QĐND - Giai đoạn 2013-2015, các địa phương thuộc Quân khu 7 đã tích cực tìm kiếm, quy tập được nhiều hài cốt liệt sĩ (HCLS) đưa về an táng tại quê hương. Tuy nhiên, trong điều kiện thông tin về mộ liệt sĩ cũng như các nhân chứng ngày càng ít, địa hình, địa vật thay đổi nhiều…, khiến công tác tìm kiếm, quy tập HCLS thêm khó khăn và càng đòi hỏi sự nỗ lực, cố gắng cao hơn.

Chung tay góp sức, chạy đua với thời gian

Từ năm 2013 đến nay, Quân khu 7 đã tìm kiếm, quy tập, an táng 544 HCLS, trong đó có 91 HCLS xác định được danh tính; nhiều nhất là tỉnh Đồng Nai quy tập được 203 HCLS. Đồng chí Nguyễn Thành Trí, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, Trưởng ban chỉ đạo tìm kiếm, quy tập HCLS (gọi tắt là Ban chỉ đạo 1237) của tỉnh, khẳng định: “Đó là kết quả của việc huy động sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, cá nhân và sự chỉ đạo quyết liệt của tỉnh, tìm kiếm bền bỉ, liên tục, không bỏ sót thông tin, với nỗ lực cao nhất. Ai biết, nghe kể hoặc phát hiện vị trí có HCLS đều kịp thời thông báo cho cơ quan chức năng xác minh, huy động lực lượng, phương tiện tìm kiếm trong thời gian nhanh nhất”.

Để minh chứng cho điều đó, đồng chí Nguyễn Thành Trí lấy ví dụ, đầu tháng 9-2014, từ thông tin của người dân cung cấp, UBND tỉnh đã chỉ đạo Bộ CHQS, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, Hội Cựu chiến binh và Tỉnh đoàn cử lực lượng phối hợp với Ban CHQS thị xã Long Khánh xác minh, huy động phương tiện đào tìm trên diện tích hơn 1ha với chiều sâu khoảng 4m. Sau nhiều ngày liên tục làm việc, đã phát hiện 32 hài cốt cùng nhiều di vật của liệt sĩ thuộc Trung đoàn 95 và Trung đoàn 5, Sư đoàn 5 (Quân khu 7) hy sinh trong trận đánh căn cứ Hoàng Diệu, ngày 18-5-1969. Trước đó, tháng 8-2014, các lực lượng chức năng huyện Nhơn Trạch cũng phát hiện, quy tập một mộ tập thể khoảng 90 liệt sĩ thuộc Trung đoàn 4, Sư đoàn 5 và Đại đội 240 địa phương hy sinh trong trận đánh đêm 20-12-1967, đưa về an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ.

Lực lượng quy tập thuộc Bộ CHQS tỉnh Đồng Nai cất bốc hài cốt liệt sĩ tại thị xã Long Khánh. Ảnh: HỮU THỦY

Do chiến tranh đi qua đã lâu, địa hình, địa vật thay đổi nhiều nên việc tìm kiếm, quy tập HCLS ngày càng khó khăn. Ở những nơi người dân trồng trọt, canh tác, việc tổ chức cất bốc, dò tìm HCLS ảnh hưởng tới cây cối, tài sản của người dân. Bởi vậy, các lực lượng chức năng đã sáng tạo, vận dụng những cách tìm kiếm hiệu quả mà không làm ảnh hưởng nhiều tới cây trồng của bà con. Đại tá Trần Thanh Đức, Phó chính ủy Bộ CHQS tỉnh Bình Thuận, chia sẻ: Nếu như ở tỉnh Tây Ninh, các lực lượng chức năng có phương pháp dùng phương tiện “xâm đất” thì anh em ở Bình Thuận lại nghiên cứu đưa vào sử dụng bộ cặp xâm, gắp đất thay thế phương pháp lọc đất trước đây, vừa nhanh lại giảm công sức, nhân lực. Với cách làm này, chúng tôi đã tìm được 13 bộ HCLS trên diện tích hàng trăm héc-ta trong thời gian ngắn mà không gây thiệt hại nhiều hoa màu, tài sản của nhân dân.

Trách nhiệm và nghĩa cử tri ân

Công việc tìm kiếm, quy tập HCLS đòi hỏi sự kiên trì và tinh thần trách nhiệm cao. Bằng tình cảm chân thành, lòng biết ơn, tri ân đối với liệt sĩ, các địa phương đã làm tốt công tác chính sách, hỗ trợ thân nhân, thu thập thông tin đa chiều để tìm kiếm nhanh, chính xác. Thiếu tướng Võ Quyết Chiến, Phó chủ nhiệm Chính trị Quân khu 7, cho biết: Thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập HCLS giai đoạn 2005-2015, Phòng Chính sách đã tiếp đón, tận tình hướng dẫn, giải thích cho gần 3.600 lượt thân nhân liệt sĩ đến liên hệ, hỏi thăm tin tức, kết quả tìm kiếm; trả lời hàng nghìn đơn, thư; đề nghị Sở Lao động-Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố điều chỉnh sai lệch trên phần mộ của gần 100 liệt sĩ…

Các đơn vị được giao nhiệm vụ trực tiếp tìm kiếm, quy tập như chạy đua với thời gian, thời tiết…, để sớm hoàn thành nhiệm vụ. Đặc biệt, các đội đảm nhiệm tìm kiếm tại nước bạn Cam-pu-chia phải vượt qua rất nhiều khó khăn về khoảng cách địa lý, ngôn ngữ, thời tiết khí hậu, nơi ăn ở, sinh hoạt... Theo Đại tá Nguyễn Văn Hoàng, Đội trưởng Đội K73, Bộ CHQS tỉnh Long An, có những địa điểm các anh phải đào tìm nhiều lần vẫn không tìm thấy HCLS, nhưng cả đơn vị không hề nản chí, tích cực thu thập thêm thông tin, hỏi thăm nhân dân nước bạn để tiếp tục dò tìm, bởi đó không chỉ là nhiệm vụ, tình cảm của các anh mà còn là niềm hy vọng, đợi chờ của bao thân nhân liệt sĩ.

Chia sẻ, cảm thông với nỗi đau của gia đình liệt sĩ, nhiều đơn vị sau khi tìm thấy HCLS đã thông báo về địa phương, hỗ trợ đi lại và tổ chức đón tiếp thân nhân liệt sĩ từ ngoài Bắc vào dự lễ truy điệu, an táng liệt sĩ; tổ chức thi thiết kế mẫu ngôi mộ tập thể để lựa chọn, xây dựng khu vực thờ tự chung cho các liệt sĩ, bảo đảm trang nghiêm và có tác dụng giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, góp phần giúp thân nhân liệt sĩ vơi bớt nỗi đau; điển hình như các tỉnh: Đồng Nai, Bình Phước, Bình Dương… Thiếu tướng Nguyễn Minh Hoàng, Phó chính ủy Quân khu 7, nhấn mạnh: Tìm kiếm, quy tập HCLS là nhiệm vụ mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” và củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, quân đội. Các lực lượng của quân khu thực hiện nhiệm vụ này không chỉ bằng trách nhiệm, mà bằng tình cảm, trái tim, lòng biết ơn vô hạn đối với liệt sĩ để kiên trì, sáng tạo, khẩn trương tìm kiếm, quy tập HCLS đạt kết quả cao nhất, phấn đấu hoàn thành trong thời gian sớm nhất.

HOÀNG THÀNH