QĐND Online - Sáng 18-10, khi người dân thành phố biển Đà Nẵng bắt đầu một ngày làm việc mới thì lúc 8 giờ 5 phút, điện thoại di động của các đồng chí lãnh đạo thành phố đồng loạt nhận thông báo khẩn của Trung tâm báo tin động đất, cảnh báo sóng thần quốc gia: Hiện khu vực phía tây đảo Luzông (Phi-lip-pin) xảy ra động đất cường độ 8,8 độ richte và gây ra sóng thần trên biển Đông.

Chỉ khoảng 2,5- 3 tiếng đồng hồ nữa, bờ biển Đà Nẵng sẽ hứng chịu những đợt sóng thần cao 5- 6 mét. Lập tức, thông tin này được Đài trực canh cảnh báo sóng thần đặt tại Đồn biên phòng 252 quận Sơn Trà và các trạm trực canh sóng thần ven biển phát đi liên tục trên hệ thống loa công suất lớn.

Tập dượt ứng phó sóng thần

Trong lúc Đài truyền hình Trung ương, các Đài phát thanh - Truyền hình và truyền thanh địa phương liên tục cập nhật thông tin, đưa tin cảnh báo, phát nội dung thông báo, chỉ đạo của chính quyền về ứng phó với sóng thần thì các đơn vị quân đội, công an, cơ quan, công sở, trường học dồn dập, gấp rút báo động.

Đài thông tin Duyên hải phát thông báo khẩn cấp cho tàu thuyền đang hoạt động trên biển. Bộ CHQS thành phố, tàu của Vùng 3 Hải quân, Vùng 2 Cảnh sát biển, Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2 đồng loạt hụ còi báo động liên hồi. Tàu biên phòng tại khu vực cảng biên phòng được lệnh lao ra hướng hòn Sập, vừa chạy vừa dùng còi, loa thông báo, hướng dẫn ngư dân nhanh chóng vào bờ. Trên không, 2 máy bay trực thăng của Sư đoàn Không quân 372 vòng lượn dọc bờ biển dùng loa phóng thanh thông báo, hướng dẫn người, phương tiện sơ tán.

Pháo hiệu đỏ từ tàu của Hải quân, Biên phòng liên tục được bắn lên trời để thông báo cho tàu thuyền khẩn cấp vào bờ. Trong các khu dân cư đông đúc, trên đường Hoàng Sa và các tuyến đường ven biển, xe ô tô, mô tô của công an sử dụng còi, loa thông báo, hướng dẫn, điều tiết giao thông tại các chốt giao thông, giữ an ninh và cùng lực lượng dân quân, dân phòng, các tổ công tác của chính quyền, các ban, ngành, phường, tổ dân phố kêu gọi, đôn đốc, hướng dẫn, giúp đỡ nhân dân, đưa học sinh, người già, trẻ em gấp rút thoát khỏi khu vực nguy hiểm.

Diễn tập sơ cứu nạn nhân

Hàng chục tàu thuyền với hàng trăm ngư dân của Đà Nẵng và các tỉnh bạn hoạt động cách bờ 5-15km, sau khi chạy vào bờ, nhanh chóng được hướng dẫn neo phương tiện và đi sơ tán. Một số tàu cá khi vào khu vực đối diện ngã ba Hoàng Sa và đường D1, cách bờ khoảng 250 mét thì bị hỏng máy, mắc vào đá ngầm. Theo hướng dẫn của lực lượng chức năng, các thuyền đi sau tiếp cận để đưa toàn bộ ngư dân trên các thuyền gặp sự cố vào bờ. Một số tàu cá đánh bắt xa bờ, khi chạy vào bị hỏng máy, được tàu Hải quân ứng cứu kịp thời.

Qua những phút nhốn nháo, lộn xộn ban đầu, sau khi được các lực lượng chức năng hướng dẫn, giúp đỡ, chưa đầy 1 giờ đồng hồ sau, hàng trăm ngàn người dân ở 20 phường thuộc 5 quận ven biển và hàng ngàn khách du lịch, tắm biển đã được sơ tán vào sâu trong đất liền 1-1,5km hoặc đưa lên khu vực núi Sơn Trà, các tòa nhà, khách sạn, khu chung cư cao tầng vững chắc và những vị trí an toàn sâu trong đất liền 300-400 mét. Công an, bộ đội, dân quân, cảnh sát biển, các lực lượng làm nhiệm vụ là những người sơ tán sau cùng.  

Khi công tác sơ tán cơ bản vừa xong cũng là lúc những đợt sóng thần cao 5-6 mét đen ngòm, liên tục ập vào bờ biển, cuốn phăng xe cộ, nhà cửa, cây cối, quét sâu vào đất liền 200-300 mét, có nơi 600-700 mét, nhiều chỗ bị nhấn chìm 2,5 - 3 mét. Vùng ven sông Hàn đến cầu Cẩm Lệ, có nơi ngập 1,5 - 2 mét; theo thông tin ban đầu có hàng trăm người, chủ yếu là ngư dân chết, mất tích, bị thương, phương tiện bị cuốn trôi, cơ sở hạ tầng bị tàn phá...  

Chuyển nạn nhân đi cấp cứu

Ngay sau khi có thông báo yên, chính quyền các cấp lập tức triển khai công tác cứu nạn. Trên bờ, lực lượng công an, biên phòng, dân quân, dân phòng, y tế, Hội Chữ Thập Đỏ, các đoàn thể và nhân dân… tổ chức tìm kiếm người bị thương, mất tích, giữ an ninh trật tự. Ngoài biển, khu vực cách bờ 1-3 km triển khai lực lượng quân sự, công an, ngư dân; cách bờ 5-7 km có Biên phòng, Bộ CHQS thành phố; xa bờ 15-20 km do Không quân, Hải quân, Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2 đảm nhiệm.

Đài thông tin Duyên hải, Đồn biên phòng 252 liên lạc nắm tình hình tàu thuyền trên biển. Máy bay trực thăng tầm soát, phát hiện mục tiêu bị nạn để thả phao, cẩu vớt hoặc thả khói đánh dấu từng mục tiêu, gọi tàu thuyền đến cứu. Các đơn vị của Quân khu 5 nhanh chóng có mặt tại những địa bàn trọng điểm trên đất liền và vùng biển gần bờ. Bộ đội đào bới những đống đổ nát, cây cối ngổn ngang, lực lượng Công binh dùng cần cẩu kéo cẩu xe ô tô, tàu thuyền bị sóng đánh dạt lên bờ… để tìm kiếm nạn nhân bị mắc kẹt trong đó. Người bị nạn được sơ cứu trong những lều bạt dã chiến tại chỗ trước khi chuyển đến các bệnh viện. Hàng chục người bị nạn trôi dạt trên biển được ca nô, tàu biên phòng, hải quân, máy bay trực thăng tìm thấy, cứu vớt. Tàu Hải quân lai dắt các tàu thuyền bị trôi dạt trên biển vào bờ. Ca nô của Hội Chữ thập Đỏ nhanh chóng ra tiếp cận các tàu lớn để chuyển người bị thương vào bờ cấp cứu.

Trong lúc lực lượng cứu hộ tiếp tục khẩn trương, tích cực tìm kiếm nạn nhân mất tích, cứu chữa người bị thương, mai táng người chết thì hàng loạt các hoạt động cần thiết như hỗ trợ y tế, phòng chống dịch bệnh, cung cấp lương thực, nước uống, quần áo, nhu yếu phẩm, bố trí nơi ở tạm cho người bị mất nhà cửa, xử lý vệ sinh môi trường… được gấp rút triển khai đã giúp người dân vượt qua những khó khăn trước mắt.

Trên đây là toàn bộ nội dung kịch bản tình huống diễn tập “ST- 11” thực binh ứng phó sóng thần và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn thành phố Đà Nẵng do Quân khu 5 phối hợp với thành phố Đà Nẵng tổ chức vào sáng 18-10-2011 tại phường Thọ Quang, quận Sơn Trà.

Cuộc diễn tập kéo dài 220 phút, gồm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1: Thành phố Đà Nẵng báo cáo kế hoạch ứng phó động đất, sóng thần và ý định cuộc diễn tập.

Giai đoạn 2: Thực binh chỉ đạo, điều hành triển khai các biện pháp ứng phó sóng thần và TKCN với 3 vấn đề chính là: Công tác truyền, phát tin thông báo, cảnh báo sóng thần; Huy động lực lượng, phương tiện sơ tán nhân dân khỏi khu vực nguy hiểm và Tổ chức khắc phục hậu quả, xử lý môi trường, vệ sinh phòng dịch, điều phối hoạt động cứu trợ.

Đây là diễn tập ứng phó sóng thần và TKCN được tổ chức lần đầu tiên ở nước ta. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Bộ trưởng Bộ NN & PTNT Cao Đức Phát, các Bộ, ngành Trung ương trực tiếp chỉ đạo, các lực lượng trực tiếp tham gia lên đến trên 6 nghìn người, cuộc diễn tập còn có sự tham dự của đại biểu các tỉnh từ Thanh Hóa đến TP Hồ Chí Minh. Ngoài việc nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy điều hành của cấp ủy, chính quyền, Ban chỉ huy PCLB-TKCN các cấp; kiểm tra đánh giá khả năng huy động sức mạnh tổng hợp theo phương châm “4 tại chỗ”; giúp cộng đồng dân cư về ý thức chủ động phòng tránh, ứng phó khi xảy ra sóng thần, cuộc diễn tập còn nhằm kiểm nghiệm đểø từng bước hoàn thiện hệ thống quan trắc, tiếp nhận, xử lý thông tin, truyền phát tin thông báo, cảnh báo sóng thần đã được Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel lắp đặt hồi tháng 5 -2011.

Bài, ảnh: NGUYỄN VIẾT PHÚC