơ sở đó Bộ trưởng chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo chuẩn bị kế hoạch của mình đáp ứng tốt hơn yêu cầu của cuộc sống.

PV: Thưa ông nhưng vấn đề chính ở đây là Bộ trưởng chưa hiểu hết câu hỏi đặt ra đối với mình?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Chắc không đến nỗi như thế, nhất là về sau, khi ngồi xuống, có cơ hội tập hợp, suy nghĩ lại. Tôi nghĩ cái quan trọng là Bộ trưởng đã nhận thức, thậm chí có một số việc đã nhận trách nhiệm. Việc này không phải dễ khi nhận trách nhiệm về việc đó và cam kết nghiên cứu. Còn hứa như thế nào, đến bao giờ thì giải quyết xong là đòi hỏi hơi cao.

Chất vấn có nhiều, kỳ sau chất vấn tiếp. Giữa các kỳ họp thì chúng ta vẫn có những hình thức khác để giám sát các Bộ trưởng. Bởi vậy, tôi nghĩ không đặt yêu cầu quá cao cho một phiên chất vấn cụ thể. Chúng ta nên xem xét ý nghĩa, vai trò của nó trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của các bộ ngành.

PV: Việc Bộ trưởng trả lời còn lúng túng như vậy sẽ khiến cử tri khi xem sẽ có nhiều băn khoăn, ông nghĩ thế nào về vấn đề này?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Tất nhiên, nếu một Bộ trưởng mà qua phiên trả lời chất vấn thuyết phục được mọi người thì cử tri yên tâm, tin tưởng. Nếu không sẽ khó khăn cho Bộ trưởng, cho ngành đó nếu chưa nhận được sự đồng tình, cảm thông và tin tưởng của cử tri. Nhưng tôi nghĩ, trong buổi chất vấn ngày hôm nay không thể đánh giá Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo không đáp ứng được yêu cầu của công việc, mong mỏi của cử tri. Có thể chưa đáp ứng được ở mức cao, nhưng hoàn toàn không có căn cứ nào nói rằng, cử tri không tin tưởng.

PV: Ông đánh giá thế nào về giải pháp Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đưa ra trong phiên chất vấn?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Như tôi đã nói, lĩnh vực giáo dục là một lĩnh phức tạp. Tôi không đặt yêu cầu cao qua phiên chất vấn phải xác định đựơc ngay những giải pháp, ý tưởng giải quyết căn bản, toàn diện các vấn đề của giáo dục. Vì đó là vấn đề rất lớn, cần sự tham gia của đông đảo nhân dân, chuyên gia, nhà quản lý. Bởi vậy, tôi nghĩ, nếu chúng ta yêu cầu phải tìm ra những giải pháp đột phá, căn cơ ngay thì chắc là khó. Tôi không đặt ra và chờ đợi cái đó. Vì nếu chờ đợi cái đó thì chúng ta nghĩ nhiệm vụ của chúng ta quá dễ. Bởi vậy tôi không đặt yêu cầu ấy và tôi yêu cầu mọi người không nên đặt yêu cầu đó. Đây là một bước để chúng ta đi vào thực hiện nhiệm vụ. Theo tôi biết, việc triển khai nhiệm vụ đổi mới cơ bản toàn diện giáo dục đang được thực hiện. Rất nhiều lĩnh vực, ngành nghề, cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị tham gia. Cho đến nay, chúng ta đang khởi đầu, chưa có đề án đầy đủ, cụ thể. Bởi vậy, Bộ trưởng không thể đi trước toàn bộ hệ thống để giải đáp trước vấn đề đó.

PV: Vấn đề giáo dục bức xúc như giao thông. Trong khi Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải có nhiều hành động quyết liệt, nhưng chưa thấy có ở Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ông đánh giá thế nào về quyết tâm của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc giải quyết những bức xúc trong ngành mình?

Chủ nhiệm Đào Trọng Thi: Mỗi người thể hiện quyết tâm bằng cách khác nhau. Tôi cũng theo sát hoạt động ngành giáo dục. Tôi cho rằng, thời gian vừa qua, đặc biệt sau cuộc giám sát tối cao của Quốc hội về thành lập các trường đại học và chất lượng giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tích cực triển khai việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội. Hôm nay, như Bộ trưởng trình bày, có nhiều biện pháp kiên quyết, như: dừng nhiều chuyên ngành đào tạo; bắt đầu xem xét lại chỉ tiêu tuyển sinh; kiểm tra đánh giá lại một số trường đại học và cũng có thái độ xử lý nghiêm khắc với một số trường. Đương nhiên, mong muốn của xã hội là xử lý nghiêm khắc hơn và mạnh mẽ hơn để làm sao tạo kỷ cương trong giáo dục, nhất là giáo dục đại học.

PV: Xin cảm ơn ông!

Xuân Dũng (ghi)