Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, đất nước và của chế độ; là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Giữ vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, xây dựng cơ quan cán bộ trong sạch vững mạnh là nội dung quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong toàn bộ sự nghiệp đổi mới hiện nay.

Đối với sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội là nội dung quan trọng trong xây dựng quân đội về chính trị, là vấn đề cực kỳ hệ trọng, có ý nghĩa then chốt trong xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Những năm qua, quán triệt quan điểm của Đảng về chiến lược cán bộ, Đảng ủy Quân sự Trung ương và Bộ Quốc phòng mà trực tiếp là TCCT đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy và chỉ huy các cấp trong toàn quân thực hiện nghiêm túc nguyên tắc công tác cán bộ và quan tâm chăm lo xây dựng cơ quan cán bộ cũng như đội ngũ những người làm công tác cán bộ thực sự trong sạch, vững mạnh, góp phần tạo chuyển biến tiến bộ đáng kể công tác cán bộ quân đội. Đến nay, về cơ cấu, số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ trong quân đội cơ bản đáp ứng được yêu cầu lãnh đạo, chỉ huy, quản lý bộ đội thực hiện nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác cán bộ đã nắm chắc quan điểm, nguyên tắc của Đảng, gắn với thực tiễn phát triển của tình hình, nhiệm vụ quân đội, đề ra chủ trương phù hợp và có những biện pháp hiệu quả, tập trung giải quyết những vấn đề mới đặt ra.

Những năm qua, cấp ủy Đảng các cấp trong toàn quân đã coi trọng lãnh đạo thực hiện tốt việc chấp hành nguyên tắc công tác cán bộ và chăm lo xây dựng cơ quan cán bộ, chấp hành nghiêm túc quy định về phân công, phân cấp quản lý cán bộ, đặc biệt là luôn giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ. Mọi vấn đề về công tác cán bộ đều được thường vụ các cấp ủy chuẩn bị kỹ, lấy ý kiến tham gia của cấp ủy cấp dưới và đưa ra đảng ủy dân chủ thảo luận. Quy trình phát hiện nguồn, tuyển chọn, điều động, bổ nhiệm, đề bạt cán bộ từng bước được hoàn thiện theo hướng phát huy dân chủ, công khai, coi trọng ý kiến đóng góp và phát huy trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị. Nhiều cấp ủy đã thực sự quan tâm đúng mức đến việc chăm lo xây dựng cơ quan cán bộ và đội ngũ những người làm công tác cán bộ trung thực, trong sáng, công tâm, khách quan và thực hiện tốt việc kiểm tra công tác cán bộ. Thực tế cho thấy, ở cơ quan, đơn vị nào cấp ủy đảng chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cán bộ chủ trì có quan điểm đúng đắn, thật sự dân chủ, khách quan, chủ động nhạy bén, phát huy được trí tuệ của tập thể cấp ủy thì ở đó, công tác quy hoạch, lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, thực hiện chính sách cán bộ thu được kết quả tốt.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã làm được, công tác cán bộ trong thời gian qua cũng bộc lộ những mặt hạn chế và bất cập: Việc thực hiện nguyên tắc Đảng lãnh đạo công tác cán bộ và nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ ở một số cơ quan, đơn vị chưa thật tốt, còn biểu hiện xuôi chiều, dân chủ hình thức, chưa thực sự phát huy được trí tuệ của tập thể cấp ủy; có nơi thường vụ còn làm thay đảng ủy, tập thể cấp ủy không thảo luận kỹ, thậm chí chỉ xin ý kiến từng cấp ủy viên; trong nhận xét đánh giá cán bộ chưa thực sự lắng nghe, tiếp thu ý kiến đóng góp của quần chúng, chưa công khai đối với cán bộ; thực hiện quy trình xét bổ nhiệm, đề bạt, tuyển chọn, tuyển dụng cán bộ có lúc, có nơi thiếu chặt chẽ; một số cơ quan cán bộ chưa đủ mạnh, hạn chế về năng lực tham mưu, đề xuất; lề lối, tác phong công tác của một số cá nhân chưa phù hợp, thiếu sâu sát, gần gũi cán bộ, thực hiện công tác cán bộ còn nặng về thủ tục hành chính; còn biểu hiện chưa thật công tâm, khách quan, thiên vị trong nhận xét cán bộ; hiện tượng cơ hội, thực dụng, chạy chọt, tiêu cực trong công tác cán bộ chưa được loại trừ.

Yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội 5 năm tới đặt ra những yêu cầu rất cao, đòi hỏi các cấp, các ngành cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm đường lối, quan điểm nguyên tắc công tác cán bộ của Đảng, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng, số lượng và cơ cấu hợp lý, có tính kế thừa và phát triển, đồng thời phát triển khai đồng bộ các chủ trương giải pháp, trong đó có việc xây dựng cấp ủy, cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị và đội ngũ những người làm công tác cán bộ trong sạch vững mạnh, vừa đủ “tâm”, vừa đủ “tầm” thực hiện thắng lợi công tác cán bộ trong thời kỳ mới...

Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực còn diễn biến phức tạp, khó lường. Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiếp tục công cuộc đổi mới trong bối cảnh Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên WTO, có nhiều cơ hội và vận hội mới để phát triển kinh tế, nhưng cũng đứng trước nhiều thách thức không thể xem thường. Các thế lực thù địch chưa từ bỏ âm mưu thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ chống phá cách mạng nước ta trên mọi lĩnh vực. Nhiệm vụ của quân đội là phải tập trung huấn luyện, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu và khả năng sẵn sàng chiến đấu, chủ động đối phó thắng lợi với mọi tình huống, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Sự nghiệp xây dựng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ quân đội sẽ có những thách thức mới trong một môi trường mở và hội nhập; yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại đòi hỏi nhiều nhân tài trong khi hệ thống chính sách thu hút, giữ gìn cán bộ quân đội còn nhiều bất cập; yêu cầu mới về dân chủ hóa, luật hóa, công khai hóa trong công tác cán bộ... Không ít vấn đề thực tế đặt ra đòi hỏi phải có chủ trương, giải pháp kịp thời và hiệu quả.

Quán triệt đường lối quan điểm Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, Đại hội đại biểu Đảng bộ quân đội lần thứ VIII, các nghị quyết, chỉ thị của trung ương về công tác cán bộ, trong thời gian tới công tác cán bộ quân đội phải thực sự phát huy cao nhất trách nhiệm và sức mạnh tổng hợp của các cấp ủy, các tổ chức nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội có số lượng và cơ cấu hợp lý, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, có trình độ kiến thức chuyên môn hóa ngày càng cao, năng lực chỉ huy và tổ chức hoạt động thực tiễn tốt, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Phải giữ vững và thực hiện nghiêm nguyên tắc công tác cán bộ, mở rộng và phát huy dân chủ, công khai, minh bạch, kiên quyết khắc phục mọi biểu hiện tiêu cực trong công tác cán bộ.

Đảng ủy Quân sự Trung ương đã tiến hành tổng kết công tác cán bộ 5 năm (2001-2005) và đề ra mục tiêu, phương hướng, chủ trương, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội đến năm 2010. Các cấp ủy cần quán triệt sâu sắc và cụ thể hóa phương hướng, chủ trương giải pháp về công tác cán bộ của Đảng ủy Quân sự Trung ương thành mục tiêu và hành động cụ thể xây dựng đội ngũ cán bộ của đơn vị và ngành mình theo chiến lược chung, theo tư tưởng chỉ đạo lấy chất lượng là chính, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội của Đảng thực sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Để tập trung thực hiện những chủ trương giải pháp chính trong xây dựng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ quân đội, điều tiên quyết là phải giữ vững nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, phát huy trách nhiệm của các cấp, các ngành và người chủ trì; đồng thời cần xây dựng, ban hành và thực hiện tốt các quy chế, quy trình về công tác cán bộ.

Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ của đơn vị mình, các cấp ủy ra nghị quyết chuyên đề, xây dựng kế hoạch chương trình hành động cụ thể, thiết thực, xác định rõ các chỉ tiêu phấn đấu về giải quyết số lượng, nâng cao chất lượng, quy hoạch đào tạo và bồi dưỡng cán bộ… tạo ra một bước chuyển biến mới của đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ quân đội. Đặc biệt cần thực hiện đúng quy trình và coi đây là khâu đột phát trong bổ nhiệm, đề bạt, khắc phục bằng được hiện tượng tiêu cực trong thi cử, chạy chức, chạy cấp, chạy khen thưởng; khiếu kiện trước các đợt bổ nhiệm, đề bạt và Đại hội Đảng các cấp.

Trong công tác cán bộ, nhất thiết phải giữ vững và thực hiện tốt nguyên tắc Đảng lãnh đạo công tác cán bộ. Các cấp ủy phải thảo luận kỹ quán triệt sâu sắc các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, nhiệm vụ công tác cán bộ từng thời kỳ, trên cơ sở đó quyết định các chủ trương biện pháp quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, điều động, bổ nhiệm, đề bạt, sử dụng, thực hiện chính sách cán bộ theo đúng nghị quyết, chỉ thị của cấp trên và phạm vi quyền hạn được phân cấp. Kết hợp chặt chẽ chế độ tập thể lãnh đạo với trách nhiệm cá nhân, kết hợp dân chủ với tập trung, không giao cho một người quyết định về cán bộ và công tác cán bộ. Việc đánh giá nhận xét, kết luận về nhân sự cán bộ phải do cấp ủy có thẩm quyền thảo luận dân chủ và quyết nghị tập thể, các cá nhân trong tập thể đó phải nêu rõ chính kiến của mình. Kiên quyết khắc phục tình trạng dân chủ hình thức, danh nghĩa là quyết định tập thể nhưng thực chất chỉ là ý kiến của một người chủ trì hay thiểu số trong cấp ủy.

Để giữ vững, thực hiện tốt nguyên tắc công tác cán bo và bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của cán bo chủ trì các cấp gồm chính ủy, chính trị viên, bí thư cấp ủy và người chỉ huy. Chính ủy, chính trị viên, bí thư cấp ủy và người chỉ huy. Chính ủy, chính trị viên, bí thư cấp ủy và người chỉ huy phải chỉ đạo, hướng dẫn và trực tiếp tiến hành công tác cán bộ trong đơn vị theo đúng đường lối, quan điểm, nguyên tắc công tác cán bộ của Đảng, chủ trương công tác cán bộ của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Tổng cục Chính trị và cấp ủy cấp trên theo phân cấp, nỗ lực cao nhất để góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất cách mạng và năng lực tương xứng với nhiệm vụ được giao.

Đối với bí thư, chính ủy, chính trị viên, cấp ủy viên và người chỉ huy, trong khi tập thể cấp ủy thảo luận và quyết định các vấn đề về công tác cán bộ, phải thực sự lắng nghe, chân thành nghiên cứu ý kiến của các cấp ủy viên, không lấy quyền cá nhân lấn át tập thể hoặc cá nhân tự ý quyết định. Trong quá trình phân tích, đánh giá cán bộ nếu có những ý kiến khác nhau cần thảo luận kỹ để đạt đến sự thống nhất về quan điểm làm cơ sở cho việc xem xét, đánh giá và sử dụng cán bộ. Trước khi quyết định về nhân sự cán bộ, các cấp ủy cần tham khảo ý kiến của các cấp, các ngành có liên quan bằng các hình thức thăm dò ý kiến của các cấp, các ngành có liên quan bằng các hình thức thăm dò ý kiến phù hợp với từng đối tượng; phải cụ thể hóa quy chế quản lý cán bộ, xác định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành đối với đội ngũ cán bộ của cấp mình, ngành mình; có quy chế phối hợp chặt chẽ và có hiệu quả ở từng cấp, giữa cơ quan chính trị, nhất là cơ quan cán bộ với các ngành có liên quan.

Cơ quan cán bộ và đội ngũ những người làm công tác cán bộ là cơ quan giúp việc của đảng ủy về công tác cán bộ. Cần đặc biệt quan tâm xây dựng cơ quan cán bộ và đội ngũ những người làm công tác cán bộ thực sự trong sạch vững mạnh, đủ sức làm tham mưu cho cấp ủy về công tác cán bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển của tình hình và nhiệm vụ. Cơ quan cán bộ cần nắm vững các chủ trương, chính sách, nghị quyết, chỉ thị hướng dẫn của cấp trên và nghị quyết của cấp ủy cấp mình về công tác cán bộ, không ngừng nâng cao chất lượng tham mưu, đề xuất, chuẩn bị kỹ các phương án về cán bộ báo cáo bí thư cấp ủy, chính ủy, chính trị viên trước khi trình cấp ủy xem xét quyết định. Phối hợp và hiệp đồng chặt chẽ giữa cơ quan cán bộ với cơ quan tổ chức và ủy ban kiểm tra Đảng cùng cấp về những vấn đề nhân sự cán bộ, trực tiếp giúp chủ nhiệm chính trị về công tác cán bộ.

Công tác cán bộ quân đội có vị trí rất quan trọng, là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng, đồng thời cũng là lĩnh vực có nhiều khó khăn, phức tạp và rất nhạy cảm. Yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội 5 năm tới đặt ra những yêu cầu rất cao, đòi hỏi các cấp, các ngành cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm đường lối, quan điểm nguyên tắc công tác cán bộ của Đảng, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng, số lượng và cơ cấu hợp lý, có tính kế thừa và phát triển, đồng thời phát triển khai đồng bộ các chủ trương giải pháp, trong đó có việc xây dựng cấp ủy, cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị và đội ngũ những người làm công tác cán bộ trong sạch vững mạnh, vừa đủ “tâm”, vừa đủ “tầm” thực hiện thắng lợi công tác cán bộ trong thời kỳ mới.

Thượng tướng Lê Văn Dũng

Bí thư Trung ương Đảng-Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị