Hợp tác kinh tế-động lực mới

Trong không khí của mùa khô, trời trong xanh, nắng vàng, chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cùng phu nhân và đoàn đại biểu nước ta tại Lào rất sôi nổi, đầm ấm. Các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc của Chủ tịch nước với lãnh đạo cấp cao của bạn ở trung ương hay địa phương hoặc với thầy giáo, cô giáo, nhà doanh nghiệp…dù bàn về đào tạo con người, xây dựng Đảng thì cũng dẫn tới chuyện phát triển kinh tế hai nước.

Quyết định là ở các doanh nghiệp

Doanh nghiệp ngày càng có vị thế cao hơn trong mối quan hệ giữa ta và bạn. Diễn đàn doanh nghiệp Việt-Lào đã thể hiện rõ điều đó. Hoạt động này có sự tham dự của Chủ tịch nước ta.

Đồng chí Kít-xa-na Vông-xay, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp quốc gia Lào báo cáo với Chủ tịch nước:

- Hợp tác kinh tế và thương mại hai nước đang có bước phát triển rất nhanh. Vốn đầu tư của Việt Nam đạt mức 500 triệu USD, vươn lên vị trí thứ hai trong các nước đầu tư vào Lào; tổng kim ngạch buôn bán hai chiều năm ngoái đạt 230 triệu USD…Nhưng khó khăn còn nhiều, mong rằng thời gian tới các doanh nghiệp sẽ được sự quan tâm nhiều hơn của lãnh đạo hai nước.

Chủ tịch nước nói:

- Đúng là gần đây kết quả hợp tác kinh tế và thương mại hai nước tăng nhanh song vẫn chậm so với mối quan hệ đặc biệt, chưa tương xứng tiềm năng sẵn có và mong muốn của lãnh đạo, nhân dân. Trong chuyến thăm này, rất nhiều doanh nghiệp muốn sang đây, nhưng do điều kiện hạn chế nên chỉ có mặt một số.

Chủ tịch nước kể: Ở Việt Nam, các thế hệ tiền bối khẳng định, “Phi nông bất ổn, phi công bất phú, phi thương bất hoạt, phi trí bất hưng”. Trong 4 việc phải làm đó thì 3 việc thuộc về các doanh nghiệp. Do đó doanh nghiệp có vai trò quyết định sự phát triển kinh tế nhanh và bền vững. Nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp Việt Nam chưa thật mạnh, trong thời gian tới nếu mạnh lên nữa thì khả năng đầu tư và hợp tác kinh tế với Lào sẽ tăng lên. Nhưng bao giờ chúng tôi cũng coi hợp tác giúp đỡ các bạn là mệnh lệnh từ trái tim, không chỉ là tình cảm mà còn là trách nhiệm, là việc của chính mình.

Chủ tịch nước hỏi các doanh nghiệp Việt Nam: Đầu tư vào đâu cũng phải tính toán hiệu quả kinh tế, nhưng đầu tư vào Lào thì phải thêm hệ số của tình hữu nghị, không thể thua lỗ song cũng không chạy theo lợi nhuận đơn thuần, các đồng chí có đồng ý không?

- Đồng ý, đồng ý!- Các nhà doanh nghiệp nước ta đồng thanh đáp lại.

Chủ tịch nước nêu ý kiến: Đồng chí Thong-lun Xi-xu-lít (Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao của bạn) đề nghị với tôi việc tổ chức một diễn đàn doanh nghiệp Việt-Lào tại Việt Nam. Các nhà doanh nghiệp Lào có đồng ý không?

- Đồng ý!- Các nhà doanh nghiệp Lào trả lời.

Lễ ký Biên bản ghi nhớ về trao đổi, hợp tác và tài trợ Lào xây dựng Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia.

Sau Diễn đàn mấy giờ đồng hồ, các nhà doanh nghiệp nước ta đã có cuộc gặp Chủ tịch nước. Đồng chí Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam báo cáo: Doanh nghiệp hai nước đã thỏa thuận cuộc gặp này vào sau Tết nguyên đán Đinh Hợi…

Còn kết quả bước đầu của các doanh nghiệp trong chuyến thăm được tổng hợp là: Tập đoàn than và khoáng sản chọn được địa điểm sẽ thuê để lập văn phòng đại diện. Hai doanh nghiệp dược thảo luận và cân nhắc việc đầu tư sản xuất dược phẩm với Bộ y tế bạn, nhất là nam dược có xuất xứ từ lá, hoa, cây thuốc. Công ty trách nhiệm hữu hạn Âu Lạc làm việc với lãnh đạo tỉnh Luông Phra-băng về khai thác khoáng sản. Công ty Hưng Thịnh đạt được thỏa thuận việc xuất khẩu máy nhựa và nhựa cho xây dựng và giao thông. Công ty trách nhiệm hữu hạn Minh Chưởng ký hợp đồng hợp tác sản xuất sản phẩm nhựa. Một số doanh nghiệp củng cố, mở rộng và tăng thêm hướng hoạt động…Một trong những sản phẩm đó là thuốc nổ công nghiệp.

Tranh thủ chút thời gian trong giờ nghỉ tối, Đại tá, tiến sĩ Nguyễn Đức Thuận, Tổng giám đốc công ty vật tư quốc phòng kể cho tôi nghe về những mong muốn khi sang đây. Bạn đang trên đà phát triển mạnh công nghiệp khai khoáng, xây dựng các nhà máy thủy điện…nên rất cần thuốc nổ công nghiệp. Thời gian qua, Công ty đã giúp bạn nhập thuốc nổ công nghiệp. Nhưng nay, cần đẩy mạnh hơn nữa việc đáp ứng nhu cầu này. Lần này theo đoàn của Chủ tịch nước sang, anh đã báo cáo với Chủ tịch nước về ý định liên doanh với bạn xây dựng một nhà máy sản xuất thuốc nổ công nghiệp. Sau khi làm việc với Cục công nghiệp quốc phòng của bạn và báo cáo với hai vị thượng tướng, thứ trưởng của hai bộ quốc phòng, đều đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình. Song, để có thể triển khai, còn phải qua các thủ tục khác, kể cả làm Tờ trình báo cáo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Nhưng như anh nói, tin rằng trong thời gian ngắn nữa thôi, có thể lập dự án tiền khả thi. Không chỉ có thuốc nổ công nghiệp mà giữa ta và bạn còn có thể triển khai một số công việc khác nữa.

Mở hướng hợp tác mới ở địa phương

Chủ tịch nước đã có nhiều cuộc gặp rất thân tình, cảm động với lãnh đạo các cấp của bạn. Về chuyện này, tôi đã có cuộc trao đổi ngắn với Chủ tịch nước.

- Được biết khi còn là lãnh đạo các tỉnh Sông Bé, Bình Dương, thành phố Hồ Chí Minh, đồng chí đã có mối quan hệ rất đặc biệt với nước bạn nói chung và các địa phương nói riêng. Qua đó có thể khái quát cách triển khai hợp tác kinh tế với bạn nên như thế nào?

- Có một số việc bạn có yêu cầu nhưng do nhiều lý do, kể cả tác động của diễn biến tình hình và lường trước những hậu quả không tốt nên không thể đáp ứng được. Song, có nhiều việc thì tìm mọi cách để giúp, kể cả những việc mình không có khả năng, phải đi nhờ nơi khác. Chẳng hạn như nhờ An Giang về nuôi cá bè, cá lồng giúp bạn. Một số việc bạn rất cần và chúng ta có thể làm tốt, như xây dựng trường học, bệnh viện, chữa bệnh…Cần xác định hướng hợp tác: phát triển kinh tế là quyết định, giáo dục là căn cơ lâu dài.

- Các tỉnh tây bắc nước ta có thể hợp tác kinh tế, thương mại với phía bắc của Lào, như tỉnh Xiêng-khoảng như thế nào, thưa Chủ tịch?

- Các địa phương hai nước này cũng đều còn nghèo. Sự hợp tác giữa hai anh nghèo là rất khó khăn song vẫn phải tìm đến mọi cách để cùng nhau đi lên.

- Thưa Chủ tịch, có thể hai địa phương và một doanh nghiệp cùng hợp tác?

- Nhưng các doanh nghiệp trong những vùng này chưa mạnh.

- Có thể cần sự có mặt của doanh nghiệp lớn ở vùng khác tham gia, thưa Chủ tịch?

Chủ tịch dừng lại suy nghĩ chốc lát, rồi câu chuyện của chúng tôi tiếp tục ở nội dung khác…

Trong các cuộc làm việc, lãnh đạo cấp cao ở trung ương và địa phương của bạn đều nhận thấy rằng thời gian qua, hợp tác kinh tế, thương mại giữa các địa phương được mở rộng hơn, phần nào đáp ứng nhu cầu phát triển, khai thác tiềm năng, thế mạnh sẵn có.

Có một cuộc gặp của Chủ tịch nước với người bạn suốt hơn hai chục năm qua- đó là đồng chí Phim-ma-xỏn Lương-khăm-ma, Tỉnh trưởng tỉnh Luông Nậm-thà. Gặp nhau vào giờ nghỉ, mừng mừng tủi tủi, Tỉnh trưởng từ nơi giáp biên giới với Mi-an-ma về. Chủ tịch nước nói: Muốn lên trên anh lắm song đi ô tô thì mất nhiều thời gian, đi máy bay thì sân bay ở đó chưa nhận máy bay. Nên mới bàn với anh em doanh nghiệp góp tiền giúp tỉnh xây dựng một trường mẫu giáo. Tiếng là tôi tặng nhưng chính là tiền của các doanh nghiệp mà anh gặp ở đây.

Đồng chí tỉnh trưởng vui vẻ: Tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ giúp chúng tôi xây dựng Trường chính trị của tỉnh rồi, nay có trường mẫu giáo thì tốt quá. Đồng bào sẽ mừng lắm. Nên tăng thêm việc kết nghĩa giúp nhau giữa các địa phương, thưa anh.

- Nếu làm được thế thì cứ 4 địa phương Việt Nam kết nghĩa với một địa phương của Lào!- Chủ tịch nước nhẩm tính rồi chìm vào suy nghĩ giây lát.

Câu chuyện xoay quanh hướng hợp tác sắp tới của địa phương với doanh nghiệp, trước hết là có thể bàn chuyện đầu tư khai thác mỏ tại tỉnh.

Từ lãnh đạo cấp cao đến doanh nghiệp hai nước, đều tỏ rõ sự cần thiết đẩy nhanh hơn nữa các hình thức hợp tác kinh tế, thương mại. Chủ tịch nước cùng lãnh đạo của bạn khẳng định trước khi chia tay: Từ nền tảng quan hệ chính trị truyền thống đặc biệt giữa hai Đảng, hai nước, hai dân tộc, chúng ta đẩy nhanh sự hợp tác phát triển kinh tế, làm cơ sở tăng cường mối quan hệ đó.

Bài và ảnh: Việt Ân