QĐND Online - Tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) đã và đang ảnh hưởng đến phát triển kinh tế- xã hội các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Nhằm tìm ra những giải pháp để đối phó, các tỉnh trong khu vực bước đầu đã đưa ra một số giải pháp nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại gây ra.

Đồng nghĩa với việc nước biển dâng do BĐKH ở ĐBSCL làm nguy cơ ngập phần lớn diện tích thì ảnh hưởng của nó đến việc phát triển kinh tế-xã hội của toàn vùng là rất lớn. Mới đây, tại Hội thảo “Khoa học và công nghệ với sự phát triển bền vững ĐBSCL” năm 2012, Phó GS- TS Tăng Đức Thắng và các cộng sự tại Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đã có tham luận, đưa ra một số vấn đề phát triển thủy lợi nhằm thích ứng với BĐKH và nước biển dâng, trong đó phân tích rõ BĐKH sẽ tác động đến môi trường và đa dạng sinh học, nó gây nên sự gia tăng về nhiệt độ, mưa bão bất thường, lũ lụt, hạn hán và mặn sẽ diễn biến phức tạp, sự gia tăng diện tích, mức độ và thời đoạn ngập và xâm nhập mặn làm ảnh hưởng lớn đến thay đổi các điều kiện tự nhiên và nguồn tài nguyên trên đồng bằng, vùng ven biển và các vùng ngập lũ.

Triều cường đầu tháng 10 năm 2012, làm nhiều tuyến đường thành phố Cần Thơ ngập sâu trong nước

 

Các thay đổi về đất, như: Đất ngập nước, đất phèn, xói lở bờ sông, bờ biển; về nước: Thay đổi về lượng và chất nước cũng như các diễn biến theo thời gian. Ảnh hưởng đến môi trường sinh thái và đa dạng sinh học, sự gia tăng dịch bệnh và sâu bệnh làm ảnh hưởng đến các lĩnh vực và đời sống. Ngoài ra, BĐKH còn làm xói lở, bồi lắng sông, kênh, rạch và bờ biển; tác động đến sản xuất nông nghiệp, an ninh lương thực và thủy sản; tác động đến ngập lụt các đô thị; tác động đến cơ sở hạ tầng, đường sá, công trình công cộng, cấp nước; tác động đến đời sống người dân nông thôn…

Để hạn chế thấp nhất do BĐKH tác động đến, các địa phương đã chủ động triển khai xây dựng kịch bản khi nước biển dâng và đưa ra các biện pháp khắc phục. Đi đầu là thành phố Cần Thơ, đây cũng là địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu BĐKH xảy ra. Thạc sĩ Kỹ Quang Vinh, Chánh Văn phòng công tác BĐKH TP Cần Thơ cho biết:

- Ở TP Cần Thơ, trong hơn 30 năm qua, nhiệt độ trung bình trong năm tăng khoảng 0,5 độ C, mực nước cao nhất đã dâng khoảng gần 50cm. BĐKH thực sự đã làm cho bão, lũ, hạn hán ngày càng ác liệt. Qua tính toán cho thấy khi lũ rất lớn xảy ra tương tự như năm 2000 và mực nước biển dâng thì thành phố sẽ bị ngập trầm trọng, có thể lên đến 90 đến 96% diện tích thành phố ứng với độ ngập 0,5m vào những năm cuối thế kỷ 21. Những vùng ngập sâu hơn 1m có thể bao trùm 67 đến 80% diện tích thành phố.

TP Cần Thơ cũng đưa ra nhiều giải pháp, trong đó đẩy mạnh công tác tuyền truyền, phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức trong toàn dân về tác động của BĐKH; nghiên cứu, chọn tạo, khảo nghiệm giống cây trồng chịu ngập, chịu hạn nhằm thích ứng cho các vùng chịu ảnh hưởng của BĐKH; nghiên cứu và quy hoạch các vùng sản xuất cây lương thực, rau, màu, cây công nghiệp; nghiên cứu sử dụng có hiệu quả đất canh tác, trồng cây trên giàn, trồng cây thủy sinh để tránh lũ; xây dựng các chính sách xã hội hỗ trợ cho người làm nông nghiệp trong điều kiện bị ảnh hưởng; nghiên cứu dự báo về an ninh lương thực; tăng cường hiệu quả sử dụng đất trong chăn nuôi, áp dụng các công nghệ chăn nuôi mới, hạn chế sử dụng phương pháp chăn thả; chủ động chuẩn bị các giải pháp ứng phó về chuồng trại, thuốc men; nghiên cứu quy hoạch các vùng nuôi trồng thủy, hải sản; tuyền truyền bảo vệ môi trường nuôi trồng thủy sản.

BĐKH sẽ tác động rất lớn đến nước ta, trong đó trọng tâm là vùng ĐBSCL. Nhằm hạn chế thấp nhất tác động xấu, các tỉnh trong khu vực, cần đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền, chủ động xây dựng kịch bản sát với tình hình thực tế của địa phương, từ đó đưa ra những giải pháp thích hợp.

Chương trình Mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH của Việt Nam nêu rõ: “Hoạt động ứng phó với BĐKH là sự nghiệp của toàn xã hội”. Ngoài các hoạt động nghiên cứu để tìm tra giống cây trồng vật nuôi phù hợp và thích ứng với biến đổi khí hậu, thì một trong những nhiệm vụ then chốt của Chương trình là nâng cao nhận thức và hướng dẫn cộng đồng về BĐKH và cách thích ứng và ứng phó với BĐKH. Vai trò của các cấp chính quyền trong việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về hậu quả cũng như các biện pháp thích ứng với BĐKH là đặc biệt quan trọng và cần được triển khai ngay.  Có như vậy chúng ta mới không bị động trước những tác động của BĐKH, có những giải pháp tối ưu để đối phó và phát triển kinh tế xã hội cho những năm tiếp theo.

Bài, ảnh: Nguyễn Bá

Bài 1: Những nguy cơ xuất hiện sớm