Hội nghị “Tổng kết chương trình toàn quân xây dựng 1500 nhà tình nghĩa, nhà đồng đội 2 năm 2008-2009” đã thu hút sự quan tâm của các đại biểu bộ, ngành Trung ương, cơ quan Bộ Quốc phòng, các đơn vị quân đội và hơn 30 doanh nghiệp, nhà hảo tâm trong và ngoài quân đội. Thượng tướng Nguyễn Văn Được, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị.

Chương trình mang tính nhân văn

Chưa đến giờ hội nghị mà đã rất đông đại biểu gặp gỡ nhau bàn bạc trao đổi kinh nghiệm công tác chính sách hậu phương quân đội. Tôi gặp Đại tá Nguyễn Kiều Kinh, Trưởng phòng Chính sách Quân chủng Hải quân ngay bậc thềm hội nghị. Anh nắm chặt tay tôi nói: “Lần này, nhà của vợ liệt sĩ Nguyễn Hữu An sẽ được xây dựng đấy”. Anh đã truyền niềm vui cho tôi. Tôi nhớ đến hoàn cảnh người vợ liệt sĩ nhà giàn DK1 hy sinh cách đây hơn 10 năm trong cơn phong ba giữa biển khơi. Anh hy sinh, khi con chưa kịp nhìn mặt cha. Người vợ ở vậy tần tảo nuôi con trong khó khăn nhọc nhằn ở quê nhà. Có được căn nhà tình nghĩa này chị mừng lắm. 

Cán bộ kho K334, Quân chủng Phòng không – Không quân trao nhà tình nghĩa cho gia đình bà Trương Thị Vô, con liệt sĩ ở huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai.

Đại tá Nguyễn Thái Ngọc, Phó chủ nhiệm Chính trị Bộ đội Biên phòng cho biết, Chương trình toàn quân xây dựng 1.500 nhà tình nghĩa, nhà đồng đội tặng đối tượng chính sách là chủ trương đúng đắn phù hợp, có ý nghĩa chính trị, xã hội, nhân văn sâu sắc, được dư luận xã hội đồng tình, hoan nghênh. Bộ đội Biên phòng không chỉ vượt chỉ tiêu Bộ giao 65 căn mà còn phối hợp với Báo Quân đội nhân dân tổ chức chương trình “Mái ấm biên cương” xây dựng được 3.669 căn nhà đại đoàn kết, 150 công trình dân sinh. Có đồng chí cán bộ khi nhận nhà mới đã nói: “Nếu không có tấm lòng của đồng đội, thì khó có được căn nhà ấm cúng cho vợ chồng con cái yên tâm sinh sống như thế này”. 

Ông Dương Minh Đỗ, Phó cục trưởng Cục Người có công của Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội, nguyên là chiến sĩ Phòng không Trung đoàn Tô Vĩnh Diện năm xưa, khẳng định: “ Chương trình không chỉ tạo dư luận tốt trong quân đội mà cho cả xã hội, khẳng định thêm phẩm chất tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, tăng thêm niềm tin của cán bộ của nhân dân với Đảng, Nhà nước và Quân đội. Trong những năm gần đây, nguồn kinh phí Đền ơn đáp nghĩa thu được từ Quân đội đã được Trung ương giao hết cho Quân đội thực hiện chương trình này”.

Trong 2 năm 2008-2009, toàn quân đã xây dựng được 3.104 nhà tặng đối tượng chính sách (có 2.246 nhà tình nghĩa, 858 nhà đồng đội), vượt chỉ tiêu chương trình đề ra 1.604 nhà; trong đó tặng đối tượng người có công (mẹ Việt Nam anh hùng, thương binh, bố mẹ, vợ chồng, con liệt sĩ) 1.552 nhà; tặng sĩ quan, QNCN, CNVQP tham gia kháng chiến đã nghỉ hưu, phục viên, xuất ngũ 295 nhà; tặng sĩ quan, QNCN, CNVQP đang công tác trong quân đội 1.257 nhà. So với chương trình năm 2006, 2007, tỷ lệ nhà tặng quân nhân đang tại ngũ cao hơn 27%.

Các đơn vị sử dụng số tiền được giữ lại và tự vận động đóng góp xây dựng được 1.989 nhà, bình quân khoảng 58 triệu đồng/nhà, số tiền khoảng 115 tỷ đồng, bằng 67% tổng kinh phí. Bình quân chung là 55 triệu đồng/nhà. Ngoài ra các đơn vị đã đóng góp công sức, cùng với sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, gia đình, dòng họ, sự tiết kiệm đóng góp thêm của đối tượng chính sách, nhà tình nghĩa, nhà đồng đội được xây dựng với chất lượng tốt so với mức trung bình ở các địa phương.

Việc xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội của các đơn vị được tổ chức chặt chẽ, dân chủ, công khai; nhà ở phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của đối tượng, gắn với địa bàn; đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình; an toàn tiết kiệm và hiệu quả. Các đơn vị vượt chỉ tiêu Bộ giao với số lượng nhà lớn là Quân khu 7, Quân khu 9, Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel, Quân khu 5, Bộ đội Biên phòng, Quân khu 3, Quân đoàn 4, Quân chủng Hải quân, Quân khu 4… Các doanh nghiệp ủng hộ với số tiền lớn là Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Tổng công ty Thái Sơn, Ngân hàng cổ phần Quân đội, Xí nghiệp liên hợp Ba Son, Tổng công ty xây dựng Trường Sơn, Tổng công ty Đông Bắc…

Tuy nhiên, các đại biểu cũng chỉ ra một số khuyết điểm, thiếu sót như cấp ủy, chỉ huy ở một số đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến công tác quán triệt, tuyên truyền vận động. Sự phối hợp giữa đơn vị chủ đầu tư, doanh nghiệp với cấp ủy, chính quyền, cơ quan quân sự địa phương có nơi chưa chặt chẽ. Việc khảo sát, lựa chọn đối tượng tặng nhà, thủ tục lễ khánh thành, bàn giao gắn biển tên nhà có đơn vị thực hiện chưa tốt. Định mức xây dựng nhà, đối tượng, điều kiện, thủ tục và cơ chế xét tặng nhà tình nghĩa và nhà đồng đội chưa thống nhất…

Ban tổ chức công bố danh sách 17 đơn vị được Bộ Quốc phòng đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen, đồng thời trao bằng khen của Bộ Quốc phòng cho 111 đơn vị (trong đó có Báo Quân đội nhân dân) và bằng khen của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho 45 đơn vị đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện chương trình.

Cần nhân rộng phong trào ra toàn xã hội

Nhà tình nghĩa, nhà đồng đội là nội dung trọng tâm trong các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” và hoạt động xóa đói giảm nghèo trong quân đội từ nay đến năm 2015. Toàn quân phấn đấu xây dựng mới 5.000 nhà, trọng tâm là năm 2012, kỷ niệm 65 năm Ngày thương binh liệt sĩ và năm 2014, kỷ niệm 70 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Năm 2010 phấn đấu xây dựng 800 nhà, trong đó có 500 nhà tình nghĩa, 300 nhà đồng đội.

Đại tá Trần Văn Minh, Phó cục trưởng Cục Chính sách cho biết: “Đối tượng được xét duyệt tặng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội là người có công với cách mạng đơn vị đang phụng dưỡng, đỡ đầu, ở căn cứ cách mạng, căn cứ kháng chiến cũ, hoặc địa phương nơi đơn vị đóng quân, kết nghĩa; thương binh, bố mẹ, vợ chồng, con liệt sĩ đang công tác trong quân đội; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng, ưu tiên đối tượng đang tại ngũ khó khăn đặc biệt về nhà ở, công tác ở địa bàn vùng sâu, vùng xa điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn”. 

Các cơ quan, doanh nghiệp hưởng ứng tích cực phong trào, nhận hoa của Bộ Quốc phòng.

Các đại biểu nêu ý kiến cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự hưởng ứng của ban, ngành các địa phương cùng quan tâm giải quyết khó khăn. Bên cạnh những đối tượng chính sách, cần chú ý đến việc tạo nguồn nhà ở cho các đối tượng thu nhập thấp trong quân đội.

Thượng tướng Bùi Văn Huấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị đã yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài quân đội tiếp tục đóng góp ủng hộ kinh phí cho Chương trình theo khả năng của đơn vị và doanh nghiệp… Thiếu tướng Dương Văn Tính, Phó tổng giám đốc, Bí thư Đảng ủy Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel cho biết: “Ngay từ đợt đầu tiên Tập đoàn đã ủng hộ 8 tỷ đồng. Trong đợt này Ban lãnh đạo Tập đoàn đã đồng thuận ủng hộ 5 tỷ đồng. Tập đoàn mong muốn phát huy truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” giáo dục cho cán bộ, công nhân viên trong Tập đoàn góp phần cùng quân đội đẩy mạnh phong trào Đền ơn đáp nghĩa”. Không chỉ dừng những con số như vậy, mà các đơn vị của Tập đoàn phối hợp cùng Ủy ban MTTQ và chính quyền địa phương tham gia các phong trào xây dựng nhà tình nghĩa nơi đơn vị đóng quân.  

Đại tá Trần Đình Thảo, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn cho biết: Ngay đợt đầu Tổng công ty đăng ký đóng góp 5 tỷ đồng. Đợt này Tổng công ty hưởng ứng đóng góp 1 tỷ 650 triệu đồng. Còn Đại tá Nguyễn Văn Mùi, Phó tổng giám đốc Công ty Trực thăng Việt Nam thì tâm sự: “Đồng đội tôi còn rất nhiều người đang khó khăn trong cuộc sống hằng ngày, nhất là về nhà ở, những người phi công của Tổng công ty tự trích tiền những giờ bay để đóng góp cho chương trình”. Ông Vũ Nam Cường, Phó tổng giám đốc Xí nghiệp liên doanh Vietsovpetro cho biết cán bộ công nhân viên Xí nghiệp đã hưởng ứng đóng góp  550 triệu đồng. 

16 doanh nghiệp trong và ngoài quân đội đã hưởng ứng ủng hộ kinh phí xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội năm 2010 với tổng số tiền là 9 tỷ đồng. Thượng tướng Nguyễn Văn Được đã biểu dương các doanh nghiệp trong và ngoài Quân đội ủng hộ kinh phí tiếp tục thực hiện chương trình. Đồng chí Thứ trưởng đề ra 4 vấn đề các đơn vị quán triệt thực hiện để đạt được mục tiêu đề ra:

- Căn cứ vào mục tiêu, chỉ tiêu Bộ Quốc phòng giao các cấp cần xây dựng kế hoạch cụ thể; xác định mục tiêu, giải pháp phù hợp với khả năng, điều kiện cơ quan, đơn vị.

- Triển khai ngay việc giao chỉ tiêu cho đơn vị lựa chọn đối tượng và xây dựng 800 ngôi nhà (500 nhà tình nghĩa, 300 nhà đồng đội); trao tặng cho đối tượng chính sách vào dịp 2-9 và 22-12-2010.

- Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương trong các khâu, các bước triển khai thực hiện; phát huy tốt mọi nguồn lực để thực hiện chương trình.

- Về những kiến nghị, đề xuất của đại biểu các đơn vị tại hội nghị, Cục Chính sách, Cục Dân vận và các cơ quan Bộ Quốc phòng tiếp thu xử lý và tổng hợp báo cáo Thủ trưởng Tổng cục Chính trị, Bộ Quốc phòng điều chỉnh hướng dẫn kịp thời.

Bài và ảnh: ĐOÀN HOÀI TRUNG