- Nếu lấy anh ấy, cô phải xác định là những lúc bệnh phát, cô sẽ bị anh ấy mắng, thậm chí là đánh đập đấy! Cô suy nghĩ kỹ chưa?

- Vâng. Em tình nguyện mà.

Vợ chồng thương binh Phạm Văn Quế-Nguyễn Thị Hà (thứ nhất và thứ hai từ phải sang) trò chuyện với bạn bè, đồng nghiệp trong ngôi nhà mới.

Đó là đoạn hội thoại mà tôi ấn tượng nhất trong câu chuyện anh Lâm Quang Đạo, Phó giám đốc Trung tâm điều dưỡng thương binh Nho Quan (Ninh Bình) kể. Lần nào cũng vậy, mỗi khi có một chị hộ lý “tay trong tay” với một anh thương binh lên báo cáo để làm lễ cưới, đều nhận được một câu hỏi như thế từ phía lãnh đạo Trung tâm và tất cả câu trả lời của các “cô dâu tương lai” cũng tương tự nhau. Anh Đạo tâm sự: “Các chị hộ lý ấy đều là những cô gái khỏe mạnh, rất nhiều thanh niên trong vùng để ý, nhưng lại đem lòng yêu thương binh gần như mất hết sức lao động và chứng tâm thần không ổn định. Ai cũng ái ngại khi họ cứ một mực “đòi” kết hôn. Đó không phải xuất phát từ lòng thương hại đâu nhé, mà là kết quả của một tình yêu chân thành sau nhiều ngày các chị chăm sóc, gần gũi thương binh”.

“Họ đã sống rất hạnh phúc” - câu nói của anh Đạo càng thôi thúc tôi tới thăm họ. Tiếp tôi trong căn nhà mới gần Trung tâm mà anh chị dành dụm mua được, chị Nguyễn Thị Hà-vợ thương binh Phạm Văn Quế-cười bẽn lẽn, nói: “Khi về làm hộ lý ở Trung tâm, tôi đã mến anh ấy ngay từ những ngày đầu tiếp xúc. Ngoài những lúc bệnh phát thì anh Quế hiền khô và rất tình cảm, quan tâm đến người khác. Sống với nhau bao năm, cũng có lúc bị anh quát mắng khi lên cơn, nhưng tôi chưa một lần hối hận”. Vâng, “chưa một lần hối hận” cũng là câu trả lời mà tôi được nghe khi tới thăm gia đình các thương binh: Hồ Xuân Tam, Đinh Công Chuẩn…

Thấy họ hạnh phúc bên những đứa con ngoan ngoãn, khỏe mạnh, tôi càng cảm phục những người phụ nữ đôn hậu, dám chấp nhận hy sinh. Tôi cứ tâm đắc mãi câu nói của anh Tam: “Cuộc đời thật công bằng với chúng tôi. Chúng tôi tình nguyện hy sinh vì Tổ quốc thì Tổ quốc lại sinh ra những người tình nguyện hy sinh vì chúng tôi”.

Bài và ảnh: HỒNG THẠNH