QĐND - Trong 6 tháng đầu năm 2013, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam ước đạt 8,9 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp của ngành dệt may vẫn đạt mức lợi nhuận cao, chia cổ tức đến 25%. Điều này đã khẳng định sự phát triển bền vững của ngành dệt may nước ta.

Xuất khẩu tốt, lợi nhuận cao

Thành tích của xuất khẩu dệt may Việt Nam là nhờ đã tận dụng tốt ưu thế tại những thị trường chủ lực như Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong đó, lượng xuất khẩu vào Mỹ lớn nhất, đạt 3,94 tỷ USD, chiếm 44,8% tổng kim ngạch xuất khẩu (KNXK) toàn ngành, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái; xuất khẩu vào EU đạt 1,29 tỷ USD, chiếm 14,7% tổng KNXK, tăng 18%; xuất khẩu vào Nhật Bản đạt 1,1 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 12,5% KNXK, tăng 24,5%; xuất khẩu vào Hàn Quốc đạt 660 triệu USD, chiếm tỷ trọng 7,5%, tăng 32%. Các thị trường khác đạt 1,85 tỷ USD.

Công nhân Nhà máy Z76 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) may  mặt hàng túi xuất khẩu.

Nhiều doanh nghiệp có kết quả tăng trưởng doanh thu cao trong nửa đầu năm 2013 như May Việt Tiến (35%), Vinatex Đà Nẵng (59%), May Chiến Thắng (25%), May Tân Châu (49%), Dệt may Hòa Thọ (40%), Dệt may Hà Nội (39%), Dệt kim Đông Phương (76%), Dệt may Huế (29%)...

Hoạt động sản xuất kinh doanh thuận lợi nên nhiều doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận trước thuế/vốn điều lệ đạt trên 30% bao gồm: Sợi Phú Bài (81,6%); May Đáp Cầu (60%); Dệt May Huế (36%), May Việt Tiến (32,9%) và May Hưng Yên - Công ty mẹ (30,7%). Trong bối cảnh nền kinh tế trong nước khó khăn nhưng doanh nghiệp của Vinatex vẫn chia cổ tức trung bình khoảng 20% - 25%.

Không chỉ xuất khẩu tốt, 6 tháng đầu năm cũng đánh dấu sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp dệt may trong phát triển thị trường nội địa. Cụ thể, doanh thu nội địa của một số đơn vị nổi bật như Tổng công ty cổ phần Phong Phú: 2.134 tỷ đồng; May Việt Tiến: 444 tỷ đồng; Vinatex Mart: 394 tỷ đồng; Tổng công ty Việt Thắng: 325 tỷ đồng…

Tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ hàng tồn kho đối với các doanh nghiệp dệt may cũng rất thấp. Ông Lê Tiến Trường, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam, Phó tổng giám đốc thường trực Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) cho biết, các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) gần như không có nợ xấu, bởi 80% doanh thu của Vinatex đến từ hàng hóa xuất khẩu với hoạt động thanh toán rất nhanh gọn, chuyên nghiệp. Tại thị trường nội địa, do Vinatex đã mở rộng hệ thống các siêu thị, bán hàng đến tận tay người tiêu dùng, bán hàng là thu tiền ngay, vì thế không có công nợ. Chỉ có tỷ lệ nhỏ công nợ từ hệ thống bán buôn, các đại lý bán hàng. Trong 6 tháng đầu năm 2013, không có đơn vị nào thuộc Vinatex có khoản vay quá hạn với ngân hàng.

Đến hết 30-6, hàng tồn kho của Vinatex, bao gồm cả tồn kho nguyên liệu và thành phẩm là khoảng 5.300 tỷ đồng, giá trị tương đương 1 tháng sản xuất. Ông Lê Tiến Trường cho rằng: "Nếu tính tồn kho nguyên liệu là 50% và tồn kho thành phẩm là 50%, thì giá trị tồn kho nguyên liệu và thành phẩm của Vinatex đều tương đương 2 tuần sản xuất. Trong ngành dệt may, giá trị hàng tồn kho tương đương dưới 30 ngày sản xuất thì được coi là sản xuất tinh gọn".

Tận dụng các lợi thế thị trường

Phân tích nguyên nhân khiến xuất khẩu dệt may Việt Nam đạt kết quả tốt, các chuyên gia cho rằng, thứ nhất do các cơ hội từ việc Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), từ các Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) mà Việt Nam đã tham gia, đặc biệt là Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) Việt Nam - Nhật Bản đã phát huy tác dụng. Trong 6 tháng đầu năm, các doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều đơn hàng hơn. Thứ hai, các doanh nghiệp ngành dệt may đã chuyên nghiệp hơn, ứng phó hiệu quả hơn với sự biến động của thị trường, năng lực cạnh tranh đã được nâng cao. Hiện nay, quá trình đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) giữa Việt Nam và các đối tác đang tiến triển tốt. Nếu thành công sẽ tạo ra nhiều cơ hội hơn nữa cho ngành dệt may Việt Nam.

Ông Trần Quang Nghị, Tổng giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) nhận định, điều đáng mừng là ngành dệt may Việt Nam đã đạt tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao trong lúc thị trường dệt may thế giới nói chung đang phục hồi khá chậm. Dệt may Việt Nam đã cải thiện vị thế và thị phần ở những thị trường chính (Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc). Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của dệt may Việt Nam vào các thị trường này đều cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng kim ngạch nhập khẩu dệt may của các thị trường đó. Cụ thể, thị trường Mỹ có mức tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa dệt may 6 tháng đầu năm là 3% (so với cùng kỳ năm ngoái), thế mà tăng trưởng xuất khẩu dệt may Việt Nam vào Mỹ là 12% (so với cùng kỳ năm ngoái). Thị trường EU (bao gồm 27 nước) có mức nhập khẩu dệt may tăng 8,5%, trong khi xuất khẩu dệt may Việt Nam vào thị trường này tăng 18%. Mức nhập khẩu dệt may của thị trường Nhật Bản tăng 9,8%, trong khi xuất khẩu dệt may Việt Nam vào đây tăng 24,5%. Hàn Quốc nhập khẩu dệt may tăng 4,5%, trong khi dệt may Việt Nam xuất khẩu vào đây tăng 32%.

Tạo phát triển chiều sâu

Một điểm đáng chú ý nữa là ngành dệt may đã tăng được tỷ trọng các nguyên phụ liệu sản xuất trong nước, giảm nhập khẩu nguyên phụ liệu, khẳng định vị thế là ngành xuất siêu. Trong 6 tháng qua, lượng nguyên phụ liệu nhập khẩu dùng để làm hàng xuất khẩu dệt may là 5 tỷ USD và kết quả đã tạo ra 8,9 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu. Đối với riêng Vinatex, lần đầu tiên giá trị sản xuất nội địa chiếm xấp xỉ 60% kim ngạch xuất khẩu (850 triệu USD trên tổng số 1,4 tỷ USD).

Kết quả đó là nhờ những nỗ lực tổ chức sản xuất theo chuỗi cung ứng trong thời gian qua của ngành dệt may. Từ chỗ chỉ nhận đơn hàng, nhập nguyên phụ liệu để may gia công phục vụ xuất khẩu, đến nay, ngành dệt may Việt Nam đã tổ chức sản xuất theo phương thức ODM, tức là cung cấp mọi dịch vụ liên quan tới sản phẩm, từ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất nguyên phụ liệu, may thành phẩm, quảng bá và bán sản phẩm. Ông Đặng Vũ Hùng, Giám đốc Điều hành Vinatex kiêm Phó tổng giám đốc Tổng công ty Cổ phần Phong Phú, nhận định: "ODM hiện là cách đúng đắn mang lại hiệu quả tốt nhất, bền vững nhất cho doanh nghiệp dệt may, là cách thức để dệt may Việt Nam xâm nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu." Hiện nay, nhiều chuỗi sản xuất đã được hình thành như chuỗi sản phẩm Dệt kim 8/3 - Hanosimex - Dệt kim Vinatex ở phía Bắc, các chuỗi sản xuất của Tổng công ty cổ phần Phong Phú, Tổng công ty Việt Thắng ở phía Nam...

Trong 6 tháng qua, Vinatex đã triển khai 46 dự án đầu tư với tổng mức 6.144 tỷ đồng, trong đó có 14 dự án sợi, 4 dự án dệt, 20 dự án may... Không những chỉ giảm nhập khẩu mà xuất khẩu nguyên liệu của Việt Nam ngày càng tăng trưởng. 6 tháng qua, xuất khẩu xơ sợi nhân tạo của Việt Nam vào Mỹ tăng 14,5% so cùng cùng kỳ năm trước. Ông Lê Tiến Trường cho biết, tới đây, Vinatex hướng đến việc thiết kế, sản xuất vải để các nhà thiết kế thời trang trên thế giới lựa chọn để làm nguyên liệu sản xuất.

Với kết quả xuất khẩu nửa đầu năm nay cùng với diễn biến tốt của thị trường, các chuyên gia dự báo, ngành dệt may có thể sẽ đạt mục tiêu xuất khẩu 19,5 tỷ USD trong cả năm 2013. Để đạt được kết quả xuất khẩu tốt hơn, ông Lê Tiến Trường cho rằng, ngành dệt may cần được tháo gỡ một số khó khăn, đặc biệt là vấn đề hạ tầng giao thông, bến bãi, kho tàng, thủ tục hải quan.

 HỒ QUANG PHƯƠNG