QĐND Online - Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XII, Chính phủ đã nhận được hơn 190 chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Các thành viên liên quan của Chính phủ đã nghiêm túc nghiên cứu và trả lời (bằng văn bản và trực tiếp) chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng trình bày một số vấn đề mà các đại biểu Quốc hội cũng như cử tri cả nước đang quan tâm…

Tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh

Trong khi đánh giá cao các kết quả đã đạt được trong năm 2009 và những tháng đầu năm 2010 về thực hiện mục tiêu kép là kiềm chế lạm phát, duy trì tăng trưởng kinh tế hợp lý và bảo đảm an sinh xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội đã phân tích về tính ổn định vững chắc của kinh tế vĩ mô. Nhận thức được điều đó, Chính phủ đã đề ra nhiệm vụ hàng đầu trong chỉ đạo điều hành là phải thực hiện quyết liệt và đồng bộ các giải pháp nhằm bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, sự ổn định mà chúng ta đang hướng tới phải là sự ổn định trong phát triển, chứ không phải ở trạng thái trì trệ. Muốn vậy, một mặt, phải tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh với chất lượng và hiệu quả tốt hơn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững; mặt khác, việc cung ứng tài chính, tiền tệ và tín dụng phải ở mức hợp lý, vừa bảo đảm nhu cầu vốn và khả năng thanh khoản của nền kinh tế, vừa không đẩy lạm phát lên cao. Những tháng vừa qua, chúng ta đã cơ bản thực hiện được sự cân bằng này.

Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng. Ảnh minh họa/internet

Lãi suất tín dụng quá cao đang là bức xúc, là gánh nặng và làm tăng chi phí của các doanh nghiệp cần vốn sản xuất kinh doanh. Chính phủ đã và đang áp dụng nhiều biện pháp khác nhau, trước hết là các biện pháp về kinh tế để giảm dần từng bước lãi suất, giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hợp tác xã, các hộ sản xuất kinh doanh có thể tiếp cận được nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Lãi suất cao phản ảnh sự mất cân đối cung cầu tín dụng, song có nguyên nhân từ công tác điều hành, làm cho thị trường tiền tệ không thống nhất, bị chia cắt, trong khi một số ngân hàng thừa vốn thì một số ngân hàng khác thiếu vốn nhưng không vay được lẫn nhau, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thấp hơn nhiều so với lãi suất thông thường. Chênh lệch giữa lãi suất ngoại tệ và lãi suất VNĐ đang ở mức không hợp lý. Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước, bên cạnh việc bảo đảm cung ứng kịp thời, đủ lượng tiền cho lưu thông, đồng thời phải xem xét sớm loại bỏ các rào cản không còn phù hợp để thị trường tiền tệ, trước hết là thị trường liên ngân hàng vận hành thông suốt, hiệu quả hơn; đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát bảo đảm chất lượng và an toàn của hoạt động ngân hàng. 

Bội chi ngân sách nhà nước năm 2009 ở mức 6,9% GDP, cao hơn so với một số năm trước đây, chủ yếu là do đã triển khai thực hiện các giải pháp kích cầu đầu tư và tiêu dùng, chống suy giảm kinh tế. Năm 2010, về cơ bản đã dừng các gói kích thích kinh tế, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ và địa phương triển khai quyết liệt nhiều giải pháp, phấn đấu tăng thu cao hơn so với mức đã được Quốc hội thông qua và dành số tăng thu để giảm bội chi ngân sách năm 2010 xuống còn khoảng 6% GDP và sẽ phấn đấu để giảm dần trong các năm tiếp theo. 

Thế giới đang nói tới một cuộc khủng hoảng tài chính thứ hai - khủng hoảng nợ chính phủ. Việc thực hiện các gói cứu trợ để giải quyết khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế đã làm tăng mạnh thâm hụt ngân sách và nợ của chính phủ nhiều nước, thậm chí đã xẩy ra khủng hoảng nợ tại Hy Lạp khi tỷ lệ nợ của nước này lên trên 120% GDP. Tổng dư nợ chính phủ của nước ta tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2009 tương đương 42% GDP, trong đó nợ nước ngoài chiếm 60%, chủ yếu là các khoản vay dài hạn với các điều kiện ưu đãi. Chính phủ tán thành ý kiến của một số đại biểu Quốc hội là khi có điều kiện và khả năng thì chúng ta cần tranh thủ các khoản vay ưu đãi để tạo bước đột phá, góp phần giải quyết nhanh ba điểm nghẽn phát triển, nhất là hạ tầng kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra là phải sử dụng các khoản vay có hiệu quả, quản lý chặt chẽ, chống thất thoát, lãng phí, tham nhũng và phải bảo đảm khả năng trả nợ trong dài hạn. Đối với các khoản vay nước ngoài của doanh nghiệp do Chính phủ bảo lãnh hoặc Chính phủ vay về cho vay lại cũng phải tính toán kỹ hiệu quả và khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Trên tinh thần đó, Chính phủ đang chỉ đạo hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Quản lý nợ công; đồng thời, giao các cơ quan tham mưu nghiên cứu diễn biến của cuộc khủng hoảng nợ tại Hy Lạp và các nước châu Âu, đề xuất các giải pháp đối phó với các tác động tiêu cực, trong đó có tác động của việc giảm giá đồng Euro đến nền kinh tế nước ta; xây dựng chiến lược quản lý nợ quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 và tính toán khả năng vay, trả nợ đến năm 2030, 2050.

Quản lý chặt chẽ dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến

Bạo lực học đường, những biểu hiện lệch lạc về đạo đức, lối sống của một bộ phận học sinh, sinh viên đang là những vấn đề nổi lên gây nhiều bức xúc và lo ngại trong xã hội. Chính phủ đã chỉ đạo ngành giáo dục tổ chức rà soát, đánh giá tổng thể tình trạng này, tìm nguyên nhân và đề ra các biện pháp giải quyết. Theo khảo sát sơ bộ gần đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo tại 5 thành phố, có khoảng 66% học sinh tiểu học và 75% học sinh phổ thông trung học thường xuyên chơi trò chơi điện tử mà trong đó có tới 70% là trò chơi bạo lực. Tình hình đó đòi hỏi phải xem xét tăng cường quản lý chặt chẽ dịch vụ trò chơi điện tử trực tuyến; đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về đạo đức, nhân cách, thái độ ứng xử văn hoá. Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình, phát huy vai trò Đoàn Thanh niên và các đoàn thể, đặc biệt là nâng cao trách nhiệm quản lý, giáo dục của nhà trường đối với học sinh, sinh viên, trách nhiệm của gia đình đối với con em mình. Các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường quản lý hoạt động của các điểm vui chơi và tạo thêm nhiều sân chơi lành mạnh, bổ ích cho học sinh, sinh viên.

Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp quản lý, bảo bệ tài nguyên, khoáng sản

Nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ những quan ngại sâu sắc về hiện trạng quản lý, bảo vệ, khai thác tài nguyên khoáng sản, môi trường; thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém của các cơ quan quản lý, tình trạng lãng phí, thất thoát, kém hiệu quả trong khai thác tài nguyên, khoáng sản và tình trạng vi phạm khá phổ biến Luật Bảo vệ môi trường. Chính phủ nhận thức rõ trách nhiệm của mình, đã và đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để từng bước xử lý hiện trạng này. Thể chế, chính sách về bảo vệ môi trường, quản lý, bảo vệ và khai thác tài nguyên tiếp tục được hoàn chỉnh, quán triệt đầy đủ hơn yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội đi liền với việc bảo vệ, cải thiện môi trường, phát triển bền vững. Các hoạt động phòng ngừa, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm được tăng cường; việc kiềm chế tốc độ gia tăng ô nhiễm, phục hồi và cải thiện môi trường ở một số vùng, lưu vực sông, khu công nghiệp, khu vực khai thác mỏ, làng nghề, xử lý các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng được đẩy mạnh và đã mang lại một số kết quả bước đầu.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị Lê Như Tiến chất vấn thành viên Chính phủ. Ảnh : Nguyên Dân - TTXVN

Chính phủ đã chỉ đạo rà soát, hoàn chỉnh quy hoạch khai thác, chế biến khoáng sản, nhất là những khoáng sản có tiềm năng quy mô lớn nhằm khắc phục tình trạng đầu tư khai thác tràn lan, chế biến và xuất khẩu khoáng sản thô, lãng phí tài nguyên, vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường sinh thái và an ninh quốc phòng. Kết quả kiểm tra việc cấp phép khai thác khoáng sản của các địa phương gần đây cho thấy phần lớn giấy phép do các địa phương cấp được ban hành đúng quy định của pháp luật, nhưng điều đáng quan tâm là có không ít địa phương cấp phép khai thác các khu vực ngoài quy hoạch và cấp phép khai thác nhiều nhưng không đủ khả năng hoặc buông lỏng công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm, còn để hình thành tự phát các điểm khai thác trái pháp luật, dẫn đến tình trạng phổ biến là yêu cầu về bảo vệ môi trường không được thực hiện, thậm chí còn huỷ hoại môi trường, gây lãng phí tài nguyên, thất thoát ngân sách, mất trật tự xã hội và nhiều bức xúc trong nhân dân.

Việc phân cấp mạnh cho địa phương trong công tác quản lý đất đai đã tạo điều kiện đẩy nhanh công tác thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư; chuẩn bị tốt mặt bằng để thu hút các dự án đầu tư... Tuy nhiên, cũng đã xuất hiện những mặt tiêu cực như: một số địa phương cấp phép thiếu quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp, sân golf,…; cá biệt một số địa phương cho nước ngoài thuê đất với diện tích lớn tại một số khu vực nhạy cảm như rừng đặc dụng, rừng phòng hộ mà dư luận xã hội và các đại biểu Quốc hội đã đề cập. Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với các địa phương, đặc biệt là chỉ đạo phối hợp, lồng ghép quy hoạch ngành với quy hoạch vùng, địa phương và yêu cầu lãnh đạo các địa phương đề cao hơn nữa trách nhiệm quản lý của mình.

Tuy nhiên, để xử lý một cách cơ bản tình hình này, cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn chỉnh thể chế, chính sách, kể cả việc phân cấp thẩm quyền một cách hợp lý hơn. Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ, ngành liên quan thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ chủ yếu và các giải pháp lớn đã được xác định trong Chiến lược quốc gia về tài nguyên nước, đồng thời sẽ sớm phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, sử dụng tài nguyên nước, Chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Xuân Dũng