Hàng nghìn công nhân may đã tìm được việc làm ổn định tại Khu chế xuất Linh Trung (Thành phố Hồ Chí Minh).

Tình trạng người lao động mất việc làm do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã và đang diễn ra gay gắt trên cả nước. Giải quyết vấn đề này là một thách thức lớn của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị. Riêng Thành phố Hồ Chí Minh, đến nay đã có gần 9.000 lao động bị mất việc làm. Tuy nhiên, nhờ dự báo tốt và chủ động “đón đầu” với chủ trương đúng và các giải pháp đồng bộ, phần lớn người lao động trong số đó đã có việc làm mới, ổn định cuộc sống, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Từ hiệu quả bước đầu…

Ngày 8-1, sau giờ công nhân các doanh nghiệp tan ca, chúng tôi đến Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh), nơi có đến 11 doanh nghiệp đang trong cảnh lao đao, phải cắt giảm lao động, phá sản hoặc đứng bên bờ vực phá sản. Khác với dự đoán của chúng tôi, rất nhiều công nhân khi được tiếp xúc đều bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi, mặc dù trước đó họ là đối tượng bị cắt giảm việc làm. Chị Phan Thị Thu Hương, thuê nhà trọ ở khu phố 3, phường Linh Trung tâm sự:

- Em bị mất việc làm từ cuối năm ngoái. Đang chán nản định về quê thì nhận được thông báo, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Thủ Đức đã liên hệ, bố trí được việc làm mới cho số công nhân bị mất việc. Tụi em được Công ty An Đại Phú tiếp nhận, bố trí việc làm mới.

Thủ Đức là một trong những địa bàn có số lượng công nhân bị mất việc làm nhiều nhất ở Thành phố Hồ Chí Minh. Theo báo cáo của LĐLĐ thành phố, đến nay, có 27 doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể hoặc phải cắt giảm lao động, phần lớn đều thuộc khối doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng da giày, dệt may. Nhiều doanh nghiệp có số lượng công nhân bị mất việc làm lên đến hàng ngàn, chẳng hạn Công ty TNHH Silver Star (gia công giày) có hơn 1.700 công nhân mất việc.

Ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch LĐLĐ thành phố cho hay: LĐLĐ từ thành phố đến các quận, huyện và tổ chức công đoàn cơ sở đã chủ động bám sát tình hình, diễn biến việc sử dụng lao động tại các doanh nghiệp, nắm chắc danh sách những doanh nghiệp khó khăn, kịp thời đề xuất với lãnh đạo thành phố đề ra các nhóm giải pháp trọng tâm giải quyết tình hình. Ưu tiên số một vẫn là phối hợp với các chủ doanh nghiệp tìm cách phát huy nội lực, tháo gỡ khó khăn, làm công tác tư tưởng đối với người lao động trên tinh thần hợp tác, san sẻ để duy trì sản xuất, bảo đảm việc làm cho người lao động. Trường hợp doanh nghiệp không thể “gượng” nổi, dẫn đến phải cắt giảm, sa thải lao động, tổ chức công đoàn cơ sở phải nắm nhanh, nắm chắc số lượng, nhu cầu, nguyện vọng của công nhân, báo cáo lên LĐLĐ cấp quận, huyện để có phương án giải quyết phù hợp. Người lao động bị mất việc làm được chia theo 3 nhóm đối tượng: Thứ nhất là những đối tượng có nhu cầu tìm việc làm tại địa bàn. Thứ hai là đối tượng muốn chuyển địa bàn, về quê. Thứ ba là những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Đối với những công nhân có đủ điều kiện làm việc tại địa bàn, LĐLĐ quận, huyện đã liên hệ với các doanh nghiệp có tiềm năng, có nhu cầu tuyển dụng lao động tiếp nhận họ vào làm việc, hoặc giới thiệu, tư vấn cho công nhân đến nộp hồ sơ xin việc. Đa số công nhân bị mất việc đã có việc làm ổn định trở lại thông qua hướng giải quyết này. Có những doanh nghiệp lớn như Công ty Pou Yuen đã tiếp nhận hơn 1.000 lao động mất việc ở các doanh nghiệp khác. Trong lúc nhiều doanh nghiệp ngành dệt may đang lao đao thì cũng có những doanh nghiệp tiếp tục ăn nên làm ra, sẵn sàng phối hợp với LĐLĐ các cấp tiếp nhận công nhân bị mất việc. Các công ty dệt may Thái Dương, An Đại Phú đã tiếp nhận gần 500 lao động với mức lương bình quân 1,4 triệu đồng/tháng.

Theo báo cáo của LĐLĐ thành phố, đến nay đã có hơn 7.000 lao động bị mất việc đã tìm được việc làm mới ổn định. Đối với những đối tượng có nhu cầu chuyển đến các địa phương khác, LĐLĐ đã liên hệ cung cấp thông tin, tư vấn tìm việc làm tại các doanh nghiệp đang có nhu cầu tuyển dụng để công nhân đến nộp hồ sơ. Những trường hợp hoàn cảnh khó khăn như nuôi con nhỏ, phụ nữ mang thai, đau ốm..., LĐLĐ các cấp đã liên hệ, phối hợp với một số ngân hàng xin hỗ trợ bằng những khoản trợ cấp khó khăn tạm thời trong lúc chờ đợi việc làm. LĐLĐ thành phố cũng đang nỗ lực xúc tiến, phối hợp với các doanh nghiệp có tiềm năng thực hiện chương trình “Cùng công nhân vượt khó” để hỗ trợ việc làm và chăm lo cuộc sống cho số công nhân có hoàn cảnh đặc biệt, nhất là trong dịp đón Tết nguyên đán này. Hàng nghìn phần quà Tết đã được chuẩn bị để tặng công nhân có hoàn cảnh khó khăn.

... đến đón đầu thách thức của năm 2009

Trao đổi với một số chuyên gia, nhà quản lý, chúng tôi thấy, những thành công bước đầu của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc giải quyết vấn đề người lao động bị mất việc làm do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bảo đảm an sinh xã hội, bắt nguồn từ hai yếu tố căn bản. Thứ nhất, đó là sự chủ động “đón đầu” các tình huống khó khăn, chủ động đề ra các phương án giải quyết ngay từ đầu, hình thành nên qui trình hoạt động nhịp nhàng, đồng bộ của bộ máy chức năng, phối hợp hiệu quả với các doanh nghiệp. Thứ hai, là sự đa dạng hóa các kênh thông tin tư vấn, giới thiệu việc làm kịp thời, định hướng tốt tư tưởng cho người lao động. Ngay từ giữa năm 2008, LĐLĐ thành phố đã xác định, vấn đề người lao động bị mất việc làm sẽ diễn ra gay gắt trên diện rộng, nên đã chủ động đề ra các phương án “đón đầu” để giải quyết.

Tiến sĩ Trần Du Lịch, Viện trưởng Viện Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Năm 2009, khủng hoảng kinh tế toàn cầu tiếp tục ảnh hưởng sâu sắc đến nước ta. Càng hội nhập sâu, sự tác động, ảnh hưởng của nó càng lớn. Vấn đề đảm bảo việc làm cho người lao động tiếp tục đặt ra những thách thức gay gắt.

Theo ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch LĐLĐ thành phố, vấn đề việc làm cho người lao động được đặt lên vị trí quan tâm đặc biệt của thành phố trong năm nay. Với những thành công bước đầu, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện sâu rộng hơn các nhóm giải pháp trọng tâm đã triển khai, hình thành các trung tâm thông tin để cập nhật, dự báo thị trường, nắm bắt nhu cầu của người lao động và doanh nghiệp dự báo sớm và sát tình hình để triển khai phương án giải quyết phù hợp, kịp thời. Thành phố sẽ phối hợp triển khai các chương trình hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ để khôi phục sản xuất, kinh doanh, hướng mạnh đến thị trường nội địa, mở rộng các dự án đào tạo nghề cho người lao động theo nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp.

Bài và ảnh: PHAN TÙNG SƠN