QĐND Online - Quốc hội đã dành cả ngày 5-11 để nghe và thảo luận về Báo cáo công tác của Toà án nhân dân tối cao, Viện kiếm sát nhân dân tối cao, thi hành án và công tác đặc xá, công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, Báo cáo thẩm định các báo cáo trên của Uỷ ban Tư pháp Quốc hội…

Nhiều biện pháp phòng chống tội phạm

 

Đa phần các đại biểu đều nhất trí cơ bản với các báo cáo và nhiều đại biểu đánh giá cao Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Tư pháp Quốc Hội.

Trong năm 2010, Chính phủ đã triển khai nhiều biện pháp, đẩy mạnh chương trình quốc gia phòng chống tội phạm. Nhiều vụ án được điều tra, xét xử kịp thời, giữ vững được an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Số vụ phạm pháp hình sự đã giảm.

Theo Báo cáo của Chính phủ, thời gian qua, một số loại tội phạm có chiều hướng gia tăng như bạo lực học đường, buôn bán phụ nữ, trử em, buôn bán và sử dụng vũ khí, tham nhũng… Lực lượng công an đã mở nhiều đợt tấn công các loại tội phạm. Tuy nhiên, trong tình hình mới, nhiều loại tội phạm phát sinh khiến công tác xử lý, ngăn chặn còn gặp nhiều khó khăn.

Chủ nhiệm Ủy ban tư pháp của Quốc hội Lê Thị Thu Ba trình bày Báo cáo thẩm tra các Báo cáo về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; về công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; về công tác thi hành án và công tác đặc xá

 

Đại biểu Vũ Quang Hải (Đoàn Hưng Yên) băn khoăn về tình trạng này: “Trong thời kỳ mới với điều kiện kinh tế xã hội mới, rồi hội nhập, phương tiện thông tin liên lạc… phát triển đã nảy sinh ngày càng nhiều loại tội phạm mới. Nếu chúng ta không có kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, xử lý tốt thì tình hình phạm tội sẽ vẫn tiếp tục gia tăng”. Đại biểu Hải kiến nghị, để giải quyết tốt tình trang này cần tập trung nghiên cứu, xem xét lập báo cáo, đánh giá chính xác tình hình để từ đó đưa ra những giải pháp hữu hiệu.

Công tác của Viện kiểm sát trong thời gian qua cũng được đánh giá khá cao. Ngành đã tăng cường kiểm sát ngay từ đầu quá trình tố tụng, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, giảm bỏ lọt tội phạm, án oan sai. Kiểm sát bắt tạm giam, tạm giữ chặt chẽ hơn. Kiên quyết không phê chuẩn lệnh bắt nếu thiếu căn cứ pháp lý. Ngành kiểm sát đã phối hợp với ngành công an xây dựng thông tư liên tịch, quy chế phối hợp giữa hai ngành, nâng cao chất lượng điều tra án. Kiên quyết kiến nghị cơ quan điều tra, chuyển cơ quan điều tra cấp dưới đối với những vụ án thuộc thẩm quyền cấp dưới. Chú trọng kiểm sát các bản án để kháng nghị theo thẩm quyền… Nhờ vậy, số hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung giảm. Quyết định huỷ điều tra những vụ án không đúng pháp luật góp phần bảo đảm pháp luật được thực thi nghiêm minh.

Công tác thi hành án và đặc xá cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Được tập trung chỉ đạo, công tác thi hành án năm 2010 đã có kết quả cao hơn năm trước. Công tác xây dựng hoàn thiện thể chế được thực hiện tốt. Công tác tổ chức cán bộ luôn được coi là nghiệm vụ trọng tâm nhờ vậy, hiệu quả công việc được nâng cao. Công tác đặc xá thời gian qua tiến hành tốt, bảo đảm đúng pháp luật được dư luận trong và ngoài nước đánh giá cao.

Tập trung khắc phục yếu kém trong thời gian tới

Ngoài những thành tích đạt được, trong các báo cáo cũng đã thẳng thắn nhìn nhận và chỉ ra nhiều mặt hạn chế và yếu kém cần sớm khắc phục.

Công tác phòng chống tội phạm chưa có nhiều chuyển biến so với năm 2009, hiệu quả chưa cao, chế tài chưa đủ sức răn đe. Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng cũng chưa cao. Ngành kiểm sát còn chưa xử lý đầy đủ tin báo tội phạm. Biện pháp ngăn chặn, giam giữ còn hạn chế, việc hình sự hoá quan hệ dân sự còn xảy ra. Với ngành toà án cũng còn nhiều hạn chế, đó là còn tồn tại tình trạng toà án địa phương áp dụng chưa chính xác tình huống tăng nặng, án dân sự còn tồn đọng, án huỷ, sửa chưa giảm nhiều so với năm 2009…

Đại biểu Lê Thị Nga (Đoàn Thái Nguyên) phân tích: việc hình sự hoá qua hệ dân sự và hành chính trong thời gian qua đã gây bức xúc trong xã hội. Thực tế cho thấyn phần lớn án oan, phải đền bù trong thời gian qua đều là do hình sự hoá quan hệ dân sự và hành chính. Đại biểu Nga chỉ ra, nguyên nhân của tình trang này là do Luật Hình sự quy định một số tội danh chưa cụ thể, rõ ràng dễ gây nhầm lẫn khi áp dụng. Trong khi đó, một số đương sự trong các vụ kiện lại muốn hình sự hoá để đạt được lợi ích của mình. Để ngăn ngừa tình trạng này cần quy định lại rõ ràng các tội danh và có những hướng dẫn cụ thể để việc áp dụng được chính xác, dễ dàng.

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Đoàn Hà Nội) lại bày tỏ quan tâm về tình trạng bạo lực học đường. Theo đại biểu Khánh tình trạng bạo lực học đường thời gian qua tăng, đặc biệt là việc nữ sinh đánh nhau. Lẽ ra, ngoài việc điều tra, xử lý thì cần điều tra, chỉ ra nguyên nhân trách nhiệm cụ thể của gia đình, nhà trường để có giải pháp giáo dục, ngăn ngừa hiệu quả.

Đại biểu Nguyễn Đình Xuân (Đoàn Tây Ninh) lại cho rằng, những bất cập, hạn chế trong thời gian vừa qua có một nguyên nhân rất quan trọng, đó là chế độ đãi ngộ. Theo đại biểu Xuân, chế độ đãi ngộ cán bộ trong ngành công an, kiểm sát, toà án hiện nay còn chưa tương xứng khiến khó thu hút nhân tài, thậm chí cán bộ còn rời ngành ra làm ngoài với mức lương cao hơn. Đây là một thực tế đòi hỏi Nhà nước, Quốc hội cần sớm xem xét, điều chỉnh phù hợp.

Sáng 6-11, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật Thủ đô.

Xuân Dũng