Hội nghị toàn quốc triển khai công tác bầu cử: Bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, lựa chọn được người tiêu biểu về đức và tài

Hướng dẫn và tổ chức thực hiện theo đúng các mốc thời gian theo luật định

Phát biểu bế mạc hội nghị, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, kết quả của cuộc bầu cử sẽ góp phần quan trọng vào việc phát huy dân chủ, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường niềm tin của nhân dân, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Ngay sau Hội nghị này, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Bầu cử quốc gia, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các tỉnh, thành phố và các cơ quan hữu quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện theo đúng các mốc thời gian theo luật định.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Trong đó, một số nhiệm vụ trọng tâm trước mắt là: Quyết định cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; tiến hành công tác hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, lập và công bố danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; thành lập các tổ chức bầu cử ở địa phương; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, bảo đảm an ninh, trật tự, kiểm tra, đôn đốc việc thi hành pháp luật về bầu cử… bảo đảm cuộc bầu cử diễn ra dân chủ, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm, lựa chọn được những người tiêu biểu về đức và tài, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp của nhiệm kỳ mới.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc triển khai công tác bầu cử trong thời gian tới là rất khẩn trương, khối lượng công việc rất lớn, diễn ra trong phạm vi rộng khắp toàn quốc và đúng vào dịp chuẩn bị Tết Nguyên đán.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Nhấn mạnh lại chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm "thời gian gấp, công việc nhiều, yêu cầu cao, nhưng càng trong thời khắc quyết định, chúng ta càng phải nỗ lực, tranh thủ thời gian, làm việc với tinh thần vượt qua thách thức, hành động quyết liệt vì lợi ích quốc gia, dân tộc", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đây là thời điểm để lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể, các ngành, các cấp thể hiện năng lực lãnh đạo, chỉ huy; khả năng triển khai Nghị quyết thành kết quả, thành quả; thể hiện sức bền, khả năng chịu áp lực, cường độ công việc.

Cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào Chủ nhật, ngày 15-3-2026

Trước đó, hội nghị đã nghe đại diện lãnh đạo Chính phủ, Hội đồng Bầu cử quốc gia, Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam giới thiệu một số văn bản quan trọng về cuộc bầu cử.

Trong đó, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban thường trực Ban Tổ chức Trung ương Hoàng Đăng Quang đã giới thiệu Chỉ thị số 46-CT/TW của Bộ Chính trị về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Chỉ thị số 46-CT/TW nêu rõ, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 sẽ được tiến hành vào ngày 15-3-2026. Như vậy, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 được rút ngắn so với nhiệm kỳ trước đây.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tổ chức Trung ương Hoàng Đăng Quang báo cáo tại hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Đây là vấn đề cần thiết để kịp thời kiện toàn nhân sự bộ máy, bảo đảm tính đồng bộ, liên thông, tổng thể và kịp thời bắt tay ngay vào việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng và Đại hội đảng bộ các cấp. Chủ trương này mang tính tất yếu khách quan, hoàn toàn phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Thực hiện Chỉ thị số 46 của Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương đã có Hướng dẫn số 36-HD/BTCTW ngày 9-9-2025 về công tác nhân sự đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Hướng dẫn số 36 nhấn mạnh quy định, tiêu chuẩn công tác nhân sự. Theo đó, người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp phải bảo đảm các tiêu chuẩn theo quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện theo Hướng dẫn số 36.

Đáng chú ý, Hướng dẫn số 36 đã cụ thể hóa quy định của Bộ Chính trị không giới thiệu, đưa vào danh sách ứng cử người có biểu hiện: Cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, có tư tưởng cục bộ, bảo thủ, trì trệ; đang bị điều tra, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm; người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, mất đoàn kết; cán bộ có vi phạm khuyết điểm hoặc bị thi hành kỷ luật trong nhiệm kỳ 2021-2026; cán bộ có người thân vi phạm pháp luật…

Đối với những trường hợp vi phạm tiêu chuẩn chính trị, thực hiện theo Quy định của Bộ Chính trị về một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng. Đặc biệt, kiên quyết không để lọt những người không xứng đáng, những người chạy chức, chạy quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp…

Thời gian tổ chức các hội nghị hiệp thương sớm hơn, bảo đảm thống nhất với ngày bầu cử

Trình bày quy trình các bước hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân và việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri, đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết, đây là nội dung rất quan trọng trong quá trình triển khai công tác bầu cử nhằm bảo đảm dân chủ, hiệp thương, lựa chọn những người đủ điều kiện tiêu chuẩn để ứng cử vào đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp.

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam báo cáo tại hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, về việc tổ chức các hội nghị hiệp thương, thời gian hiệp thương được điều chỉnh sớm hơn so với các nhiệm kỳ trước để bảo đảm thống nhất với ngày bầu cử là ngày 15-3-2026. Do vậy, các tổ chức bầu cử Trung ương, địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải phối hợp thật chặt chẽ, chủ động chuẩn bị các điều kiện để bảo đảm hội nghị diễn ra đúng tiến độ và đúng quy định.

Nêu một số điểm mới trong kỳ bầu cử lần này, đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà cho biết, đối với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì cơ cấu thành phần và số lượng sẽ có khác biệt so với nhiệm kỳ trước. Thành phần này được quy định trong Quy định số 301-QĐ/TW ngày 9-6-2025 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã. Điều này đòi hỏi Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh, cấp xã, Ban Thường trực Mặt trận các cấp phải căn cứ vào điều lệ của Mặt trận Tổ quốc để rà soát và xác định các tổ chức thành viên của cấp mình sau sắp xếp, sáp nhập, bảo đảm đầy đủ, đúng quy định.

Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về cuộc bầu cử

Tại hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ, Phó chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Nguyễn Hòa Bình đã giới thiệu những nội dung trọng tâm tại Chỉ thị số 28/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031. 

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ, Phó chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Nguyễn Hòa Bình báo cáo tại hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Đồng chí Nguyễn Hòa Bình chỉ ra các nhiệm vụ cần lưu ý theo chỉ thị của Bộ Chính trị và chỉ thị của Thủ tướng. Theo đó, về công tác nhân sự, phải bảo đảm thực hiện đúng định hướng chỉ đạo của Bộ Chính trị và hướng dẫn của Hội đồng Bầu cử quốc gia để giới thiệu được nhân sự có chất lượng, đúng dự kiến cơ cấu thành phần và bảo đảm dân chủ. Đẩy mạnh hướng dẫn nghiệp vụ về bầu cử; đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền và chủ động phản bác những thông tin xấu độc trên nền tảng mạng xã hội; bảo đảm ứng dụng công nghệ thông tin, hạ tầng số trong việc phục vụ bầu cử; sử dụng tối ưu các dữ liệu công dân phục vụ cho công tác bầu cử, bên cạnh đó, chú trọng bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Phân chia đơn vị bầu cử và khu vực bỏ phiếu phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp

Tại hội nghị, đồng chí Đỗ Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã trình bày Hướng dẫn nghiệp vụ công tác tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Theo Bộ trưởng Đỗ Thanh Bình, hiện nay không còn cấp huyện nên việc xác định khu vực bỏ phiếu là do Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu. Đối với đơn vị hành chính là khu đặc khu (trước đây huyện đảo), Ủy ban nhân dân đặc khu trực tiếp thành lập Tổ bầu cử, phân công nhiệm vụ, chuẩn bị hòm phiếu, phiếu bầu, niêm yết danh sách, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh.

Đồng chí Đỗ Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ báo cáo tại hội nghị. Ảnh: PHẠM THẮNG

Về phân chia đơn vị bầu cử và khu vực bỏ phiếu, Bộ trưởng Đỗ Thanh Bình đề nghị các địa phương cần bảo đảm cân đối, hợp lý, thuận tiện cho cử tri. Để bảo đảm công tác bầu cử phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Thông tư của Bộ Nội vụ đã quy định cụ thể việc phân chia đơn vị bầu cử, khu vực bỏ phiếu, xác định số đơn vị bầu cử và số đại biểu được bầu cử theo cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư tính đến ngày 31-8-2025.

Theo đó, Bộ trưởng đề nghị các địa phương nghiên cứu kỹ các nội dung hướng dẫn để dự kiến số đơn vị bầu cử, xác định khu vực bỏ phiếu cho phù hợp địa bàn, bảo đảm cân đối, tránh chênh lệch lớn, thuận tiện cho cử tri thực hiện quyền bầu cử, như: Các khu vực đô thị, khu công nghiệp có đông cử tri; các khu vực miền núi, hải đảo có ít cử tri. 

Tổng số đại biểu Quốc hội khóa XVI không quá 500 người

Tại hội nghị, các đại biểu nghe đồng chí Lê Quang Mạnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Ủy viên Hội đồng Bầu cử quốc gia, Chánh Văn phòng Hội đồng Bầu cử quốc gia đã trình bày Kế hoạch của Hội đồng bầu cử quốc gia về triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, trong đó có Kế hoạch số 62 ngày 11-11-2025 của Hội đồng Bầu cử quốc gia về việc triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Đồng chí Lê Quang Mạnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Ủy viên Hội đồng Bầu cử quốc gia, Chánh Văn phòng Hội đồng Bầu cử quốc gia báo cáo tại hội nghị.

Về số lượng đại biểu Quốc hội, Chánh Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia Lê Quang Mạnh nêu rõ: Tổng số đại biểu Quốc hội không quá 500 người. Mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất 3 đại biểu cư trú và làm việc tại địa phương; số lượng đại biểu tiếp theo được tính theo số dân và đặc điểm của mỗi địa phương. Cơ cấu người ứng cử đại biểu Quốc hội được bảo đảm theo quy định: Có ít nhất 18% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số; bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Quốc hội là phụ nữ.

Số đơn vị bầu cử, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu Quốc hội được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử được tính căn cứ theo số dân do Hội đồng Bầu cử quốc gia ấn định và công bố chậm nhất là ngày 25-12-2025 (80 ngày trước ngày bầu cử).

Như vậy, các địa phương cần gửi dự kiến danh sách đơn vị bầu cử ở địa phương mình về Hội đồng Bầu cử quốc gia trong khoảng 85 - 90 ngày trước ngày bầu cử (tức là trong khoảng từ ngày 15 tới 20-12-2025).

Số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân được thực hiện theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các Nghị quyết số 106, số 107 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Số đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử do Ủy ban bầu cử ở cấp đó ấn định và công bố chậm nhất là ngày 25-12-2025 (80 ngày trước ngày bầu cử).

VŨ DUNG - HOÀNG CHUNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.