QĐND - Nhiều doanh nghiệp sản xuất, chế biến sản phẩm nông nghiệp đang rơi vào cảnh thiếu hụt nguồn vốn trầm trọng. Nguồn vốn bổ sung chính là từ ngân hàng lại đang bị thắt chặt vì lãi suất quá cao. Để duy trì sản xuất, không ít doanh nghiệp đã phải vay nóng, thay đổi kế hoạch, gây xáo trộn, đình trệ sản xuất. Tình hình này rất cần các giải pháp tháo gỡ kịp thời.

 Đình trệ sản xuất vì thiếu vốn

Tình trạng thiếu vốn gay gắt đang diễn ra ở nhiều doanh nghiệp sản xuất, chế biến thủy sản, cà phê, điều, mía đường, hải sản… Giá nguyên liệu tăng cao, cùng với nguồn vốn vay chủ yếu từ ngân hàng lại đang ở mức từ 19-20%/năm đang đặt ra sức ép lớn đối với doanh nghiệp.

Hiện nay, giá cá tra ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) ở mức 29.000 đồng/kg, tăng 4000 đồng/kg so với tháng trước đang gây khó cho các doanh nghiệp chế biến cá xuất khẩu. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), các DNSX, chế biến thủy sản mỗi năm phải nhập hàng trăm triệu đô la Mỹ. Nhiều doanh nghiệp do quá khó khăn về vốn, không dám vay ngân hàng vì lãi suất quá cao, đành phải tạm ngưng sản xuất.

 Nguồn vốn cũng đang là gánh nặng  đối với ngành mía đường. Ông Trịnh Minh Châu, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Mía đường Sóc Trăng cho biết: “Công ty và cả ngành mía đường Việt Nam đang thiếu vốn. Cùng thời điểm năm 2010, với nguồn vốn khoảng 100 tỷ đồng có thể mua được 10.000 tấn mía nguyên liệu. Nhưng đến tháng 4, 100 tỷ đồng chỉ mua được 6000 tấn. Số vốn thiếu hụt còn lại để mua được nguyên liệu tạm trữ cho sản xuất, Công ty phải vay các ngân hàng với lãi suất cao hoặc bán đường với giá giảm, chấp nhận lỗ để huy động vốn”.

Cơ sở sản xuất của một doanh nghiệp chế biến thủy sản ở ĐBSCL làm việc cầm chừng vì thiếu vốn mua nguyên liệu.

 

Các DNSX điều ở các tỉnh phía Nam cũng đang rơi vào tình trạng thiếu vốn gay gắt. Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, công suất chế biến của các nhà máy chế biến điều khoảng 700.000 tấn/năm, trong khi nguồn nguyên liệu trong nước chỉ đáp ứng được 300.000 tấn, số còn lại phải nhập khẩu với số vốn hơn 10.000 tỷ đồng.

Theo bà Lý Kim Chi, Phó chủ tịch Hội Lương thực, thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh, hiện có hơn 80% doanh nghiệp thành viên của Hội rất khó tiếp cận với các nguồn vốn vì thủ tục rất khắt khe. Nhiều doanh nghiệp sản xuất dù có thương hiệu tốt, kết quả kinh doanh cao nhưng khi vay vốn ngân hàng lại rất khó khăn, bị khống chế ở hạn mức vay, các trình tự thủ tục bảo lãnh rườm rà.

Với lãi suất như hiện nay, nhiều DNSX đã không dám vay vốn, chấp nhận điều chỉnh kế hoạch sản xuất cầm chừng hoặc tạm ngưng sản xuất. Không ít doanh nghiệp do phải bảo đảm tiến độ sản xuất theo hợp đồng, đã phải tìm đến các dịch vụ vay nóng ngoài ngân hàng với lãi suất cao.

Hỗ trợ kịp thời từ cơ chế, chính sách

Thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ, vừa qua, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã có công văn yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố kiểm tra trên địa bàn, tăng cường huy động vốn, giảm tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất để tập trung vốn cho sản xuất, kinh doanh, khu vực nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp nhỏ.

 Tuy có chủ trương đúng đắn như vậy nhưng  trên thực tế, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng rất khó khăn. Ông Trịnh Minh Châu cho rằng, Công ty cổ phần Mía đường Sóc Trăng đang cần vay 50 tỷ đồng, chấp nhận lãi suất hơn 19%/năm để duy trì sản xuất nhưng ngân hàng vẫn chưa đáp ứng. Nhiều ngân hàng đã từ chối cho vay do hạn mức quy định đã hết.

   Ông Trịnh Minh Châu lý giải thêm, hiện nay, Chính phủ quy định hạn mức tăng trưởng tín dụng đối với ngân hàng là không vượt quá 20%, mà ngân hàng thì cho vay ở nhiều lĩnh vực khác nhau như xuất khẩu, kinh doanh, bất động sản, chứng khoán, nông nghiệp… Các doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp vay vốn rất khó vì ngân hàng trả lời hạn mức vay đã hết. Do đó, cần có chính sách cụ thể để ưu đãi, hỗ trợ cho doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp.

Đồng chí Trần Công Chánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho biết:

- Thời gian qua, thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp do Chính phủ chỉ đạo như giãn thời gian nộp thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2011, Hậu Giang đang rà soát nhu cầu vốn của DNSX nông nghiệp để có những hỗ trợ kịp thời. Hơn nữa, Hậu Giang đã triển khai nhiều mô hình liên kết hợp tác giữa các tổ chức tín dụng với DNSX.

 Ông Nguyễn Minh Trí, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Liên Việt cho biết, thông qua chương trình liên kết hỗ trợ tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn triển khai ở một số tỉnh ĐBSCL, Ngân hàng Liên Việt đã cam kết hỗ trợ nguồn vốn từ 3000 đến 5000 tỷ đồng cho DNSX từ nay đến năm 2013. Nếu như các tổ chức tín dụng khác cũng có chính sách liên kết hỗ trợ này thì sẽ giúp giải quyết kịp thời cho DNSX; ngăn chặn được tình trạng lãi suất cao của "tín dụng đen" đang diễn ra phổ biến ở các tỉnh ĐBSCL.

Doanh nghiệp khó khăn sẽ gây tác động xấu đến sự phát triển của nền kinh tế và ngược lại. Nhiều chuyên gia, nhà quản lý cho rằng, đối với DNSX nông nghiệp, Chính phủ, các ngành chức năng và ngân hàng cần sớm có chính sách hỗ trợ vốn, lãi suất kịp thời. Tạo thuận lợi về cơ chế chính sách, thủ tục, kéo giảm lãi suất sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất, góp phần giữ ổn định kinh tế vĩ mô và chống lạm phát.

 Bài và ảnh: ĐẶNG TRUNG KIÊN