QĐND Online – Sáng 29-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bắt đầu phiên họp thứ 41 với việc cho ý kiến về báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2009 của Chính phủ dưới sự điều khiển của Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên. Tổng bí thư, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đến dự phiên họp.

Theo báo cáo quyết toán thu ngân sách Nhà nước năm 2009 của Chính phủ, năm 2009, dự toán thu ngân sách Nhà nước là 389.900 tỷ đồng, quyết toán 454.786 tỷ đồng, tỷ lệ động viên đạt 24% GDP. Nếu tính cả nguồn thu năm 2008 chuyển sang năm 2009 thì tổng số thu cân đối ngân sách Nhà nước năm 2009 là 629.187 tỷ đồng.

Dự toán chi ngân sách Nhà nước năm 2009 là 491.300 tỷ đồng, quyết toán 561.273 tỷ đồng, tăng 14,2% so với dự toán. Báo cáo cho rằng việc chi ngân sách năm 2009 đã bám sát mục tiêu ngăn chặn suy giảm kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, bổ sung kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Lĩnh vực tăng chi ngân sách nhiều nhất là chi đầu tư phát triển với tỷ lệ tăng chi tới 60,8%, tương đương với 68.563 tỷ đồng. Nếu tính cả chuyển nguồn từ năm 2009 sang năm 2010 thì tổng số chi cân đối ngân sách Nhà nước là 715.216 tỷ đồng.

Như vậy, mức bội chi ngân sách Nhà nước năm 2009 là 114.442 tỷ đồng, bằng 6,9% GDP. Theo báo cáo của Chính phủ, mức bội chi này nằm trong phạm vi được Quốc hội cho phép.

Đánh giá cao báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2009 của Chính phủ, nhưng Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội không đồng tình với đề nghị cho quyết toán chi 28.574 tỷ đồng chuyển vốn ứng thành vốn cấp đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn tăng bội chi ngân sách năm 2009. “Việc tăng chi 28.574 tỷ đồng như đề nghị quyết toán ngân sách Nhà nước của Chính phủ khi chưa có ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là chưa có căn cứ pháp lý để quyết toán khoản chi này”, báo cáo thẩm tra sơ bộ về quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2009 của Ủy ban Tài chính – Ngân sách viết.

Báo cáo cho rằng việc chi ngân sách năm 2009 đã bám sát mục tiêu ngăn chặn suy giảm kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, bổ sung kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội.

Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng đánh giá: Trong bối cảnh thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế thì việc tăng chi là cần thiết, Chính phủ mới cho tạm ứng tăng chi đầu tư xây dựng cơ bản nhưng chưa có nguồn để bù đắp. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị cho phép quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2009 số tiền 28.017 tỷ đồng, loại ra khỏi quyết toán chi ngân sách Nhà nước năm 2009 số tiền 557 tỷ đồng. Đây là số tồn ngân ở Kho bạc tại thời điểm cho phép quyết toán ngân sách Nhà nước theo văn bản số 2101/TTg-KTTH ngày 16-11-2010 của Thủ tướng Chính phủ.

Từ đó, Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đề nghị phê chuẩn tổng số chi cân đối ngân sách Nhà nước năm 2009 là 714.659 tỷ đồng, bội chi ngân sách Nhà nước là 113.885 tỷ đồng.

Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai bày tỏ sự đồng tình với báo cáo của Chính phủ. Về báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tái chính – Ngân sách, Chủ nhiệm Trương Thị Mai phát biểu: “Báo cáo thẩm tra nêu: Việc hỗ trợ người nghèo chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức chính trị - xã hội trên cùng một địa bàn, thực hiện nhiều chính sách nhưng không có sự kết hợp với nhau, chưa có chính sách thoát nghèo bền vững” là chưa chính xác. Trên thực tế, các chính sách an sinh xã hội được chúng ta triển khai, áp dụng từ trên xuống dưới một cách đồng bộ. Do vậy, không thể nói rằng việc thực hiện chính sách không có sự kết hợp với nhau.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thi Doan đề nghị Ủy ban Tài chính – Ngân sách cần làm nổi một số vấn đề trong báo cáo thẩm tra. Về vĩ mô, thứ nhất là trong cơ chế chính sách hiện nay của nhà nước còn vấn đề gì cần nghiên cứu, bổ sung? Chẳng hạn trong chính sách về vật tư. Có nhiều dự án giao vốn nhưng chưa đủ thủ tục, trong báo cáo cũng đã đề cập. Như vậy, về cơ chế, chính sách đã đúng chưa? Trong giáo dục đào tạo thì nên đầu tư theo cách cuốn chiếu. Năm nay đầu tư cho tỉnh nào thì làm cho dứt điểm, không nên dàn trải. Thứ hai là về chính sách thuế. Các chỉ tiêu thu thuế của các tỉnh xây dựng thường thấp để vượt chỉ tiêu. Do vậy, nổi lên vấn đề là giao định mức quá thấp, không sát. Thứ ba là vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát. Sau khi có kết quả vi phạm thì xử lý sau thanh tra như thế nào? Phó chủ tịch nước cho rằng vẫn còn tồn tại hiện tượng xử lý chưa tốt.

Về vi mô, Phó chủ tịch nước nói, ý thức chấp hành chế độ, chính sách của các địa phương chưa nghiêm, chẳng hạn nhiều nơi còn chi không đúng định mức. Cần nêu rõ trách nhiệm của các địa phương trong việc quản lý nguồn thu, nguồn chi, quản lý dự án, nguồn vốn vay. Nếu cứ nói chung chung một số địa phương thế này, một số địa phương thế kia thì sẽ rất khó để giải quyết vấn đề.

Kết luận phần thảo luận về nội dung thảo luận quyết toán thu - chi ngân sách Nhà nước năm 2009, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên đề nghị các cơ quan xây dựng báo cáo tiếp thu ý kiến, cập nhật thông tin để hoàn thiện các bản báo cáo.

Xoay quanh việc thu ngân sách sát hay không sát, chi đúng hay không đúng, Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan cần nghiên cứu sát sao hơn. Về phân giao và bố trí một số nhiệm vụ chi, cần lưu ý, tránh trường hợp nhiệm vụ chi được quy định trong pháp luật phải bố trí cao nhưng thực tế lại chỉ được bố trí thấp và ngược lại. Cần có sự cân nhắc trong việc phân giao và phân cấp nhiệm vụ chi. Việc xử lý hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật phải được thực hiện nghiêm. Bên cạnh đó, cần rà lại và rút kinh nghiệm hoạt động ứng trước. Hoạt động ứng trước cộng với sử dụng không hiệu quả sẽ góp phần đẩy lạm phát của các năm sau cao hơn.

Trong công tác thanh – kiểm tra hoạt động thu, chi ngân sách Nhà nước, Phó chủ tịch Quốc hội nói: Công tác thanh – kiểm tra hoạt động thu, chi ngân sách Nhà nước cũng đã có nhiều cố gắng, nhưng chỗ này, chỗ khác vẫn chưa được thực hiện nghiêm khiến lãnh đạo phiền lòng, nhân dân cũng không đồng tình.

Kết luận về mức bội chi ngân sách năm 2009, Phó chủ tịch Quốc hội cho rằng phần lớn số bội chi được dùng cho đầu tư phát triển, lại nằm trong phạm vi cho phép của Quốc hội. Vì vậy, mức bội chi 6,9% là có thể chấp nhận được.

Cũng trong sáng 29-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự án Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ. Chiều 29-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2012.

Minh Thắng