Trung tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, chủ trì hội thảo. Cùng dự hội thảo có Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị; đại biểu các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương; lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng; các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài quân đội...
Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Thượng tướng Lương Cường, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị gửi tham luận tới hội thảo.
Cội nguồn sức mạnh và khát vọng thiêng liêng
Tham luận với chủ đề: “Tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh-Giá trị lịch sử và hiện thực” của Đại tướng Ngô Xuân Lịch gửi tới hội thảo nêu rõ: Cách đây tròn nửa thế kỷ, ngày 17-7-1966, trong Lời kêu gọi chống Mỹ, cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Đây là sự khái quát cao bản chất cốt lõi của chủ nghĩa yêu nước Việt Nam được kết tinh từ lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, phản ánh ý chí, khát vọng, tinh thần quật cường của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh giành, giữ nền độc lập thiêng liêng của Tổ quốc. Tư tưởng-chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” đã trở thành động lực to lớn, hạt nhân quy tụ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, thôi thúc cả dân tộc vùng lên kháng chiến, vượt qua mọi khó khăn, thử thách làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, mở ra kỷ nguyên phát triển rực rỡ của cách mạng Việt Nam: Kỷ nguyên cả nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội (CNXH); đồng thời cổ vũ nhân dân và các dân tộc bị áp bức trên thế giới tiếp tục đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH...
Các đại biểu gặp gỡ, trao đổi tại buổi hội thảo.
Tham luận của Đại tá, PGS, TS Lê Đình Sỹ, nguyên Phó viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cũng khẳng định: Tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống dựng nước và giữ nước của cha ông ta. Độc lập, tự do là khát vọng ngàn đời của dân tộc Việt Nam và cũng chính vì thế, niềm khát khao có hòa bình để xây dựng đất nước luôn thẳm sâu trong tâm thức của mỗi người Việt Nam mà Chủ tịch Hồ Chí Minh là đại diện kiệt xuất.
Tham luận gửi đến hội thảo của Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Đình Minh, Giám đốc Học viện Chính trị, đã luận giải và khẳng định: “Độc lập, tự do là khát vọng cháy bỏng của dân tộc Việt Nam, là mục tiêu cao cả trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh...”.
Các tham luận tại hội thảo đều có chung nhận định: Tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống yêu nước, luôn đề cao giá trị “độc lập, tự chủ”, tinh thần đoàn kết, kiên trì, quyết tâm đấu tranh giành, giữ độc lập dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước của dân tộc Việt Nam. Tư tưởng đó còn bắt nguồn từ thực tiễn bức thiết trong cuộc đấu tranh của dân tộc Việt Nam và các dân tộc thuộc địa trên thế giới chống chủ nghĩa thực dân xâm lược để giành độc lập cho dân tộc và tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Tư tưởng thể hiện khát vọng thiêng liêng, ý chí kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam đã được hun đúc qua lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước; là nguồn cổ vũ, động viên mạnh mẽ đối với nhân loại tiến bộ và các dân tộc bị áp bức trên thế giới trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, tự do và hạnh phúc.
Chân lý soi đường cho cách mạng
Đồng chí Thân Thị Thư, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh mở đầu tham luận của mình bằng những câu chuyện về cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của quân và dân Thành phố mang tên Bác. Đồng chí cho rằng: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” không chỉ là tư tưởng mà còn là lẽ sống của dân tộc Việt Nam. Người dân Việt Nam sẵn sàng hy sinh để giành lấy độc lập, tự do cho dân tộc. Không có sự ác liệt nào, không có kẻ thù nào có thể “dập tắt” được khát vọng, niềm tin từ ngàn đời đó của dân tộc Việt Nam. Lịch sử càng lùi xa, chúng ta càng thấy rõ hơn giá trị tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tư tưởng đó thể hiện khí phách anh hùng, bản lĩnh cách mạng và cả tầm nhân văn cao cả của Người. Tư tưởng của Người là chân lý soi đường cho cách mạng.
Cùng chung quan điểm với đồng chí Thân Thị Thư, các tham luận của Trung tướng Lê Huy Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân; Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Bình Ban, Viện trưởng Viện Lịch sử Công an nhân dân và nhiều ý kiến tại hội thảo đã làm rõ: Tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” là khát vọng hòa bình của nhân dân Việt Nam, khẳng định quyền và trách nhiệm thiêng liêng của dân tộc Việt Nam trước lịch sử. Thắng lợi vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước trước hết là nhờ có nhân dân Việt Nam-nguồn sức mạnh vô địch hiện thực hóa tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Nhiều tham luận tại hội thảo đã khẳng định: Khát vọng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” cũng đã tạo nên động lực to lớn để Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới toàn diện đất nước... Trong quá trình đổi mới, thực hiện tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã góp phần để kinh tế tăng trưởng khá, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN từng bước hình thành, phát triển. Chính trị-xã hội ổn định; quốc phòng-an ninh được tăng cường; Quân đội nhân dân, Công an nhân dân ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống. Văn hóa-xã hội có bước phát triển; bộ mặt đất nước và đời sống của nhân dân có nhiều thay đổi. Dân chủ XHCN được phát huy và ngày càng mở rộng; đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN và cả hệ thống chính trị được đẩy mạnh. Sức mạnh về mọi mặt của đất nước được nâng lên; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ XHCN được giữ vững. Quan hệ đối ngoại ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu; vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.
Phát huy giá trị tư tưởng trong điều kiện hiện nay
Khi được nghe lại băng ghi âm “Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước” của Chủ tịch Hồ Chí Minh phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam ngày 17-7-1966, cả hội trường lặng đi. Giọng của Bác, lời hiệu triệu năm xưa của Người như đang thúc giục cả dân tộc thi đua phấn đấu vì một nước Việt Nam phồn thịnh, hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu. Thời khắc ấy, tôi thấy nhiều đại biểu, nhiều nhà khoa học lục tìm trong túi áo chiếc khăn nhỏ, rồi lặng lẽ lau mắt. Và cảm động hơn khi Thiếu tướng, PGS, TS Nguyễn Bá Dương, Viện trưởng Viện Khoa học xã hội và Nhân văn quân sự (Bộ Quốc phòng) nói về nét đặc sắc trong tư tưởng-chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” thể hiện ở chỗ gắn quyền con người với quyền của quốc gia, dân tộc và quyền quốc gia, dân tộc với quyền của mỗi con người; gắn sinh mệnh của mỗi người với sự sống còn của từng quốc gia, dân tộc... Chính vì quán triệt tốt tư tưởng vĩ đại đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta, nhân dân ta đã vượt qua bao khó khăn, thử thách, vững bước xây dựng đất nước "ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn".
PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cho rằng: Trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới, khu vực biến động nhanh, phức tạp; trước âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch chống phá cách mạng nước ta, thì việc hiện thực hóa tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên các lĩnh vực: Chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại là hết sức quan trọng và cần thiết.
Tuy có nhiều cách tiếp cận khác nhau, nhưng các ý kiến phát biểu và tham luận gửi tới hội thảo của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu đều có chung quan điểm, trong điều kiện hiện nay, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phải tiếp tục quán triệt, học tập, vận dụng sáng tạo tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc, thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN; tích cực, chủ động đấu tranh có hiệu quả với những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch... Từ giá trị tư tưởng "Không có gì quý hơn độc lập, tự do", nhiều tham luận tại hội thảo đã đề cập trực tiếp đến những vấn đề thời sự trong đời sống xã hội hiện nay, như: Hoàn thiện đồng bộ hệ thống thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; bảo đảm sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, phát triển con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường; chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ...
Giá trị tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, xây dựng LLVT vững mạnh đã được nhiều tham luận chỉ rõ: Tập trung xây dựng nền quốc phòng độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường và ngày càng hiện đại; tăng cường, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, nhất là trên các địa bàn chiến lược trọng điểm. Coi trọng phát huy bản chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ; xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, có trình độ sẵn sàng và sức chiến đấu ngày càng cao. LLVT cần phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt, chủ động phối hợp với các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ vững chắc biên giới và chủ quyền biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc trong mọi tình huống.
Hơn 60 tham luận phát biểu và gửi tới hội thảo đã làm sâu sắc hơn tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, là sự kế thừa, phát triển nâng lên tầm cao mới các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo những tinh hoa giá trị tư tưởng tiến bộ, cách mạng của nhân loại; là mục tiêu, lý tưởng chiến đấu; là ý chí quyết tâm, động lực tinh thần to lớn và nguồn sức mạnh vô địch làm nên chiến thắng của quân và dân ta trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm và trong sự nghiệp đấu tranh vì độc lập, tự do, vì sự trường tồn, phát triển của dân tộc Việt Nam; có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Bài và ảnh: QUANG THẮNG