Hòa bình - yếu tố tiên quyết bảo đảm quyền con người

Quyền hòa bình - nhân quyền cao nhất

Trong bối cảnh hiện nay, khi tình trạng xung đột, bạo lực leo thang, các cuộc chạy đua vũ trang, chủ nghĩa khủng bố, các nguy cơ an ninh phi truyền thống đang đe dọa đến hòa bình, ổn định, sinh kế và cuộc sống của hàng chục triệu người dân tại nhiều khu vực trên toàn thế giới, giá trị của an ninh và hòa bình lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Hòa bình không chỉ quan trọng đối với sự phát triển mà nó còn là tiền đề và điều kiện tiên quyết cho việc bảo đảm nhân quyền-một trong những mối quan tâm hàng đầu của nhân loại ngày nay.

Báo cáo đề dẫn hội thảo, PGS, TS Hoàng Văn Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, thành viên Ủy ban Hòa bình Việt Nam khẳng định: “Hòa bình là một quyền con người cơ bản, là trụ cột nền tảng, quan trọng nhất của việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người... Lý tưởng và hiện thực về hòa bình luôn là một trong những khao khát cháy bỏng nhất mà các quốc gia dân tộc, toàn nhân loại ở mọi thời đại hướng tới. Quyền hòa bình, do đó là giá trị cao cả nhất của cộng đồng nhân loại, là giá trị nhân văn vốn có của con người và xã hội loài người”. PGS, TS Hoàng Văn Nghĩa nhấn mạnh, một trong những biện pháp tiên quyết hiện nay nhằm thúc đẩy việc tôn trọng và thực hiện quyền hòa bình, đó là cần phải tôn trọng và thực thi pháp luật quốc tế, đề cao các nguyên tắc nền tảng của Hiến chương LHQ và các công ước quốc tế, nhất là về quyền con người, đồng thời tăng cường giáo dục về quyền con người và quyền hòa bình.

Đề cập đến quyền được sống trong hòa bình theo Luật Nhân quyền quốc tế, PGS, TS Vũ Công Giao (Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, việc bảo đảm quyền sống trong hòa bình không chỉ là điều kiện tiên quyết mà còn là cơ sở cho việc bảo đảm khả năng thụ hưởng các quyền con người khác. Thực tế lịch sử luôn cho thấy, khi con người luôn bị đe dọa bởi các cuộc chiến tranh, xung đột và hỗn loạn, quyền được sống của mỗi cá nhân, quyền được tồn tại của mỗi dân tộc luôn tiềm ẩn bất trắc, không an toàn thì các quyền con người khác cũng không được tôn trọng đầy đủ và khó được bảo vệ.

Duy trì, bảo vệ hòa bình, an ninh là mục tiêu hàng đầu của Việt Nam

Là một dân tộc đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, Việt Nam thấu hiểu những gì chiến tranh gây ra cho con người và tại sao cần phải có hòa bình. Việt Nam nhận thức sâu sắc rằng, trong bất cứ thời kỳ lịch sử nào, với bất kỳ quốc gia, dân tộc nào, hòa bình cũng là một yếu tố tiên quyết trong việc bảo đảm quyền con người. Hòa bình và quyền con người tương hỗ phát triển, gắn bó mật thiết với nhau như trong mối quan hệ nhân quả. Việt Nam đang được sống trong hòa bình và mong muốn có môi trường hòa bình, ổn định bền vững để thực hiện hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, Phó chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam Uông Chu Lưu khẳng định, duy trì và bảo vệ hòa bình, an ninh là mục tiêu hàng đầu của Việt Nam.

Lịch sử Việt Nam hàng nghìn năm qua đã cho thấy, bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ để có hòa bình là quyền thiêng liêng cao cả nhất. Đã từng phải đối mặt với gần 20 cuộc chiến tranh xâm lược nhưng dân tộc Việt Nam luôn luôn kiên cường đấu tranh để giành hòa bình, để giải phóng mình, để đạt được quyền con người cơ bản nhất.

Cùng với sự đi lên của xã hội, bảo vệ hòa bình, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, cũng như bảo vệ những giá trị cốt lõi của quyền con người luôn được Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam quan tâm thực hiện. Theo Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, tại Việt Nam, quyền con người được nhấn mạnh và ghi nhận trong nhiều văn bản pháp luật, trong đó có Hiến pháp năm 2013. Không chỉ giới hạn ở phạm vi trong nước, bước vào giai đoạn hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay, Việt Nam cũng tăng cường đẩy mạnh hợp tác quốc tế về quyền con người với các nước và các tổ chức quốc tế, thể hiện đúng tinh thần “chủ động, tích cực”, “là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”.

Tại hội thảo, các học giả trong và ngoài nước đóng góp nhiều ý kiến quý báu, góp phần nâng cao hiểu biết về ý nghĩa, giá trị và vai trò to lớn của hòa bình trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người và thực thi quyền hòa bình như một trong những quyền cơ bản của con người. Ngoài ra, các đại biểu cũng đưa ra những khuyến nghị hướng tới các giải pháp cụ thể nhằm góp phần gìn giữ môi trường hòa bình và tăng cường hợp tác quốc tế trong các vấn đề này.

Bài và ảnh: NGỌC THƯ