Phóng viên (PV): Xin Thứ trưởng cho biết, kết quả nổi bật mà Việt Nam đạt được trong tháng Chủ tịch HĐBA LHQ lần này là gì?
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Tháng Chủ tịch HĐBA LHQ của Việt Nam (tháng 4-2021) đã thành công tốt đẹp, thể hiện trên 3 phương diện sau:
Một là, công tác điều phối, điều hành công việc với tư cách Chủ tịch HĐBA. Trong tháng 4-2021, chúng ta đã điều hành khối lượng công việc khá lớn với gần 30 cuộc họp cấp đại sứ và hàng chục cuộc họp cấp làm việc để thảo luận nhiều vấn đề trên tất cả châu lục, từ châu Phi, Trung Đông tới châu Âu, châu Á... Chúng ta cũng đã đề xuất và thông qua tại HĐBA 10 văn kiện, trong đó có 4 nghị quyết, với sự đồng thuận, nhất trí cao. Điều này thể hiện vai trò điều phối, trao đổi, đối thoại của Chủ tịch HĐBA để duy trì sự đồng thuận, đoàn kết của thành viên trong HĐBA LHQ.
 |
Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang trong cuộc trả lời phỏng vấn báo chí ngày 29-4. Ảnh: NGUYỄN HỒNG |
Hai là, những đóng góp của Việt Nam vào các vấn đề được thảo luận, trao đổi và công việc của HĐBA. Bằng quan điểm, lập trường mang tính xây dựng, căn cứ vào Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, chúng ta đã nêu rõ lập trường, quan điểm của Việt Nam về các vấn đề xem xét thảo luận tại HĐBA để thúc đẩy đối thoại, gia tăng sự tin cậy, cố gắng giải quyết xung đột và những vấn đề “nóng” trên thế giới.
Ba là, những đề xuất, sáng kiến mà Việt Nam quan tâm, thúc đẩy trong tháng Chủ tịch HĐBA. Chúng ta đã tổ chức 3 phiên thảo luận cấp cao về ngăn ngừa xung đột, giải quyết xung đột và xử lý hậu quả xung đột, trong đó Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Phiên thảo luận mở cấp cao về chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa LHQ và các tổ chức khu vực trong thúc đẩy lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa và giải quyết xung đột” vào ngày 19-4. Các phiên họp diễn ra thành công, nhận được sự quan tâm của các nước, đồng thời thông qua được những văn kiện quan trọng để thúc đẩy nội dung mà chúng ta quan tâm.
PV: Vậy đâu là nguyên nhân dẫn tới những thành công trên, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Khi Việt Nam kết thúc 2 năm trong vai trò Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ, chúng ta sẽ có tổng kết một cách đầy đủ, toàn diện hơn về nhiệm kỳ. Đối với tháng Chủ tịch này, chúng tôi cho rằng, nguyên nhân quan trọng nhất dẫn tới thành công là sự chuẩn bị kỹ lưỡng của chúng ta. Đảm đương công việc trên cương vị Chủ tịch HĐBA đòi hỏi sự chuẩn bị từ nhiều tháng trước đó ở các khâu từ nội dung đến chương trình, trong đó có tham vấn chặt chẽ với các nước trong HĐBA và các nước thành viên LHQ trong xử lý các vấn đề.
Bên cạnh đó, sự ủng hộ của các nước thành viên HĐBA dành cho Việt Nam cũng cho thấy các nước đặc biệt coi trọng vị thế, vai trò của Việt Nam trong thời gian qua. Các sáng kiến, hoạt động của chúng ta trong tháng Chủ tịch HĐBA cũng nhận được sự quan tâm, sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã trực tiếp chủ trì phiên họp của HĐBA, Bộ trưởng Ngoại giao và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương tham gia rất đông tại tất cả các hoạt động điểm nhấn trong tháng Chủ tịch.
Một điểm mấu chốt nữa là sự tham gia đồng lòng của các bộ, ngành liên quan. Ngay trước tháng Chủ tịch, ngày 27-3, Bộ Quốc phòng đã triển khai Bệnh viện Dã chiến cấp 2 số 3 lên đường nhận nhiệm vụ tại Phái bộ Gìn giữ hòa bình LHQ tại Nam Sudan. Điều này minh chứng cho việc ngoài những đóng góp với tư cách Chủ tịch HĐBA hay bằng việc thể hiện lập trường, quan điểm, chúng ta còn có những hành động cụ thể.
PV: Việt Nam đã gặp những khó khăn gì trong thời gian là Chủ tịch HĐBA và đã giải quyết như thế nào?
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Bản thân đảm nhiệm vai trò Chủ tịch HĐBA LHQ đã là khó khăn khi phải điều phối, điều hòa quan điểm khác nhau của các nhóm nước, đặc biệt là những nước lớn. Bởi khi đàm phán, thương lượng một vấn đề hay văn kiện đều có va chạm về quan điểm. Chủ tịch HĐBA phải điều hòa các quan điểm đó để đạt được đồng thuận chung, từ đó giải quyết vấn đề cấp bách đang đặt ra. Điều này luôn là thách thức với bất kỳ nước Chủ tịch nào và Việt Nam cũng không là ngoại lệ.
Việc Việt Nam đạt được thành công trong đề xuất, thúc đẩy các ưu tiên và sáng kiến trong tháng Chủ tịch vừa qua không phải điều đơn giản. Mặc dù là quan tâm chung nhưng đây là những vấn đề mới, có nhiều khác biệt khi đi vào cụ thể. Điều đáng mừng, chúng ta đã vượt qua những khó khăn đó, để trong suốt tháng Chủ tịch, các nước đều đồng thuận, nhất trí xem xét giải quyết những vấn đề đặt ra; cả 10 văn kiện đều được HĐBA thông qua với tỷ lệ tuyệt đối 15/15 phiếu.
PV: Trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ thành viên HĐBA, chúng ta cần làm gì để phát huy những thành công đã đạt được?
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang: Từ nay đến hết năm 2021, tình hình khu vực và thế giới vẫn còn nhiều bất ổn, khó lường. Với vai trò là Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ, Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực cùng các nước tìm giải pháp để duy trì môi trường hòa bình, an ninh quốc tế.
Trong quá trình đó, điều quan trọng nhất là làm sao cố gắng để HĐBA có sự đoàn kết, đồng thuận. Đối với các vấn đề phức tạp tại HĐBA, ta cần kiên định lập trường nguyên tắc, bảo vệ lợi ích quốc gia, đồng thời xử lý khéo léo, thỏa đáng nhằm thúc đẩy văn hóa đối thoại, đoàn kết và đồng thuận tại HĐBA; tích cực đóng góp để các quyết định của HĐBA phải được dựa trên nền tảng Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế, trong đó có nguyên tắc độc lập, tự chủ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Trên hết, chúng ta mong muốn HĐBA tiếp tục là cơ quan quan trọng nhất trong duy trì hòa bình, ổn định và an ninh quốc tế.
PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
LINH OANH (ghi)