Thượng tá Hoàng Văn Biện cùng gia đình chị Nhã đưa tiễn liệt sĩ Vũ Văn Chỉnh trở về quê sau bao năm xa cách.

Tháng 12 trời Tam Đảo mờ mịt. Con đường từ thành phố Vĩnh Yên dẫn vào khu vực dãy núi Đinh thuộc xã Định Trung, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc vốn vắng vẻ, gồ ghề, sau đợt không khí lạnh tăng cường càng trở nên hiu quạnh. Từ những thông tin có được trong giấy báo tử, mẹ con chị Cao Thị Nhã, quê ở xã Đồng Quang, huyện Gia Lộc. (Hải Dương) tiếp tục cuộc hành trình bắt đầu cách đây gần 6 năm (năm 2002) đi tìm hài cốt người chú là liệt sĩ Vũ Văn Chỉnh. Đi rồi lại về tay không, trong lòng mẹ con chị chẳng khi nào nguôi ngoai áy náy.

Gặp chúng tôi, chị kể: “Tháng 12 - 2002 tôi cùng con trai đi xe khách từ quê lên Vĩnh Yên thì trời đã nhá nhem tối. Hai mẹ con đành ngủ trọ ngoài thành phố Vĩnh Yên cho tới sáng hôm sau mới hỏi đường tìm vào khu vực núi Đinh. Cây cối ở đó rất rậm rạp, tôi và con trai cứ tìm chỗ nào có mô đất cao là đào bới. Và cứ thế, trong suốt những năm qua quanh khu vực núi Đinh dường như chẳng chỗ nào không có dấu bước chân của mẹ con tôi. Đi tìm hài cốt ông chú, thật khó khăn nhưng tôi vẫn có niềm hy vọng, một ngày nào đó sẽ được toại nguyện”.

Đợt này, biết hai mẹ con chị Nhã chuẩn bị khăn gói tiếp tục lên đường tìm hài cốt ông chú, ông Lê Thanh Mười-thương binh 4/4-hàng xóm với chị Nhã cũng xung phong đi theo tìm đồng đội. Ông tâm sự: “Tôi đã chứng kiến rất nhiều lần mẹ con chị Nhã đi tìm hài cốt liệt sĩ Chỉnh mà vẫn chưa thực hiện được ước nguyện. Năm ngoái, tôi cũng đã có ý định tham gia cùng mẹ con chị Nhã, nhưng do vết thương tái phát nên không thực hiện được. Năm nay, thấy khỏe nên tôi quyết cùng mẹ con chị Nhã đi tìm đồng đội của mình. Tuy không cùng chiến đấu với đồng chí Chỉnh, nhưng tôi thấy việc làm này vừa là nghĩa cử, vừa là trách nhiệm”.

Sau nhiều năm tìm kiếm, chị Nhã biết khu vực núi Đinh vốn là nơi bộ đội Trường quân sự Quân khu 2 thường luyện tập, nên tìm đến Phân đội 3 (Trường quân sự Quân khu 2) mong giúp đỡ. Biết được ý nguyện của gia đình, Đại úy Đỗ Bá Kha, Chỉ huy trưởng Phân đội gọi điện trao đổi với Thượng tá Hoàng Văn Biện, giáo viên khoa quân sự địa phương, Trường quân sự Quân khu 2. Vốn là một người rất thông thạo địa bàn khu vực núi Đinh, cũng như thấy đây là việc làm mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, nên chỉ sau 15 phút, anh Biện đã có mặt tại Phân đội 3 cùng một số cán bộ, chiến sĩ và gia đình chị Nhã vào khu vực núi Đinh tìm hài cốt liệt sĩ Chỉnh. Mọi người cùng phát, cũng đào bới những chỗ nghi vấn cho đến tận tối mịt mới chịu dừng tay. Anh Biện mời mọi người về gia đình mình nghỉ và bàn bạc cách tìm. Phương án tiếp theo được “triển khai” là mọi người chia nhau đến tìm ở nghĩa trang liệt sĩ của các xã xung quanh khu vực núi Đinh và Nghĩa trang liệt sĩ thành phố Vĩnh Yên. Sau ba ngày kiếm tìm dường như không nghỉ, anh Biện và gia đình chị Nhã đã tìm thấy phần mộ của liệt sĩ Vũ Văn Chỉnh tại Nghĩa trang liệt sĩ thành phố Vĩnh Yên.

Tìm được phần mộ của chú mình, ngay tối hôm đó, chị Nhã đã báo tin về cho gia đình để sáng hôm sau liên hệ với chính quyền sở tại làm công tác chuẩn bị đưa hài cốt liệt sĩ Vũ Văn Chỉnh về quê hương. Cả đêm hôm đó, những người đã tham gia “hành trình tìm mộ liệt sĩ Chỉnh” gần như thức trắng… Cháu Lê Văn Khương, con trai chị Nhã xúc động: “Lần này mẹ con cháu tìm được hài cốt của ông là nhờ có các chú bộ đội giúp đỡ, nhất là chú Biện, chú Mười. Thay mặt gia đình, cháu xin gửi lời cảm tạ các chú, các anh”. Còn chị Nhã cũng kể từ lúc tìm được phần mộ của chú mình là liệt sĩ Vũ Văn Chỉnh nước mắt cứ chảy tràn trên khuôn mặt xạm đen, hốc hác vì mấy ngày liền không ngủ, giọng nghẹn ngào với mấy từ duy nhất: “Xin cám ơn mọi người!”.

Sáng 5-12-2008, chính quyền địa phương đã tổ chức bàn giao hài cốt liệt sĩ cho thân nhân và tổ chức tiễn đưa liệt sĩ trở về quê sau bao nhiêu năm xa cách.

Bài và ảnh: TÔ VĂN BINH