Góp phần làm rõ những vấn đề nổi cộm

Ngày 17-11, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn. Phiên họp sôi động, có những lúc khá căng thẳng, đặc biệt khi các đại biểu Quốc hội tranh luận với các thành viên Chính phủ.

Theo ghi nhận của một số đại biểu Quốc hội, trong ngày đầu tiên chất vấn và trả lời chất vấn, nhiều vấn đề bức xúc, nổi cộm được dư luận quan tâm đã được giải tỏa. Tuy nhiên, một số vấn đề vẫn chưa được tranh luận đến cùng.

Chất vấn theo nhóm vấn đề

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Giàu trả lời chất vấn. Ảnh: TTXVN.

Điều khiển phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng cho biết, đến chiều ngày 16-11, Quốc hội đã nhận được 254 chất vấn của 112 đại biểu ở 43 đoàn gửi đến Thủ tướng, các Phó thủ tướng và các vị Bộ trưởng. Trong đó, 36 chất vấn gửi đến Thủ tướng; 30 chất vấn gửi đến Bộ trưởng Bộ Công Thương. Cùng ngày, Đoàn thư ký của Quốc hội nhận được 126 văn bản trả lời chất vấn của Thủ tướng và 15 vị Bộ trưởng.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu kỳ họp này tiếp tục thực hiện chất vấn theo nhóm vấn đề với tinh thần tập trung cao, tránh đi vào sự việc cụ thể, tránh dàn trải nội dung; chọn những vấn đề chung lớn mang tầm vĩ mô, những vấn đề thật bức xúc mà cử tri và nhân dân quan tâm. Để dành thời gian chất vấn sâu vào từng vấn đề nên kỳ này chỉ chọn 4 vị Bộ trưởng trả lời chất vấn nhưng lại tăng cường các vị Bộ trưởng có liên quan tới vấn đề tham gia giải trình. Đại đa số đại biểu Quốc hội đã nhất trí để 4 vị Bộ trưởng trả lời chất vấn tại kỳ họp này là: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Giàu, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn.                 

Cần có cơ chế phối hợp giải quyết kiến nghị của cử tri

Báo cáo trước Quốc hội, Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho biết, qua giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc giải quyết kiến nghị của cử tri của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ngày càng được coi trọng, các cơ quan đã thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trước cử tri. Trong tổng số 993 kiến nghị của cử tri đã chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết thì đã có 967 kiến nghị được trả lời. Chất lượng giải quyết kiến nghị của cử tri ngày càng được nâng cao, nhiều kiến nghị đã được giải quyết kịp thời, dứt điểm. Đối với những kiến nghị mà việc giải quyết đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật đều được các bộ, ngành ghi nhận trong quá trình xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật. Trong văn bản trả lời, các bộ, ngành cũng đã nêu rõ những khó khăn, vướng mắc để cử tri hiểu và các địa phương cũng thấy rõ trách nhiệm phối hợp trong việc giải quyết...

Tuy nhiên, việc xem xét, giải quyết kiến nghị của cử tri cũng còn một số tồn tại, hạn chế mà nguyên nhân chủ yếu là việc giải quyết kiến nghị liên quan đến nhiều bộ, ngành, cần có sự phối hợp chặt chẽ nhưng lại chưa được pháp luật quy định đầy đủ, rõ ràng về cơ chế phối hợp. Một số kiến nghị  có nội dung liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, có những vấn đề cần phải sửa đổi, bổ sung, ban hành chính sách, pháp luật mới có thể giải quyết được.
Hỗ trợ lãi suất:  Bộc lộ một số tồn tại trong triển khai

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Giàu mở đầu phiên chất vấn đã ngay lập tức làm “nóng” hội trường bởi nhiều vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý của ngân hàng được cử tri và nhân dân rất quan tâm. Trong đó, sôi nổi nhất là những vấn đề liên quan đến triển khai gói kích cầu thứ nhất mà trách nhiệm trực tiếp của ngành ngân hàng là thực hiện cơ chế hỗ trợ lãi suất .

Đại biểu Nguyễn Hồng Sơn (Hà Nội) hỏi: Chỉ có 20% doanh nghiệp vừa và nhỏ được tiếp cận và tiếp cận muộn nguồn vốn vay hỗ trợ lãi suất. Điều này cho thấy không thể khẳng định gói kích cầu này đã có tác động rất hiệu quả trong việc đưa các doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Với điều hành chính sách như thế thì trách nhiệm của Thống đốc thế nào và giải pháp khắc phục ra sao? Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) đặt vấn đề: Việc triển khai cho nông dân vay vốn có nhiều khó khăn do quá nhiều thủ tục và điều kiện khắt khe,  khoản vay lại nhỏ. Do vậy mà nông dân khó tiếp cận nguồn vốn. Vậy Thống đốc có đề xuất giải pháp điều chỉnh Quyết định 497 thế nào cho phù hợp? 

Trả lời hai vấn đề nêu trên, Thống đốc thừa nhận đúng là có những bất cập trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, số 20% doanh nghiệp không thể khẳng định là ít hay nhiều vì thực tế không phải doanh nghiệp nào cũng thiếu vốn để có nhu cầu tiếp cận, bên cạnh đó còn có doanh nghiệp không đủ điều kiện. Nhiều doanh nghiệp không thuộc đối tượng hỗ trợ lãi suất đã cho rằng đây là một chính sách không công bằng. Về việc nông dân khó tiếp cận vay vốn hỗ trợ lãi suất, có bộ phận chưa được tiếp cận là có thật.

Đại biểu Nguyễn Hồng Sơn dường như chưa thỏa mãn với phần trả lời đã đề nghị thống đốc làm rõ việc hỗ trợ lãi suất doanh nghiệp như thế đã hiệu quả chưa, kịp thời chưa? Thống đốc khẳng định: Quan điểm của Chính phủ không phải là tác động tất cả các đối tượng trong xã hội mà chỉ tác động vào một số đối tượng để từ đó lan tỏa cả xã hội. Cho nên chính sách của Nhà nước như thế là phù hợp, có hiệu quả. Đồng chí Thống đốc cũng xin hứa sẽ nhanh chóng chỉnh sửa Quyết định 497 nhằm phù hợp với thực tế hơn nữa.

Đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) và một số đại biểu khác vẫn tiếp tục chất vấn về chính sách hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và hiệu quả của gói kích cầu.  Để làm rõ hơn vấn đề, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc đã tham gia giải trình. Theo Bộ trưởng thì những chính sách nhằm kiềm chế lạm phát, chống suy giảm kinh tế mà Chính phủ trình Quốc hội thông qua là hoàn toàn đúng đắn, kể cả chính sách thắt chặt tiền tệ cuối năm 2007 đầu năm 2008. Gói kích cầu gồm 4 nội dung: Hỗ trợ lãi suất, giảm thuế, tăng vốn đầu tư và hỗ trợ an sinh xã hội, được triển khai bằng các giải pháp đồng bộ đã giúp duy trì tốc độ tăng trưởng năm 2009 hợp lý. Về điểm mạnh, yếu của gói kích cầu, Chính phủ đã có đánh giá, tổng thể là được, một số mặt có hạn chế như hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và chính sách cho nông dân vay vốn. Ngoài những tiêu chí, thủ tục còn bất cập, phiền hà thì còn phải nói đến việc quan tâm triển khai của mỗi địa phương. Ví dụ như ở Đà Nẵng, hơn 60% doanh nghiệp tiếp cận được vốn vay, nhưng ở nhiều địa phương khác thì tỉ lệ thấp… Hiện, Bộ và các ngành có liên quan đã kiến nghị kéo dài thời gian thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 497 nhằm tiếp tục hỗ trợ sản xuất trong nước. Đối với nông dân  thì tiếp tục điều chỉnh thủ tục, điều kiện vay vốn và tăng khoản vay.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Vũ Quang Hải (Hưng Yên) về việc vì sao có hiện tượng vay nóng trong dân để trả lãi ngân hàng (thực chất là đảo nợ) nhưng ngân hàng vẫn rất “vô tư thực hiện”, Thống đốc cho biết đúng là có hiện tượng này nhưng không phải là phổ biến trong thời gian thực hiện cho vay hỗ trợ lãi suất.

Giá vàng biến động không phải do mất cân đối cung-cầu

Giá vàng, tỷ giá ngoại tệ biến động trong thời gian vừa qua cũng là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm đặt câu hỏi đối với Thống đốc Nguyễn Văn Giàu.

Đại biểu Nguyễn Hồng Sơn (Hà Nội) nêu vấn đề: Thời gian qua giá vàng biến động rất thất thường, sau đó Ngân hàng Nhà nước đã có quyết định cho nhập khẩu vàng để ổn định giá, quyết định này đã được coi là giải pháp kịp thời chưa?

Đánh giá về biến động giá vàng, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu khẳng định: Không hề mất cân đối cung-cầu. Vàng mua bán trong nước không hề khan hiếm. Trong thời gian giá vàng biến động, ngân hàng có theo dõi liên tục. Các ngày 6, 9, 10 tháng 11 thấy diễn biến khá phức tạp và qua theo dõi thông tin từ thị trường đã đánh giá tình hình và quyết định công bố cho nhập khẩu vàng nhằm ổn định thị trường. “Quyết định cho nhập khẩu vàng theo tôi là rất kịp thời. Khi quyết định cho nhập vàng, chúng tôi đã dự báo rằng với lượng vàng chúng ta đã nhập những năm gần đây, khi có chủ trương này thì số nhập rất ít. Cụ thể một tuần qua số lượng nhập không đáng kể. Chính sách này đưa ra để "trấn an dư luận" thôi, chứ không phải do mất cân đối cung-cầu” – Thống đốc nhấn mạnh.

Đại biểu Hoàng Thị Hảo (Hải Dương) phản ánh: Hiện nay các sàn giao dịch vàng chưa được quản lý chặt chẽ, một số hoạt động còn nằm ngoài kiểm soát của cơ quan chức năng, tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây nguy cơ bất ổn trong thị trường tiền tệ. Đề nghị cho biết việc cấp phép thành lập nhiều sàn giao dịch vàng, rồi kiểm soát và quản lý chưa tốt như hiện nay thì trách nhiệm thuộc về ai? Biện pháp nào để chấn chỉnh góp phần lành mạnh hóa thị trường tiền tệ và thị trường vàng, ngoại hối?

Thống đốc trả lời:  Đúng như đại biểu phản ánh, đây là kẽ hở của pháp luật. Khi có sàn vàng, nhìn lại toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật thì thấy không có cơ quan nào quản lý cả. Thống đốc chưa cấp giấy phép nào cho hoạt động sàn vàng cả, vì chưa có văn bản nào quy định. “Chúng tôi đã có báo cáo Thủ tướng và Thủ tướng chỉ đạo thành lập tổ nghiên cứu xây dựng hành lang pháp lý. Trong tổ có những ý kiến tranh luận khác nhau nhưng chúng tôi vẫn kiên quyết là phải quản lý vì đây là một hoạt động trong lĩnh vực nhạy cảm”- Thống đốc trả lời.

Trả lời chất vấn của một đại biểu về việc phát hành đồng tiền kim loại và phát triển hệ thống máy bán hàng tự động, Thống đốc thẳng thắn thừa nhận là không đạt hiệu quả đã đề ra đối với việc phát hành tiền kim loại. Thời gian tới sẽ triển khai hệ thống bán hàng tự động; sẽ thu về những đồng tiền không đảm bảo lưu hành...

Nâng cao trách nhiệm của cơ quan chủ quản cơ quan báo chí

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp trả lời chất vấn. Ảnh: TTXVN.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Lê Doãn Hợp là thành viên Chính phủ thứ 2 đăng đàn trả lời chất vấn về trách nhiệm quản lý của Bộ đối với lĩnh vực quản lý báo chí; nội dung thông tin trên internet và triển khai quy hoạch hạ tầng viễn thông…

Theo Bộ trưởng, hoạt động báo chí những năm gần đây ngày càng khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong công tác tư tưởng, lý luận, định hướng dư luận xã hội, nhất là trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.  Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng đã nghiêm túc đánh giá những tồn tại, yếu kém của báo chí trong việc truyền tải thông tin, bao gồm cả những bất cập trong hoạt động của các phóng viên. Ví dụ như đăng tải  nước tương có chất gây ung thư, bồn đựng nước gây ung thư, ăn bưởi gây ung thư vú, rau xanh siêu tăng trưởng, trứng gà Trung Quốc, giá gạo tăng, giá xăng dầu tăng… đã có tác động không tốt tới tâm lý xã hội, làm ảnh hưởng tới sản xuất của nông dân và việc kinh doanh của các doanh nghiệp.

Trả lời ý kiến chất vấn của các đại biểu, Bộ trưởng Lê Doãn Hợp báo cáo với Quốc hội về công tác định hướng dư luận và xử lý sai phạm trong lĩnh vực báo chí,  theo đó phải nâng cao trách nhiệm của cơ quan chủ quản cơ quan báo chí. Người đứng đầu cơ quan chủ quản báo chí phải chỉ đạo, theo dõi hoạt động của cơ quan báo chí, chịu trách nhiệm trước pháp luật trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình đối với các sai phạm của cơ quan báo chí trực thuộc. Đối với các cơ quan báo chí thường xuyên mắc sai phạm, cơ quan chủ quản cần chỉ đạo báo trực thuộc kiểm điểm nghiêm túc các cá nhân có liên quan, xem xét lại quy trình tiếp nhận, xét duyệt, thẩm định tin, bài, đồng thời có kế hoạch điều chuyển công tác đối với lãnh đạo cơ quan báo chí.

Chưa hài lòng với sự trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội)  chất vấn tiếp về việc xử lý các sai phạm của các cơ quan báo chí và các phóng viên. Bộ trưởng Lê Doãn Hợp  cho biết: Trong hai năm 2008-2009, Bộ đã kiểm tra, xử lý 96 trường hợp vi phạm ở hoạt động lĩnh vực báo chí, truyền thông, trong đó có 40 trường hợp do cung cấp thông tin sai sự thật; thu hồi 19 thẻ nhà báo. Bộ trưởng cho biết thêm:  Nguồn nhân lực làm công tác xử lý vi phạm còn rất thiếu với 35 người quản lý hơn 700 cơ quan báo chí, vì thế chỉ có thể đảm bảo xử lý các trường hợp sai phạm đơn giản, còn các trường hợp phức tạp, nghiêm trọng thì Bộ có trách nhiệm cung cấp hồ sơ cho các cơ quan tư pháp tiến hành giải quyết theo luật định.

Chưa phát hiện trạm BTS nào gây hại đến sức khỏe người dân...

Trả lời câu hỏi của các đại biểu Nguyễn Đức Hiền (Quảng Ngãi), Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh) về việc các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ viễn thông xây lắp các trạm thu phát sóng điện thoại di động (BTS) gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân ở gần các trạm này, Bộ trưởng Lê Doãn Hợp cho rằng: Hiện cả nước đã có 42.000 trạm BTS, so với các nước trên thế giới số lượng này là không nhiều. Trong thời gian tới, các trạm BTS sẽ tiếp tục tăng do chúng ta triển khai dịch vụ 3G, sắp tới là 4G để đảm bảo chất lượng sóng. Mỗi trạm chỉ phục vụ được từ 250 đến 2.500 số điện thoại thuê bao, vì thế khi số thuê bao trên từng địa bàn tăng thì số lượng các trạm BTS cũng tăng theo. Bộ đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, đặc biệt là Cục Quản lý chất lượng thông tin và truyền thông kiểm tra được 25.000 trạm BTS, chỉ có 117 trạm không đạt tiêu chuẩn. Bộ đã chỉ đạo khắc phục hết trước khi các trạm đi vào hoạt động. Quyết tâm của Bộ trong năm 2010 đẩy nhanh tiến độ kiểm tra tất cả các trạm BTS. “Tất cả các trạm đã được kiểm tra đều được đảm bảo về chất lượng... Nếu lắp đặt đúng thiết bị tại các nơi Bộ đã kiểm tra thì bảo đảm không ảnh hưởng đến sức khỏe”- Bộ trưởng Lê Doãn Hợp khẳng định.

Làm rõ thêm phần trả lời của Bộ trưởng Lê Doãn Hợp, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Văn Phong cho biết: Thời gian qua, bộ này đã phối hợp với các bộ, ngành hữu quan xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia, trong đó có tiêu chuẩn quốc gia về an toàn bức xạ điện từ phổ sóng vô tuyến. Bộ cũng đã giao cho các đơn vị chức năng phối hợp cùng các đơn vị  như Học viện Kỹ thuật Quân sự, Học viện Bưu chính Viễn thông, Học viện Quân y… tiến hành nghiên cứu về kỹ thuật, thông số thiết bị thu phát liên quan đến sóng điện thoại di động; các ảnh hưởng của sóng điện từ đến sức khỏe con người, động vật và môi trường. Hiện nay, các nghiên cứu vẫn đang được tiếp tục tiến hành, nhưng cơ bản cho thấy với dải tần sóng vô tuyến, công suất các trạm thu phát, công suất điện thoại đang được sử dụng hiện nay chưa có bằng chứng cụ thể, nghiêm túc để khẳng định sóng do các trạm BTS, hoặc điện thoại cá nhân gây ảnh hưởng xấu, có hại cho sức khỏe con người.

PHÚ THỌ và HẠNH NGUYÊN