Giữ vững môi trường hòa bình phục vụ phát triển và bảo vệ Tổ quốc

QĐND - Tại Đại hội XI của Đảng, đồng chí Hoàng Bình Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương, đã phát biểu tham luận với nội dung “Tăng cường và mở rộng quan hệ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam với các đảng cộng sản, đảng cánh tả, đảng cầm quyền và các chính đảng trên thế giới”; đồng chí Phạm Bình Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao; đã trình bày tham luận “Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới”. Báo Quân đội nhân dân xin trích giới thiệu hai tham luận này.

Đồng chí Hoàng Bình Quân:

Đường lối đối ngoại cần được thực hiện nhất quán và sáng tạo

... Trong 25 năm đổi mới, nhất là trong 20 năm thực hiện Cương lĩnh năm 1991, Đảng ta đã không

Đồng chí Hoàng Bình Quân. Ảnh: TTXVN

 Với tư cách là một đảng Cộng sản cầm quyền, Đảng ta mở rộng và phát triển quan hệ với các chính đảng nước ngoài trên cơ sở các nguyên tắc: độc lập tự chủ, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp công việc nội bộ của nhau, cùng nhau thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội. Đảng ta không quan hệ với các đảng, tổ chức cực đoan.

Kế thừa những kinh nghiệm của những nhiệm kỳ trước, nhiệm kỳ vừa qua, công tác đối ngoại Đảng được triển khai có trọng tâm, trọng điểm. Nhìn tổng thể, trong nhiệm kỳ Đại hội X, các mối quan hệ quốc tế của Đảng ta tiếp tục được phát triển ngày càng sâu rộng, cả về quan hệ song phương, cả về tham gia các diễn đàn đa phương chính đảng. Công tác đối ngoại đảng cùng với ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân kết hợp hài hòa đã tạo nên những thắng lợi to lớn trên mặt trận ngoại giao nước nhà trong nhiệm kỳ Đại hội X.

Những năm tới, thế giới sẽ tiếp tục có những diễn biến phức tạp mới, tiềm ẩn nhiều bất trắc khó lường, song hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn; cục diện thế giới đa cực ngày càng rõ hơn, xu thế dân chủ hóa trong quan hệ quốc tế tiếp tục phát triển. Những diễn biến hết sức nhanh chóng trên chính trường của các quốc gia trên thế giới cho thấy vai trò, vị thế hết sức quan trọng của các chính đảng và quan hệ giữa các chính đảng cũng không ngừng được thúc đẩy và mở rộng.

Chúng ta bước vào thời kỳ mới với thế và lực mới do những thành tựu và kinh nghiệm 25 năm đổi mới mang lại, với vị thế cao hơn trên trường quốc tế và cố nhiên là có không ít thách thức. Trong bối cảnh và tình hình ấy, nhiệm vụ quan trọng của công tác đối ngoại là giữ vững môi trường hòa bình, thuận lợi cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.

Qua các kỳ Đại hội, chúng ta đã ngày càng hoàn thiện hơn đường lối đối ngoại trong thời kỳ đổi mới; đường lối đó cần được thực hiện nhất quán và sáng tạo. Chủ trương lớn của chúng ta là triển khai đồng bộ và toàn diện hoạt động đối ngoại; phương châm lớn của chúng ta là chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; giải pháp lớn của chúng ta là phối hợp chặt chẽ hoạt động đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân; triển khai công tác đối ngoại trên bình diện rộng với yêu cầu là sự kết hợp hài hòa đối ngoại chính trị với ngoại giao kinh tế, đối ngoại quốc phòng, an ninh, văn hóa đối ngoại.

Vấn đề quan trọng là nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, theo đó là tiếp tục đưa các mối quan hệ quốc tế đi vào chiều sâu, thực chất với phương châm chủ động hơn, tích cực hơn; mặt khác cũng phải chủ động ngăn ngừa và giảm thiểu tác động tiêu cực của quá trình hội nhập quốc tế. Hết sức coi trọng và tiếp tục củng cố, phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện với các nước láng giềng, phát huy vai trò của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á, đồng thời chú trọng tăng cường quan hệ với các đối tác quan trọng. 

Tiếp tục phát triển sâu rộng quan hệ với các chính đảng trên thế giới; thúc đẩy quan hệ với các đảng cộng sản và công nhân đi vào chiều sâu và thực chất hơn; tăng cường quan hệ với các đảng cánh tả, vừa tranh thủ sự ủng hộ vừa đoàn kết, giúp đỡ bạn bè quốc tế; đồng thời mở rộng quan hệ với các đảng cầm quyền và các đảng tham chính ở các quốc gia là những đối tác lớn, đối tác quan trọng. Chủ động và tích cực hơn trong việc tham gia các diễn đàn đa phương chính đảng ở khu vực và thế giới. Quan hệ đảng vừa cần mở rộng bình diện quan hệ, vừa đi vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm, vừa đáp ứng quan hệ đối ngoại trước mắt, vừa linh hoạt thích ứng với những chuyển biến hết sức nhanh chóng trên chính trường của các quốc gia trên thế giới.

Bên cạnh đó, trước tình hình thế giới hiện nay, cần phải coi trọng hơn công tác đối ngoại nhân dân. Cần phải đánh giá lại hơn 15 năm thực hiện Chỉ thị của Ban Bí thư khóa VII, trên cơ sở đó tiếp tục chỉ đạo hoạt động đối ngoại nhân dân trong tình hình mới, phát huy mạnh mẽ sức mạnh đối ngoại nhân dân theo phương châm "chủ động, linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả", hỗ trợ, phối hợp hiệu quả với đối ngoại Đảng và ngoại giao nhà nước.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI, cần đặc biệt chăm lo đào tạo, rèn luyện đội ngũ cán bộ đối ngoại; thường xuyên bồi dưỡng kiến thức đối ngoại cho cán bộ chủ chốt các cấp. Trong quá trình triển khai đồng bộ các hoạt động đối ngoại, cần bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước, đồng thời phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và vai trò của đông đảo nhân dân...

Đồng chí Phạm Bình Minh:

Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế

 … Để thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại Đại hội XI, chúng tôi xin nêu một số kiến nghị như

Đồng chí Phạm Bình Minh. Ảnh: Mofa.gov.vn

sau:

Thứ nhất, quán triệt sâu sắc phương châm chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong hội nhập quốc tế, trước hết là chủ động, tích cực trong nắm bắt thời cơ, nhận rõ thách thức; chủ động, tích cực trong lựa chọn mức độ và tốc độ tham gia, thậm chí khởi xướng các liên kết khu vực và quốc tế phù hợp với lợi ích của ta, trong tăng cường năng lực mọi mặt để nắm bắt, tạo dựng và tận dụng cơ hội và xử lý hiệu quả các thách thức từ quá trình hội nhập.

Sớm xây dựng chiến lược tổng thể về hội nhập quốc tế với mục tiêu và lộ trình cụ thể cho từng giai đoạn, trước mắt là đến năm 2020 và đặc biệt là trong các lĩnh vực kinh tế, quốc phòng, an ninh, văn hóa xã hội, để trên cơ sở đó, các ngành, các địa phương, các tổ chức xã hội và giới doanh nghiệp có chiến lược hội nhập của mình.

Nhanh chóng nâng cao sức mạnh tổng hợp của quốc gia, điều kiện thiết yếu để bảo đảm cho hội nhập quốc tế thành công. Nâng cao sức mạnh tổng hợp quốc gia, trước hết là chăm lo công tác xây dựng Đảng và củng cố sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, bao gồm cả cộng đồng hơn 4 triệu kiều bào ta ở nước ngoài. Nâng cao sức mạnh tổng hợp quốc gia cũng có nghĩa là nâng cao sức cạnh tranh và khả năng thích ứng của nền kinh tế trước các biến động của tình hình quốc tế; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, từng bước tham gia sâu hơn vào các hoạt động hợp tác quốc tế về an ninh - quốc phòng, các cơ chế an ninh khu vực và quốc tế.

Thứ hai, thực hiện đúng phương châm “triển khai đồng bộ và toàn diện” các định hướng đối ngoại được Đại hội XI thông qua; tăng cường thống nhất quản lý các hoạt động đối ngoại. Nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp giữa đối ngoại Đảng, Nhà nước, Quốc hội, địa phương và hoạt động ngoại giao nhân dân, phối hợp giữa các ngành, các cấp, các kênh tham gia các hoạt động đối ngoại.

Trong quá trình đó, ngoại giao cần thực sự trở thành một nền ngoại giao toàn diện với 3 trụ cột là: ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa và công tác người Việt Nam ở nước ngoài; đối ngoại quốc phòng và an ninh cần tiếp tục được phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu.

Thứ ba, song song với việc thực hiện các định hướng và phương châm đối ngoại mới, cần tiếp tục triển khai hiệu quả các định hướng lớn của đường lối đối ngoại thời kỳ đổi mới, đặc biệt là định hướng lớn của đường lối đối ngoại đã được thiết lập đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững. Đưa các quan hệ quốc tế đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững vừa là mục tiêu của phương châm đối ngoại toàn diện vừa là nền tảng vật chất cho việc triển khai thành công chiến lược hội nhập quốc tế trong bối cảnh quốc tế hiện nay. Chiều sâu của quan hệ, về cơ bản là mức độ đan xen lợi ích và tính hiệu quả của các cơ chế hợp tác trong việc thúc đẩy quan hệ và xử lý các vấn đề nảy sinh. Theo đó, cần có chiến lược thiết lập các khuôn khổ ổn định, lâu dài với các đối tác quan trọng đối với an ninh và phát triển của đất nước. Đồng thời, thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác, nhất là về kinh tế, theo hướng gia tăng sự đan xen lợi ích lâu dài với các đối tác này.

Nhìn lại những thành công to lớn của công cuộc đổi mới nói chung và của mặt trận đối ngoại nói riêng trong những năm qua, chúng ta vững tin vào trí tuệ và bản lĩnh chính trị của Đảng ta. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta sẽ vững bước tiến lên, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.