Chính phủ dự kiến hai kịch bản tăng trưởng kinh tế

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, bước vào năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát, lây lan nhanh tới các quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh nền kinh tế nước ta có độ mở lớn, kết quả phát triển kinh tế-xã hội 4 tháng đầu năm 2020 cho thấy, nền kinh tế bị ảnh hưởng hết sức nặng nề. Quý I năm 2020, tăng trưởng GDP đạt thấp, trong đó tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ đều bị tác động và giảm. Nhiều lao động bị cắt giảm, mất việc làm, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động thấp kỷ lục trong 10 năm qua, tỷ lệ thiếu việc làm tăng cao nhất trong 5 năm trở lại đây, tỷ lệ thất nghiệp có xu hướng tăng. Một số ngành, lĩnh vực đình trệ hoặc đóng băng, gần như không có hoạt động sản xuất, kinh doanh như các ngành thương mại, dịch vụ, du lịch, vận tải…

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Quốc hội.

Trên cơ sở dự báo tình hình, rà soát và tính toán các cân đối lớn, Chính phủ dự kiến có hai kịch bản tăng trưởng kinh tế.

Theo kịch bản 1, thời gian Việt Nam đã cơ bản khống chế và kiểm soát dịch từ nửa cuối tháng 4-2020 và thời gian kiểm soát dịch tại các quốc gia là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng với Việt Nam trong quý III-2020. Dự kiến, GDP tăng khoảng 4,4-5,2% so với năm 2019 (thấp hơn 1,6-2,4 điểm phần trăm so với mục tiêu đề ra).

Về kịch bản 2, thời gian Việt Nam đã cơ bản khống chế và kiểm soát dịch từ nửa cuối tháng 4-2020 và thời gian kiểm soát dịch tại các quốc gia là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng với Việt Nam trong quý IV-2020. Theo đó, dự kiến GDP tăng khoảng 3,6-4,4% so với năm 2019 (thấp hơn 2,4-3,2 điểm phần trăm so với mục tiêu đề ra).

Chính phủ khẳng định, cuộc khủng hoảng dịch tễ Covid-19 hiện nay tác động và có phạm vi ảnh hưởng nặng nề, mạnh mẽ hơn nhiều so với các cuộc khủng hoảng tài chính trước đây, do đó, yêu cầu điều chỉnh mục tiêu của năm 2020 là cần thiết, phù hợp với tình hình thực tế khách quan.

Theo đó, Chính phủ dự kiến những chỉ tiêu cần điều chỉnh là tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 4,5% (trước đây là 6,8%), nỗ lực phấn đấu đạt mức tăng cao hơn. Trong trường hợp tình hình thế giới thuận lợi, dịch bệnh được kiểm soát tốt, thị trường quốc tế phục hồi thì phấn đấu đạt mức tăng 5,4%, nhằm bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 5 năm giai đoạn 2016-2020 là 6,5%. Tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân năm 2020 khoảng 4% (trước đây là dưới 4%); tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 4% (trước đây là khoảng 7%). Tổng số thu ngân sách nhà nước giảm 163 nghìn tỷ đồng so với dự toán được giao; bội chi ngân sách nhà nước bằng khoảng 4,75% GDP (tăng 1,31% so với mục tiêu đề ra); tỷ lệ nợ công bằng khoảng 55,5% GDP (tăng 3,2% so với mục tiêu đề ra).

Đại diện cơ quan thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với các kết quả đạt được theo Báo cáo của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị, trên cơ sở dự báo thời gian khống chế được dịch bệnh, mở cửa lại nền kinh tế của nước ta cũng như trên thế giới, Chính phủ cần chủ động xây dựng các kịch bản phát triển kinh tế-xã hội trong ngắn hạn, dài hạn; đánh giá lại các chỉ tiêu, các cân đối lớn của nền kinh tế cho cả năm 2020 và cho cả giai đoạn 2016-2020. Trên cơ sở đó Chính phủ nghiên cứu trình Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh những nội dung, chỉ tiêu thuộc thẩm quyền của Quốc hội, đồng thời đề ra các phương án, giải pháp cụ thể, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành thời gian tới, chú trọng các chỉ tiêu như CPI, thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước, các chỉ số nợ công, nợ Chính phủ... Đồng thời, tập trung xử lý các điểm nghẽn, nút thắt về đất đai, thủ tục hành chính, thể chế, tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư chậm giải ngân; triển khai nhanh các dự án đầu tư công, nhất là đối với các dự án, công trình trọng điểm quốc gia có tác động lan tỏa lớn...

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên UBTVQH đánh giá cao những nỗ lực, hiệu quả từ các giải pháp mà Chính phủ đã và đang thực hiện để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ các đối tượng, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng một số vấn đề cần tiếp tục quan tâm để có các giải pháp quyết liệt, hiệu quả hơn trong năm 2020.

Các thành viên UBTVQH cũng đề nghị Chính phủ cần tiếp tục rà soát, đánh giá và dự báo tình hình năm 2020 một cách sát nhất và có thể xây dựng kịch bản thứ 3 bên cạnh 2 kịch bản hiện có. Kịch bản thứ 3 trên cơ sở khả năng là làn sóng thứ hai về dịch bệnh sẽ diễn ra vào Thu Đông 2020 và dịch bệnh trên thế giới chưa thể dập tắt ngay được trong năm 2020 và cũng chưa thể có vắc-xin phòng bệnh có thể kéo sang đến năm 2021. Theo kịch bản thứ 3 này thì thì có thể xác định tăng trưởng của Việt Nam chỉ khoảng 3%, kéo theo các chỉ tiêu về kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn sẽ gặp khó khăn, nhất là hụt thu ngân sách, bội chi ngân sách, nợ công sẽ ở mức cao hơn. Trên cơ sở kịch bản đó để thấy rõ tình hình và có giải pháp thích ứng.

Ngoài ra, tại phiên họp, các thành viên UBTVQH cũng cho rằng với một nền kinh tế mở như Việt Nam, qua dịch bệnh cũng cần tính toán theo hướng chú trọng đến thị trường trong nước, cân đối giữa sản xuất, nhất là những sản phẩm có tính chất thiết yếu của đất nước như vấn đề lương thực, thực phẩm, vấn đề năng lượng, vấn đề thiết bị y tế, quốc phòng, an ninh. Ngoài ra Chính phủ cũng cần tính toán những vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, vấn đề quốc phòng, an ninh....

PHƯƠNG HẰNG