Sau khi thông tin nhanh tình hình công tác của đơn vị trên địa bàn, Đại úy Đặng Quốc Huynh, Chính trị viên Đội 6 bảo tôi: “Trăm nghe không bằng một thấy, mời anh lên xe thực mục sở thị”. Lao Chải hôm chúng tôi lên thật may vì trời có nắng (nhưng nước vẫn lạnh buốt); còn theo lời các anh chị ở Đội 6 thì tầm này trời mưa suốt, mây mù từ sáng đến tối, trong nhà ẩm ướt bởi sương “mò” vào tận đầu giường. “Thậm chí việc tuyết rơi ở Lao Chải chẳng có gì lạ mấy năm gần đây. Làm gà, nước đun sôi ùng ục, nhưng bê ấm nước từ bếp ra sân đổ vào gà cũng chẳng thể vặt được lông, vì nhiệt độ trên này vào mùa đông 0 độ là chuyện thường”, Trung tá Đặng Hồng Sơn, Đội trưởng cho chúng tôi hay.

Anh Sùng Thìn Hồ trong vườn tăng gia của Đội 6.

Tôi có ý muốn được đến gặp một số gia đình đồng bào Mông chí thú làm ăn (trên địa bàn Lao Chải 99% là người Mông), các anh ở Đội 6 chiều lòng ngay. Lạ ở chỗ, qua mấy nhà trên bản Lùng Chủ Phùng, bản Phùng, bản Cáo Sào… đều không gặp ai ở nhà. Anh Đặng Quốc Huynh bảo tôi: “Chắc giờ này bà con vẫn ở ngoài ruộng. Hay mấy anh em vào xã hỏi thăm tình hình trước rồi chiều gặp bà con sau”.

Dù không gặp gia đình người Mông nào nhưng tôi lại thấy vui, vì theo lời anh Đặng Quốc Huynh: “Thời gian qua, bà con đồng bào dân tộc Mông trên Lao Chải nói riêng, huyện Vị Xuyên nói chung đã ngày càng biết chăm lo làm ăn. Không dám nói tới chuyện ăn ngon mặc đẹp nhưng trong nhà đã có gạo, ngô chất trong gian bếp, củi xếp đủ dùng hằng tháng. Hôm nay có nắng nên mọi người tranh thủ lao động thêm ngoài ruộng”.

Nghe các anh Đặng Hồng Sơn, Đặng Quốc Huynh, Mương Văn Lạc (Phó bí thư Đảng ủy xã Lao Chải) kể chuyện, chúng tôi thêm mừng cho Lao Chải vì cuối năm, bà con đã thu hoạch xong những vụ chính lúa, ngô; giờ ra ruộng tăng gia sản xuất để có thêm cái ăn. Nếu không vì bận tiếp chuyện chúng tôi, thì anh Sơn, anh Huynh đã tản vào các thôn bản, để cùng bà con chuẩn bị lo giữ ấm cho trâu, lợn, dê… khi đợt lạnh cuối năm tràn về miền Bắc; hoặc vận động bà con không sang biên giới làm ăn trái phép.

Đang ngồi trò chuyện với các anh ở Đội 6 thì Sùng Thìn Hồ (nhà ở bản Cáo Sào) bước vào. Trò chuyện với Sùng Thìn Hồ, tôi được biết vợ chồng Hồ-Sở (Giàng Thị Sở) có hai người con, con lớn Sùng Minh Giang học lớp 8, con út Sùng Thị Nhung học lớp 7. Trước đây Sùng Thìn Hồ ham uống rượu, ít chú tâm đến làm ăn nhưng từ khi được các đồng chí ở Đội 6 đến động viên, tạo điều kiện thì Sùng Thìn Hồ đã biết thương vợ thương con hơn, chịu khó làm ruộng để gia đình có thêm cái ăn cái mặc. Trước khi ra về, Sùng Thìn Hồ tâm sự với tôi: “Ngày trước, kiếm được sắn có khi nấu rượu ngay đấy. Nhưng giờ biết uống rượu là không tốt rồi. Ăn cơm dù thiếu thịt cá nhưng có nhiều rau xanh là ấm cái bụng rồi”.

Nhìn Sùng Thìn Hồ phấn khởi với cây bắp cải to từ khu vườn tăng gia của Đội 6, chúng tôi biết để thay đổi được tập tục sinh hoạt của bà con người Mông trên Lao Chải, các cán bộ, chiến sĩ, trí thức trẻ tình nguyện ở Đội 6 đã chung sức đồng lòng, kiên nhẫn vận động, thuyết phục bà con từ bỏ những hủ tục lạc lậu, hạn chế uống rượu để chăm lo làm ăn, cùng nhau xây dựng Lao Chải ngày một thêm vững mạnh về an ninh quốc phòng lẫn kinh tế; để tự tin, phấn khởi, vững vàng bước vào năm mới 2019.

Bài và ảnh: THU HIỀN