“Tôi mất chồng từ năm 30 tuổi. Ông ấy bị bọn Tây lùn (quân lính của thực dân Pháp-PV) bắn khi đang gõ kẻng thông báo cho nhân dân xuống hầm trú ẩn. Bọn chúng núp dưới ruộng lúa, rồi bắn lén ông ấy từ phía sau. Tôi nén nỗi đau, một lòng vừa làm mẹ, vừa làm cha nuôi dạy con cái. Người con lớn của tôi noi gương cha, xung phong nhập ngũ đánh đuổi đế quốc Mỹ. Nó bảo: Còn giặc, con phải vào trong ấy để chiến đấu đánh đuổi hết chúng đi. Tôi nuốt nước mắt vào trong, động viên con cố gắng chiến đấu cho tốt, hoàn thành nhiệm vụ để đất nước được yên bình. Rồi, nó cũng hy sinh…”, Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Toán kể với chúng tôi. Xen giữa câu chuyện là những lần ngắt quãng khi mẹ đưa khăn lau những giọt nước mắt không thành hình bởi các nếp nhăn hằn sâu trên gương mặt. Chỉ trong mươi phút ngồi uống nước, mẹ nhắc lại câu chuyện đến 3 lần. Có lẽ, câu chuyện bật ra, lặp lại một cách tự nhiên từ chính nỗi đau day dứt trong thẳm sâu trái tim của người vợ, người mẹ khi vĩnh viễn mất đi cả chồng và con vì bè lũ xâm lăng…

Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Toán. 

Mẹ Toán sinh năm 1922, tại Yên Duyên, Yên Sở, Thanh Trì (nay thuộc quận Hoàng Mai, TP Hà Nội). 94 tuổi đời, mẹ đang sống cùng người con trai thứ hai là ông Nguyễn Văn Phưởng. Ông Phưởng hiện mắc bệnh hiểm nghèo, không thể đi lại được. Người con dâu của mẹ tuổi cũng đã cao, nhưng vẫn phải vừa chăm sóc mẹ già, chồng ốm yếu, vừa lo toan, gánh vác mọi việc gia đình, đối nội, đối ngoại… Dẫu luôn được Đảng, Nhà nước, các đoàn thể và chính quyền địa phương tạo mọi điều kiện chăm lo, giúp đỡ và thực hiện chính sách đầy đủ, nhưng cuộc sống của gia đình mẹ Toán vẫn còn nhiều khó khăn. Bởi thế, mẹ rất xúc động khi ngày 26-7, mẹ được Lữ đoàn 99 (Binh đoàn 12) nhận phụng dưỡng suốt đời. Nói chuyện với chúng tôi, mẹ nghẹn ngào: “Mẹ vui vì luôn được mọi người quan tâm, lo lắng. Từ nay, mẹ lại có thêm những người con…”.

Trước đó, Lữ đoàn 99 cũng nhận phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Vạy (trú tại phường Yên Sở, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội). Năm 2015, mẹ Vạy qua đời, nhưng mỗi dịp lễ, Tết, Lữ đoàn 99 vẫn đến thăm viếng thường xuyên để tận hiếu với người mẹ đã hiến dâng cho Tổ quốc những người thân yêu nhất của mình. Sáng 26-7, khi về nhận phụng dưỡng mẹ Toán, đại diện lữ đoàn không quên ra nghĩa trang viếng mẹ Vạy…

Không riêng mẹ Vạy, mẹ Toán, rất nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng khác trên khắp đất nước Việt Nam cũng như thế. Các mẹ đã vĩnh viễn mất chồng, mất con khi họ lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Và nay, các mẹ lại mở rộng vòng tay, ôm chặt vào lòng nhiều người con hiếu thuận từ khắp các phương trời. Sự chung tay của những người con hiếu thuận đã phần nào giúp các mẹ thêm ấm lòng…

Bài và ảnh: THÙY LÂM