QĐND Online - Chiều 18-10, Hội trường Bộ CHQS tỉnh Bình Định trở nên trang trọng hơn mọi ngày, bởi nơi đây đang diễn ra một sự kiện đặc biệt: Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tổ chức gặp mặt 529 nữ quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng thời chống Mỹ. Các vị khách đều qua tuổi lục quần, nhiều chị mái đầu bạc trắng. Năm tháng, những thử thách nghiệt ngã của một thời đạn bom cùng những nhọc nhằn cơm áo đời thường… hằn lên gương mặt những dấu chân chim, song hôm nay, tất cả đều như mờ đi trước niềm hạnh phúc vô bờ của cuộc trùng phùng cảm động sau 36 năm xa cách.

Những năm tháng không thể nào quên

Cả hội trường lặng đi khi Thiếu tướng Lê Văn Hoàng, Phó Chính ủy Quân khu 5 đọc diễn văn ôn lại truyền thống hào hùng. Cách đây 46 năm, ngày 2-9-1965, tại khu rừng Bà Bơi, xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định, Sư đoàn 3 (còn gọi là Sư đoàn Sao Vàng) được thành lập. Đây là Sư đoàn chủ lực cơ động đầu tiên của Quân khu 5 và Bộ Chỉ huy Quân giải phóng miền Nam Việt Nam. Mười năm chống Mỹ, Sư đoàn đã lập nên những chiến công vang dội trên khắp chiến trường Khu 5. Sư đoàn cùng 19 tập thể, 17 cá nhân được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVTND. Trong đội hình đơn vị ngày ấy, trong hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ, có hơn 700 nữ quân nhân là con em các vùng quê giàu truyền thống cách mạng: Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên, Ninh Thuận, Quảng Nam… Các chị thoát ly gia đình khi tuổi đời còn rất trẻ (từ 15 đến 23), là những thanh niên, học sinh, chiến sĩ giao liên, du kích các vùng địch tạm chiếm tình nguyện đi phục vụ chiến đấu và được biên chế vào đội hình Sư đoàn. Với lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và khát vọng giải phóng quê hương, trong gian khổ hiểm nguy, dưới mưa bom bão đạn, các nữ quân nhân vẫn một lòng một dạ kiên trung, chiến đấu tiêu diệt quân thù, không nề hà bất cứ nhiệm vụ nào được giao: nuôi quân, y tá, vận tải, tải thương hay trực tiếp cầm súng.

Thiếu tướng Nguyễn Trọng Huy, Phó Tư lệnh Quân khu 5 nói chuyện với nữ cựu quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng tại Bảo tàng Quang Trung.

Lịch sử Sư đoàn còn ghi: Những cô gái Hoài Ân, Phù Mỹ, Phù Cát hay hát, hay cười như chị Nguyễn Thị Liên, Mai Thị Mến, Nguyễn Thị Vân, Đinh Thị Én… mang trên vai thường xuyên từ 70-115 kg, bền bỉ dẻo dai hết chuyến này đến chuyến khác. Chị Nguyễn Thị Út quê Mỹ Hiệp đã mua và vận chuyển 1.000 kg gạo trong vùng địch hậu chuyển lên căn cứ Sư đoàn… Mùa xuân năm 1968, thời khắc giao thừa, vẫn còn 2 nữ quân nhân đã hy sinh trên đường vận chuyển. Không thể nào nói hết những khó khăn, gian khổ và sự hy sinh thầm lặng của các chị. Tuổi xuân và xương máu của những nữ cựu quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng đã góp phần làm nêu bản anh hùng ca của dân tộc: Đại thắng mùa Xuân 1975.

Cuộc gặp mặt cảm động

Sau ngày giải phóng, Sư đoàn 3 cơ động ra Bắc. Hằng trăm nữ quân nhân của đơn vị được tổ chức tạo điều kiện cho đi học văn hóa, chuyên môn nghiệp vụ, phục viên xuất ngũ, có người trở về gắn bó với ruộng đồng quê hương... 36 năm đã trôi qua, bây giờ mới được gặp lại nhau, ai cũng vỡ òa hạnh phúc. Những kỷ niệm một thời “chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết” lại hiện về sống động, tưởng chừng như vừa mới hôm qua. Chị Võ Thị Nghĩa ôm vai đồng đội chan hòa nước mắt: “Mình nhớ các anh chị ấy quá. Trước ngày 30-4, trong trận đánh kéo dài 7 ngày 7 đêm, vì thiếu vũ khí, lương thực, quân địch lại đông hơn gấp bội, gần 90 thương binh và các thầy thuốc đội phẫu đã anh dũng hy sinh. Máu các anh, các chị ấy nhuộm đỏ cả một vùng đất. Đêm đêm tôi vẫn thường mơ về những ngày đau đớn đó”.

Chị Nguyễn Thị Thẩm chỉ vết thương trên đùi phải, trên ngực và cánh tay trái bảo: “Nhìn nó lành miệng thế này chứ trái gió trở trời là đau nhức không chịu được”. Năm 1968, trên đường đi tải lương, đoạn qua rừng Dầu (Phù Cát, Bình Định) gặp địch phục kích và đi càn, 7 đồng chí hy sinh, riêng chị Thẩm và một đồng đội nữa bị thương nằm lại 5 ngày, chỉ nhấm nháp lá cây và uống nước mưa. Khi đơn vị tìm được, vết thương trên đùi đã lúc nhúc giòi, thế mà sau gần một tháng điều trị tại bệnh xá, chị đã xin trở lại đơn vị tiếp tục công tác. Chị Đinh Thị Tương (dân tộc Ba Na) say sưa kể về những ngày tăng gia sản xuất nuôi quân đánh giặc. “Mặc trên trời máy bay địch oanh tạc, dưới đất có thể gặp biệt kích, thám báo bất cứ lúc nào nhưng anh chị em vẫn không hề nao núng. Chúng tôi trồng khoai, trồng mì (sắn) cả ngày lẫn đêm. Đến mùa thu hoạch, bộ phận sản suất chỉ dám ăn uống dè sẻn những chỗ đầu thừa đuôi thẹo. Vậy mà nhìn những bao lương thực căng phồng do mình làm ra được tỏa đi khắp chiến trường, ai cũng hởi lòng hởi dạ”. Chị Trương Thị Tuyết Minh, chiến sĩ Tiểu đoàn pháo binh 17 chia sẻ: “Nhiệm vụ của chúng tôi là tiếp lương, tải đạn. Nhiều lần đường trơn cả người lẫn hàng cùng lăn xuống dốc. Có người bị trẹo vai, bong gân vẫn chống gậy tiếp tục hành quân. Dù có vất vả đến đâu, lúc nào tôi cũng hát. Tiếng hát át tiếng bom mà”. Chị Thái Thị Thanh Tú hồ hởi: “Tôi đầu quân vào Sư đoàn 3 năm 1966, nhờ có chất giọng tốt năm 1969 được rút vào Đội văn nghệ của Nhà số 3 (Cơ quan Hậu cần Sư đoàn). Đó là chuỗi thời gian vô cùng đẹp đẽ. Chúng tôi tập hát, tập múa, tập những vở kịch ngắn biểu diễn phục vụ bộ đội trước các trận đánh lớn. Đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ những làn điệu bài chòi “Sáng này em đi chợ sớm”, “Tải đạn ra chiến trường:, “Khâu áo của người chiến sĩ”… Đến tận bây giờ mỗi câu mỗi lời đều ngân lên trong tôi bao cảm xúc”.

Thiếu tướng Lê Văn Hoàng, Phó Chính ủy Quân khu 5 và Thiếu tướng Nguyễn Trọng Huy, Phó Tư lệnh Quân khu 5 và các đơn vị tài trợ trao số tiến hỗ trợ xây dựng nhà “Nghĩa tình đồng đội” cho 14 nữ cựu quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng. 

Trong số các nữ cựu quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng đến dự buổi gặp mặt, chị Ngô Thị Kim Ánh tự nhận mình là người tốt số. Chị bảo nhờ đứng trong đội hình Sư đoàn mà bên cạnh luôn có những đồng đội yêu thương mình còn hơn ruột thịt, cả trong những năm tháng chiến tranh và những ngày hòa bình. Chồng chị, anh Nguyễn Bá Phụng nguyên là kiện tướng gùi hàng của Sư đoàn 3, nhiều chuyến vận chuyển trên 200kg. Là đồng chí, đồng hương (quê huyện Phù Cát, Bình Định) và đồng đơn vị, sau giải phóng tình yêu đẹp giữa anh chị đã đơm hoa kết trái ngọt lành. Bên cạnh niềm vui con cái đều phương trưởng, ngày 18-5-2010 vừa qua, anh được tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVTND vì những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chống Mỹ, cứu nước.

Tri ân “đội quân tóc dài”

Cống hiến tuổi thanh xuân cho đất nước, khi trở về với cuộc sống đời thường nhiều chị đành an phận chăn đơn gối chiếc, vào ra lẻ bóng. Có chị lập gia đình song kinh tế còn thiết trước hụt sau. Nhiều chị bị thương tật và mang di chứng nặng nề của chất độc da cam, mắc bệnh hiểm nghèo song đến nay vẫn chưa được giám định để hưởng chế độ chính sách của Nhà nước.... Với tấm lòng tri ân thế hệ đi trước, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 đã chỉ đạo các cơ quan chức năng, các đơn vị cơ sở tổng hợp danh sách các nữ quân nhân Sư đoàn 3 Sao Vàng thời chống Mỹ, chỉ đạo cơ quan Báo-Truyền hình Quân khu chủ động hiệp đồng với các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương tạo thành làm sóng tuyên truyền sâu rộng về Sư đoàn 3 Sao Vàng; xác minh những trường hợp đặc biệt khó khăn, huy động sự đóng góp của các nhà tài trợ, sự ủng hộ của cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu, trích quỹ “Vì người nghèo” với tổng kinh phí 2,7 tỉ đồng tổ chức buổi gặp mặt và đưa các chị đi tham quan Bảo tàng Quang Trung. Tại buổi lễ, ngoài số tiền 1,25 triệu đồng và gói quà kỷ niệm tặng cho mỗi chị, Quân khu quyết định hỗ trợ xây nhà “Nghĩa tình đồng đội” cho 14 chị, mỗi suất 55 triệu đồng; hỗ trợ sửa chữa nhà cho cho 24 chị, mỗi suất 20 triệu đồng; hỗ trợ 21 chị mắc bệnh nan y, mỗi suất 15 triệu đồng. Ngoài ra, Bộ Tư lệnh Quân khu 1 gửi tặng các chị 20 triệu đồng, Sư đoàn 3 Sao Vàng gửi tặng 500 cuốn sử truyền thống.

Trong ngày gặp mặt, các chị được cán bộ các phòng ban Quân khu giải đáp thắc mắc về tồn đọng chính sách, chế độ khen thưởng, mỗi chị được cấp một giấy khám chữa bệnh tại 2 bệnh viện lớn của Quân khu... Xúc động sâu xa trước nghĩa cử đó, chị Phan Thị Thanh Cấp, thay mặt 529 nữ cựu quân nhân phát biểu: “Cảm ơn Bộ Tư lệnh Quân khu 5, các cơ quan Quân khu, đơn vị trong Quân khu... đã đem đến cho chúng tôi niềm hạnh phúc to lớn này. Nghĩa cử cao đẹp này chúng tôi sẽ không bao giờ quên và nguyện sống xứng đáng với truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, bộ đội Khu 5, bộ đội Sao Vàng”.

Bài và ảnh: Đỗ Thị Ngọc Diệp