Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển”

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh và Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đồng chủ trì hội thảo. Dự hội thảo có: Đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Chủ tịch Quốc hội.

Cùng dự hội thảo có sự tham dự của các Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo MTTQ Việt Nam, các ban, bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, lãnh đạo các địa phương; các đại biểu Quốc hội; lãnh đạo các Viện nghiên cứu, Trường đại học; các chuyên gia, nhà khoa học...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham dự hội thảo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đồng chí chủ trì hội thảo.

Nhìn lại chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam

Hội thảo khoa học cấp Quốc gia “Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển” là sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi các hoạt động Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam và tôn vinh 80 năm truyền thống vẻ vang của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Hội thảo là dịp quan trọng để nhìn lại chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam, khẳng định những giá trị lịch sử và vai trò trung tâm của Quốc hội trong hệ thống chính trị; đồng thời tổng kết những thành tựu, bài học kinh nghiệm, chỉ rõ những yêu cầu đổi mới để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động trong giai đoạn mới.

Các tham luận và ý kiến tại hội thảo sẽ tập trung phân tích sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với Quốc hội trong 80 năm qua; làm rõ quá trình Quốc hội thực hiện các chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước; đề xuất định hướng, giải pháp để xây dựng Quốc hội dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, gắn bó mật thiết với nhân dân.

Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc

Phát biểu mở đầu hội thảo, thay mặt Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước MTTQ Việt Nam, các nhà khoa học và đại biểu về tham dự hội thảo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc hội thảo.

Nhìn lại 80 năm qua, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: Từ Quốc dân Đại hội Tân Trào - tiền thân của Quốc hội Việt Nam - đến sự ra đời của Quốc hội khóa 1 và 15 nhiệm kỳ, Quốc hội luôn đồng hành cùng dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại, theo ý chí và nguyện vọng của nhân dân; thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước; ban hành 5 bản Hiến pháp; 567 luật, 236 pháp lệnh và hàng nghìn nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại, đảm bảo việc thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Cùng với đó, hoạt động giám sát được tăng cường, đổi mới, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức “Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát” (tới đây tiếp tục tổ chức diễn đàn về xây dựng pháp luật); nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề thực tiễn cuộc sống, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, thúc đẩy việc thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được đẩy mạnh, mở rộng, đưa ngoại giao Nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần làm cho nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hoá đặc sắc của Việt Nam chúng ta, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

Theo Chủ tịch Quốc hội, tại Kỳ họp thường kỳ thứ 8, thứ 9 và kỳ họp bất thường lần thứ 9 Quốc hội khoá XV, với tinh thần đổi mới mạnh mẽ về tư duy và quy trình lập pháp, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và quyết định khối lượng công việc rất lớn, có ý nghĩa lịch sử, đáp ứng yêu cầu đổi mới, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đảm bảo đồng bộ, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân.

Đặc biệt, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với tỷ lệ đồng thuận tuyệt đối của các vị đại biểu Quốc hội.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Đề cập tới mục tiêu của đất nước, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ, cả dân tộc đang quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Thực tiễn đất nước đang đặt ra những vấn đề cấp bách cần giải quyết, Nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước, đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới toàn diện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc trao đổi, thảo luận, tổng kết, đánh giá thực tiễn đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội qua 80 năm qua, xác định những thành tựu đạt được, những hạn chế, bất cập và đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong giai đoạn mới là yêu cầu cấp thiết, khách quan.

"Đó là định hướng quan trọng để Quốc hội tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới. Như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng phát biểu: Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Lưu ý hội thảo chỉ diễn ra trong một buổi, những vấn đề cần thảo luận là khá “đồ sộ” và đều quan trọng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đại biểu sử dụng thật hiệu quả thời gian, trình bày, trao đổi súc tích, ngắn gọn những luận điểm, những đề xuất cốt lõi nhất, tạo điều kiện để nhiều đại biểu được tham luận, đóng góp ý kiến. Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, Hội thảo sẽ thật sự phát huy dân chủ, đóng góp được những kiến nghị, đề xuất thật sự có giá trị cả về lý luận và thực tiễn.

Bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng là yếu tố sống còn để Quốc hội hoàn thành xuất sắc trọng trách

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước phát biểu tại hội thảo, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh: "Sự ra đời của Quốc hội là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường, không ngừng, không nghỉ của nhân dân ta. Quá trình hình thành, phát triển của Quốc hội là kết tinh của đường lối đúng đắn, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đáp ứng ý nguyện chung của nhân dân và phù hợp với quy luật phát triển của thời đại".

Theo đồng chí Trần Cẩm Tú, sự phát triển của Quốc hội là quá trình liên tục, có kế thừa và đổi mới: Từ một Quốc hội thời chiến đến thời kỳ thống nhất xây dựng đất nước, thời kỳ đổi mới và nay là Quốc hội kiến tạo trong kỷ nguyên phát triển mới. Quốc hội không ngừng đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, kế thừa truyền thống quý báu, đồng thời sáng tạo, thích ứng với yêu cầu hội nhập, đáp ứng đầy đủ và kịp thời các nhiệm vụ chiến lược phát triển đất nước trong từng giai đoạn cách mạng.

Nhấn mạnh sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới đang đặt ra yêu cầu rất cao đối với toàn Đảng, toàn dân và hệ thống chính trị, trong đó có vai trò to lớn của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, đồng chí Trần Cẩm Tú gợi mở một số nội dung đối với hoạt động của Quốc hội. Đó là: Bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng đối với Quốc hội. Đây là yếu tố sống còn, vấn đề then chốt để Quốc hội qua các nhiệm kỳ đều hoàn thành xuất sắc trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Điều này luôn được khẳng định xuyên suốt, nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và được thể chế hóa trong các bản Hiến pháp. Cùng với đó, tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, gắn với phát huy dân chủ, pháp quyền; xử lý hài hòa mối quan hệ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ và phát huy vị trí, vai trò của từng nhân tố này trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm khác của Quốc hội thời kỳ mới được đồng chí Trần Cẩm Tú đề cập tới đó là: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp đáp ứng tốt các yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới; cần nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, hoạt động giám sát, nhất là giám sát tối cao của Quốc hội; chú trọng hoàn thiện cơ chế bầu cử, công tác dân nguyện, nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội; quan tâm bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, bảo đảm điều kiện hoạt động, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của đại biểu Quốc hội; đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Quốc hội, góp phần khẳng định vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế; chủ động khai thác, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) để đổi mới phương pháp làm việc, nâng cao tiến độ, chất lượng, hiệu quả; phấn đấu xây dựng thành công Quốc hội số.

Quốc hội khóa XV đã khẳng định vị thế là chủ thể sáng tạo thể chế, kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho những quyết sách chiến lược 

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã ôn lại lịch sử hình thành, phát triển và những dấu mốc quan trọng trong hoạt động của Quốc hội 80 năm qua: Từ thời kỳ kháng chiến kiến quốc, thời kỳ đấu tranh thống nhất đất nước, đưa cả nước quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, đến thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển; rút ra các bài học để làm rõ sự kế thừa, vận dụng và phát triển.

Trong đó, bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhận định, Quốc hội khóa XV đã khẳng định vị thế là chủ thể sáng tạo thể chế, kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho những quyết sách chiến lược mang tính đột phá cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Đó là việc Quốc hội phát huy vai trò đầu tàu, chủ chốt trong việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất; tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn về thể chế, bảo đảm thể chế trở thành lợi thế và là nguồn lực cho đất nước; đổi mới mạnh mẽ tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy không quản được thì cấm sang tư duy quản trị quốc gia thực sự kiến tạo, phục vụ phát triển.

Quán triệt chỉ đạo sâu sắc trong phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu, các nhà khoa học tập trung thảo luận, tổng kết và làm sâu sắc hơn giá trị lịch sử và ý nghĩa quan trọng của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên; tổng kết thực tiễn 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại hội thảo.

Trên cơ sở đó, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đề nghị các đại biểu, các nhà khoa học đề xuất định hướng và giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới, từ việc nâng cao chất lượng đại biểu, đến ứng dụng công nghệ, cải tiến phương thức hoạt động, tăng cường tính chuyên nghiệp, hiện đại và bản lĩnh nghị trường; để Quốc hội Việt Nam thực sự là cơ quan đại diện tập trung nhất ý chí, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển, thể hiện khát vọng Việt Nam hùng cường, dân chủ, văn minh, đồng hành cùng cả dân tộc tự tin, tự cường, vững bước trong kỷ nguyên mới.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung đề xuất định hướng và giải pháp đổi mới hoạt động Quốc hội trong bối cảnh mới để Quốc hội Việt Nam xứng tầm là thiết chế dẫn dắt, kiến tạo sự phát triển, thể hiện khát vọng Việt Nam hùng cường, dân chủ, văn minh, đồng hành cùng cả dân tộc tự tin, tự cường, vững bước trong kỷ nguyên mới.

VŨ DUNG-HOÀNG CHUNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.