Những vấn đề nóng, được dư luận quan tâm trong lĩnh vực thông tin và truyền thông đã được các đại biểu chất vấn; đặc biệt, nhiều đại biểu bày tỏ quan điểm đối với vấn nạn tin giả, tin xấu độc đang tràn lan trên mạng xã hội và hướng phát triển mạng xã hội “made in Việt Nam”.

Sẽ sớm có quy định pháp luật về xử lý tin giả

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) bày tỏ lo ngại khi hiện nay, người dùng mạng xã hội Việt Nam có thể tạo ra một cơ quan truyền thông nhiều người gọi là “báo chí nhân dân”. Dù nội dung xấu, độc nhưng lại có lượng độc giả lớn, hình thành các luồng dư luận tác động xấu tới đời sống xã hội. Đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (TP Hà Nội) cũng cho rằng, thông tin xấu, độc đang "lây lan như dịch bệnh, lan tỏa rất nhanh trên mạng xã hội". Các đại biểu đề xuất phải có bộ lọc để cách ly với người đọc.

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Giải pháp đối với việc xử lý tin xấu độc trên mạng xã hội là câu chuyện mang tính toàn cầu, chứ không chỉ riêng ở nước ta.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, với tin xấu độc trên mạng xã hội, yếu tố đầu tiên để ngăn chặn chính là hành lang pháp lý. Hiện nay, Việt Nam đã có hành lang pháp lý là Luật An ninh mạng, nhưng các quốc gia đều có quy định riêng xử lý tin rác, tin giả. Bộ trưởng lấy ví dụ, Singapore đã có luật về xử lý tin giả với chế tài xử lý rất mạnh: Người tung tin có thể bị phạt hàng triệu USD, có thể đi tù; người đứng đầu mạng xã hội tung tin giả cũng vậy.

"Do đó, Việt Nam sẽ phải ban hành quy định pháp luật về vấn đề này. Hiện Thủ tướng đã giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và truyền thông sớm có quy định pháp luật về xử lý tin giả", Bộ trưởng khẳng định.

leftcenterrightdel
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội. Ảnh: TTXVN.

Về phần mình, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhóm làm việc chuyên trách làm việc với Tổng cục thuế, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước để tìm cách xác định danh tính các tài khoản, tránh việc một số người nghĩ rằng trên mạng xã hội là không xác định danh tính nên thiếu trách nhiệm khi đưa thông tin lên mạng xã hội.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, cũng có thể dùng kỹ thuật để nhận ra thông tin xấu, độc và loại bỏ. Nhưng có nhiều công ty nước ngoài vào Việt Nam từ chối xây dựng vì họ cho rằng "người phát tin xấu, độc phải chịu trách nhiệm chứ không phải các nền tảng". Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh họ phải "nhập gia tùy tục" theo pháp luật Việt Nam.

Về phía chính quyền, Bộ trưởng nói rằng các bộ, ngành, địa phương phải đầu tư công nghệ quan sát trên không gian mạng nhiều hơn chứ không chỉ trong cuộc sống thực. Cụ thể, Trung tâm giám sát an toàn thông tin mạng quốc gia có thể là công cụ đo lường và chia sẻ dữ liệu cho các tỉnh. Còn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải là cơ quan nhận diện thông tin xấu, độc đó để yêu cầu gỡ các thông tin này.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao nhận thức sống trên không gian mạng. Theo đó, Bộ đã làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa giáo dục về kỹ năng số vào chương trình phổ thông cho học sinh.   

Nói thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, nhiều quốc gia coi việc người dân phải có khả năng phân biệt tin xấu độc trên mạng xã hội là giải pháp căn cơ.

Theo Bộ trưởng, bây giờ có hàng triệu tin trên không gian mạng, ai cũng có thể đưa thông tin trên không gian mạng. Mỗi cá nhân phải có kỹ năng sống trên không gian mạng. Nếu như chúng ta có kỹ năng phân biệt tốt xấu thì tự nhiên cái xấu không có cơ hội tồn tại.

“Tôi vẫn nghĩ là câu chuyện giáo dục, đưa vào từ phổ thông giáo dục trong toàn xã hội. Với cách hành xử mới thì chúng ta phải quen dần", Bộ trưởng bày tỏ.

Hạ 46 trang web mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (TP Hà Nội) nêu tình trạng phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng xảy ra nhiều, phức tạp hơn về đối tượng, độc hại hơn về nội dung, đa dạng hơn về phương thức và tinh vi hơn về thủ đoạn.

Ở góc độ liên quan, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) đặt câu hỏi chất vấn: Sau khi Luật An ninh mạng được ban hành, có dấu hiệu tin nhắn rác xuất hiện nhiều, không ít video clip, tin bài phản cảm, nội dung đồi trụy, thiếu văn hóa, nghiêm trọng hơn là thông tin cá cược, nói xấu chế độ, bôi nhọ lãnh đạo, vi phạm nhân quyền, ảnh hưởng đến an ninh mạng... Bộ trưởng  cho biết giải pháp xử lý như thế nào?

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, chúng ta giải quyết vấn đề trên không gian mạng trước khi có Luật An ninh mạng và khi có luật thì ta làm mạnh mẽ hơn rất nhiều.

Theo Bộ trưởng, kết quả này thể hiện rõ nhất qua làm việc với các nền tảng xã hội xuyên biên giới. Trước đây với Facebook, nếu chúng ta yêu cầu 100 thì họ chỉ làm 20-30%, nhưng nay tỷ lệ này nâng lên 70%; còn Google, nếu ta yêu cầu 100 họ chỉ chấp hành khoảng 40-50%, nhưng nay tăng lên 85%, thậm chí 90%, ví dụ gỡ các game xấu độc như đánh bài...

Về xử lý các trang web mạo danh, Bộ trưởng cho biết vừa rồi đã xử lý rất nhiều các trang web mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Bộ đã phối hợp với các cơ quan liên quan và có lực lượng để giải quyết vấn đề này. Trong 2 tháng vừa qua, Bộ đã làm rất mạnh tay, gỡ, hạ 207 website mạo danh. Có trang là website thì ngăn chặn, còn trang trên nền tảng mạng xã hội thì phối hợp ngăn chặn.

Bộ trưởng cho biết, trong số này có 46 trang là có tên các lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Sắp tới, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ làm việc với các lãnh đạo, thành viên Chính phủ, Quốc hội, lãnh đạo các địa phương, bộ ngành về vấn đề này.

Bộ trưởng cũng cho biết chỉ cách đây 2 ngày, Facebook đã công bố chặn quảng cáo chính trị đối với 21 trang chống phá Nhà nước Việt Nam, trong đó có cả những trang mà Chính phủ Việt Nam đã tuyên bố là khủng bố.

Về việc mạng xã hội nước ngoài chưa tuân thủ pháp luật Việt Nam, Bộ trưởng nhấn mạnh quan điểm chúng ta giữ chủ quyền ngay cả trên không gian mạng.

Theo Bộ trưởng, mạng xã hội cũng có 2 mặt, như Facebook hiện nay có khoảng trên 50 triệu người Việt Nam dùng và dùng vào nhiều mục đích khác nhau. Vì vậy, khi ta yêu cầu mạng xã hội tuân thủ luật pháp phải có từng bước.

Về cơ sở luật pháp, Bộ trưởng cho biết sau khi có 2 nghị định hướng dẫn triển khai thi hành Luật An ninh mạng xong thì cơ bản sẽ có đủ hành lang pháp lý để quản lý mạng xã hội nước ngoài. “Họ đến đây kinh doanh thì phải đóng thuế và tuân thủ luật pháp Việt Nam”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Năm 2020, sẽ có 90 triệu người dùng mạng xã hội Việt Nam

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP Hồ Chí Minh) và Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) cùng mối quan tâm về việc có cần phát triển hệ sinh thái số, mạng xã hội Việt Nam hay không?

leftcenterrightdel
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: TTXVN.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói, Việt Nam nằm trong số ít quốc gia đặt vấn đề này từ thực tế muốn làm chủ, bởi "nếu không làm chủ không gian này, sẽ khó nói tới tự chủ kinh tế".

Bộ trưởng cho biết, ngay khi trở thành Bộ trưởng, việc đầu tiên là ông lập tổ công tác hỗ trợ phát triển mạng xã hội Việt Nam và đặt mục tiêu số lượng phải tương đương mạng xã hội nước ngoài. Sau một năm, mạng xã hội Việt Nam đã tăng trưởng 30%, lên 65 triệu người dùng. Số lượng này sẽ tăng lên 90 triệu vào năm 2020 với sự ủng hộ "ưu tiên dùng hàng Việt Nam" của người dân – Bộ trưởng nói.

"Hiện giờ nghĩ gì, nói gì, yêu ai, mua gì... đều nằm trên mạng xã hội. Nghĩa là não người Việt Nam tập trung ở một chỗ và chỗ này hiện không nằm ở Việt Nam. Sau này họ sẽ dùng vào việc gì? Điều này rất nguy hiểm, đấy là an ninh quốc gia", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng khẳng định không đặt mục tiêu là mạng xã hội trong nước thay thế mạng xã hội nước ngoài: Việt Nam đã hội nhập, mở cửa kêu gọi đầu tư. Nhưng ai vào Việt Nam làm ăn đều phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, giúp Việt Nam thịnh vượng lên. Tương tự, mạng xã hội Việt Nam tồn tại bên cạnh với điều kiện mạng xã hội nước ngoài phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Nói rõ hơn về mạng xã hội Lotus vừa ra mắt, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, hiện có thường xuyên khoảng 1 triệu người dùng mạng xã hội này. Nhấn mạnh “phát triển một mạng xã hội không nhanh ngay được”, khi nào dùng thấy tốt, nhà mạng sẽ mở một chiến dịch truyền thông quảng cáo khuyến mại để tăng số thuê bao. Bộ Thông tin truyền thông, với trách nhiệm quản lý nhà nước, sẽ đánh giá về độ an toàn thông tin, hạ tầng kỹ thuật và sẽ khuyến nghị dùng trong các cơ quan khi mạng xã hội này đạt các tiêu chuẩn.  

PHƯƠNG HẰNG