ADMM và ADMM+ giúp các thành viên ASEAN và các nước đối tác, đối thoại tăng cường sự tin cậy bằng quan hệ giữa các thiết chế quốc phòng thông qua tăng cường đối thoại và minh bạch; duy trì hòa bình và ổn định khu vực thông qua hợp tác quốc phòng và an ninh nhằm đối phó với những thách thức an ninh phi truyền thống; góp phần hiện thực hóa thành công Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN (ASPC). Thực chất, mục tiêu cao nhất, cơ bản, lâu dài và xuyên suốt nhất của ADMM và ADMM+ là bảo đảm cho Đông Nam Á thành khu vực hòa bình, ổn định, phát triển bền vững và thịnh vượng. Mục tiêu tổng quát đó phù hợp với lợi ích của tất cả các bên, của khu vực cũng như trên thế giới.
Các đại biểu tham dự ADMM lần thứ 10 tại Lào, năm 2016. Ảnh: TTXVN
Sáng kiến thiết lập ADMM được thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 10 ở Lào năm 2004 nhằm tăng cường hội nhập sâu rộng của ASEAN, đối phó với những thách thức an ninh chung trong khu vực và thế giới, hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN. Đến năm 2006, các nước thành viên ASEAN đã tổ chức thành công ADMM lần thứ nhất tại Malaysia, đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử ASEAN, mở ra cơ chế hợp tác quốc phòng chính thức trong khu vực. ADMM là cơ chế tham vấn và hợp tác về quốc phòng cao nhất trong ASEAN. Là một thành phần quan trọng của ASPC, ADMM tạo ra khuôn khổ cho đối thoại và tham vấn cấp Bộ trưởng Quốc phòng về các vấn đề chiến lược, quốc phòng-an ninh; đồng thời, tạo ra nền tảng thúc đẩy sự hợp tác trên thực tế giữa lực lượng vũ trang các nước trong khu vực.
Không dừng lại ở cấp độ hợp tác khu vực, trong cuộc hành trình kiến tạo và củng cố môi trường hòa bình, ổn định và phát triển khu vực Đông Nam Á, các nước thành viên ASEAN đều nhận thức sâu sắc rằng, muốn giải quyết được những vấn đề an ninh khu vực, đặc biệt là những thách thức an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu, thì một nước, một khu vực không thể giải quyết được, mà đòi hỏi phải có sự hợp tác, rộng mở hơn tới những quốc gia ngoài khu vực. Với nhận thức đó, ASEAN quyết định “nối dài cánh tay” để tăng thêm sức mạnh cho ADMM, bằng sự ra đời của ADMM+, với sự tham gia của 10 quốc gia thành viên ASEAN cùng 8 nước đối tác, đối thoại (Trung Quốc, Nga, Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand).
Với phương châm “chủ động, tích cực và có trách nhiệm” trong tham gia hợp tác ASEAN, Việt Nam đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của ASPC nói chung, của hợp tác quốc phòng-quân sự ASEAN nói riêng. Một ví dụ cụ thể là trên cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2010, Việt Nam đã tổ chức thành công ADMM lần thứ 4. Việt Nam đã thúc đẩy mạnh mẽ và có đóng góp rất to lớn trong việc thiết lập ADMM+ thông qua việc đề xuất Tài liệu khái niệm “ADMM+ Thể thức và Thủ tục” và “ADMM+ Cơ chế và Thành phần”, đồng thời tổ chức thành công ADMM+ lần thứ nhất với việc thông qua 05 lĩnh vực ưu tiên hợp tác: An ninh biển, Gìn giữ hòa bình, Chống khủng bố, Hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, Quân y. Tại ADMM+ lần thứ 2 ở Brunei hồi năm 2013, theo đề xuất của Việt Nam, Hội nghị đã thông qua lĩnh vực ưu tiên hợp tác thứ 6 là Hành động Mìn nhân đạo.
Những cam kết tăng cường hợp tác quốc phòng nhằm hướng tới hòa bình và ổn định trong khu vực dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, cùng có lợi, tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là việc đẩy mạnh hợp tác trên thực tế trong thời gian qua, là cơ sở vững chắc bảo đảm cho một triển vọng tươi sáng của ADMM và ADMM+. Trong tiến trình đó, Việt Nam luôn là một trong những quốc gia có nhiều đóng góp tích cực, quan trọng.
HOÀNG VŨ