Làm rõ nội hàm và yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật
Với quan điểm nhìn thẳng vào thực tiễn, nhận diện đúng thách thức, phát biểu đề dẫn Diễn đàn, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh tới yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp theo hướng chủ động, kiến tạo và dẫn dắt sự phát triển là một bước chuyển mang tính nền tảng. Lập pháp cần chuyển từ tư duy “tiền kiểm”, “an toàn tuyệt đối” sang chủ động chấp nhận rủi ro có kiểm soát, mở rộng không gian cho đổi mới sáng tạo. Cần mạnh mẽ luật hóa cơ chế sandbox; nâng cao chất lượng công tác dự báo chính sách; xây dựng đội ngũ “kiến trúc sư thể chế” có tư duy toàn diện, xuyên ngành, đủ khả năng nắm bắt xu thế toàn cầu và kiến tạo các mô hình mới…
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì diễn đàn. Ảnh: LONG THẮNG |
Nhấn mạnh tới yêu cầu phải đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Ngô Trung Thành đề nghị các đại biểu tiếp tục trao đổi, làm rõ nội hàm và yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật để thực hiện hiệu quả hơn nữa. Trong đó, vấn đề quan trọng trong đổi mới tư duy xây dựng pháp luật là phải lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và pháp luật phải đi trước mở đường, kiến tạo cho phát triển. Cụ thể, tính chất kiến tạo phát triển thể hiện ở việc: Phải đẩy mạnh phân cấp phân quyền, thực hiện tư duy mở để kiến tạo cho phát triển, để tạo cơ chế linh hoạt, tạo các cơ chế thử nghiệm, luật phải đi trước mở đường cho các lĩnh vực mới phát triển.
Bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật
Phát biểu tại diễn đàn, Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng cho biết, trước yêu cầu đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững và hiện thực hóa khát vọng đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao... công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật tiếp tục giữ vai trò then chốt, có tính chất quyết định.
 |
| Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng phát biểu tại diễn đàn. |
Nêu các nhóm nhiệm vụ trọng tâm để tiếp tục đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Phó thủ tướng cho biết, trước tiên, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật. Bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và yêu cầu thực tiễn để chủ động đề xuất các lĩnh vực cần ưu tiên trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Chú trọng ưu tiên hoàn thiện khung khổ pháp lý cho một số ngành, lĩnh vực then chốt như: Kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, đổi mới sáng tạo, khoa học-công nghệ, thực hiện chuyển đổi số.
Cùng với đó, Chính phủ cần phối hợp với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuẩn bị thật kỹ “Định hướng Chương trình lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI”; tiếp tục đẩy mạnh công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực, kịp thời phát hiện, xử lý những quy định mâu thuẫn, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với thực tiễn; tăng cường phân cấp, phân quyền, tạo sự chủ động cho các cơ quan, đơn vị.
Phó thủ tướng cũng đề cập tới nhiệm vụ thường xuyên đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành; tăng cường năng lực phản ứng chính sách trong quá trình thi hành pháp luật; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng các nền tảng số, trí tuệ nhân tạo trên cả 3 lĩnh vực: Xây dựng pháp luật; truyền thông chính sách, phổ biến, giáo dục pháp luật; thực thi pháp luật; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực làm công tác tham mưu xây dựng pháp luật có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư cách đạo đức tốt, thành thạo chuyên môn, có kinh nghiệm thực tiễn, bảo đảm tương xứng với tính chất và tầm quan trọng của công tác này…
Bảo đảm mọi quyết định đều đặt lợi ích quốc gia, dân tộc và lợi ích của nhân dân lên trên hết
Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn nêu rõ, tại Diễn đàn, các cơ quan, tổ chức, các đại biểu và chuyên gia đã đề xuất 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, cả khái quát, cả cụ thể và rất thiết thực nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới.
 |
| Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn phát biểu bế mạc tại diễn đàn. |
Thứ nhất, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, thúc đẩy đột phá chiến lược, kiến tạo hệ sinh thái phát triển mới, tập trung hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế để phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Thứ hai, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung chỉ đạo xây dựng Đề án Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” do Bộ Tư pháp chuẩn bị.
Thứ ba, tăng cường kiểm soát quyền lực trong hoạt động xây dựng pháp luật, ngăn chặn tình trạng lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong xây dựng chính sách, bảo đảm mọi quyết định đều đặt lợi ích quốc gia, dân tộc và lợi ích của nhân dân lên trên hết; thường xuyên theo dõi, rà soát, đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành, ứng dụng công nghệ trong tiếp nhận, phản hồi và xử lý các phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp liên quan đến việc thực thi pháp luật.
"Chính sách ban hành phải đo được bằng kết quả cụ thể, kiểm soát được các rủi ro, đặc biệt là phải tạo ra thuận lợi, không tạo thêm thủ tục. Quản lý bằng pháp luật nhưng phải luôn vì mục đích kiến tạo phát triển cả trong xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật. Nếu sau một thời gian không đạt được mục tiêu thì phải xem lại hiệu lực, có thể phải bãi bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung", Phó chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Thứ tư, thực hiện đồng bộ các giải pháp mang tính đột phá, toàn diện và quyết liệt để tạo ra sự chuyển biến căn bản về chất lượng đội ngũ nhân lực trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Thứ năm, trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế số, dữ liệu số đang được ứng dụng ngày càng sâu rộng vào mọi lĩnh vực quản trị quốc gia, công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật không thể đứng ngoài dòng chảy đó của quốc tế.
 |
| Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Ngô Trung Thành phát biểu tại diễn đàn. |
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá, những nội dung trao đổi tại Diễn đàn góp phần quan trọng vào công tác tổng kết nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XV, cũng như chuẩn bị xây dựng định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI và đổi mới công tác xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI, gắn với đổi mới cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
VŨ DUNG
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan