QĐND - Sau hơn 4 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 07/CT-BQP ngày 22-3-2010 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) về việc giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội trong chiến tranh giải phóng và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, đến nay các nội dung theo yêu cầu đề ra của Chỉ thị đã cơ bản được hoàn thành. Từ nguồn dữ liệu thu thập được, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tái dựng được hơn 29.600 đơn vị giải mã và gần 37.000 thông tin về liệt sĩ; tổng hợp gần 4.100 thông tin về phiên hiệu đơn vị… phục vụ hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh.

Đáp ứng nguyện vọng thiết tha của nhân dân

Theo số liệu của các cơ quan chức năng, toàn quốc đã quy tập được hơn 900.000 hài cốt liệt sĩ (HCLS) về các nghĩa trang; hiện còn hơn 214.000 liệt sĩ chưa tìm được hài cốt. Theo Đại tá Phạm Văn Nhâm, Phó trưởng phòng Kế hoạch-Tổ chức, Cục Quân lực, Bộ Tổng tham mưu: Công tác tìm kiếm HCLS những năm qua gặp nhiều khó khăn do chiến tranh đã lùi xa hàng chục năm, nhiều nhân chứng là các cựu chiến binh (CCB) đã mất, hoặc sức khỏe yếu, trí nhớ giảm sút; địa hình, địa vật nơi bộ đội ta hy sinh có nhiều thay đổi; đặc biệt là thông tin trong giấy báo tử, hồ sơ danh sách quân nhân hy sinh được ghi theo ký hiệu, phiên hiệu, mật danh riêng của đơn vị để giữ bí mật… Cùng với nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập HCLS, việc giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh đang được Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm, nhưng hồ sơ, giấy tờ của nhiều đồng chí bị mất, thất lạc hoặc ghi theo phiên hiệu, ký hiệu, mật danh đơn vị, gây không ít khó khăn cho các cơ quan chức năng khi giải quyết chế độ chính sách theo quy định của Nhà nước.

Nguồn thông tin giải mã góp phần giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh. Trong ảnh: Chi trả chế độ theo Quyết định 62 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Khôi Nguyên.

Giải mã các thông tin ký hiệu, phiên hiệu, mật danh đơn vị quân đội là nhiệm vụ hết sức cần thiết, là nguyện vọng chính đáng, thiết tha của thân nhân gia đình liệt sĩ và đông đảo CCB từng tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu. Để thực hiện tốt Chỉ thị 07 của Bộ trưởng BQP, sau khi có kế hoạch, hướng dẫn của Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị, các đơn vị trong toàn quân tổ chức quán triệt sâu sắc và chấp hành nghiêm túc Chỉ thị của Bộ trưởng BQP, chủ động lập kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng cấp, ngành, tổ chức và cá nhân; triển khai công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân thuộc quyền và trên địa bàn tích cực tham gia giải mã đơn vị theo đúng tinh thần Chỉ thị 07; ban hành các văn bản hướng dẫn các đơn vị thuộc quyền triển khai thực hiện. Nhiều địa phương, đơn vị chủ động tổ chức gặp mặt các CCB, ban liên lạc đơn vị, bạn chiến đấu… để cung cấp thông tin về ký hiệu, phiên hiệu đơn vị tại thời điểm xảy ra các trận chiến đấu, tại chiến dịch, mặt trận...

Cùng với kế hoạch, hướng dẫn triển khai cho các đơn vị toàn quân, tháng 6-2011, Bộ Tổng tham mưu đã ký kết chương trình phối hợp với Trung ương Hội CCB Việt Nam nhằm kêu gọi, động viên lực lượng CCB trong cả nước, những người trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu trong các cuộc chiến tranh cung cấp thông tin giải mã. Với tình cảm, tình đồng chí, đồng đội thiêng liêng, cao cả, nhiều CCB thực sự xúc động, rất nhiệt tình, tâm huyết khi Chỉ thị 07 được ban hành. Cục Quân lực Bộ Tổng tham mưu với chức năng là Cơ quan thường trực của BQP đã xác định đúng đắn nhiệm vụ chính trị được giao; tham mưu giúp Bộ và kịp thời triển khai nhiều nội dung theo kế hoạch đã xác định; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng; phổ biến, hướng dẫn cụ thể nhiệm vụ giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị…

Theo đồng chí Đỗ Ngọc Phụ, Trưởng ban Tổ chức-Chính sách, Trung ương Hội CCB Việt Nam: Quá trình triển khai, các CCB xác định đây là trách nhiệm, là nghĩa tình đồng đội để các bác, các anh, các chị lục lại trí nhớ, tìm lại kỷ vật với mong muốn cung cấp được thông tin chính xác, đầy đủ về các đơn vị. Ngoài việc cung cấp thông tin cho các đơn vị quân đội, thông qua chương trình phối hợp, CCB trong cả nước đã cung cấp cho cơ quan bộ CHQS 63 tỉnh, thành phố 513.707 phiếu cung cấp thông tin giải mã và gần 35.000 thông tin về liệt sĩ. Đây thực sự là những thông tin quan trọng, quý giá, không chỉ cung cấp thông tin các đơn vị đã tham gia chiến đấu, thông tin về liệt sĩ mà còn bổ sung nhiều thông tin chính xác để các đơn vị quân đội tái dựng hệ thống tổ chức các đơn vị từ ngày thành lập cho đến nay một cách đầy đủ hơn.

 Tỉnh Thanh Hóa tổ chức lễ an táng các liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào trong hai cuộc kháng chiến. Ảnh: Khánh Trình.

 

Cùng với chương trình phối hợp với Trung ương Hội CCB Việt Nam, tháng 3-2012, Bộ Quốc phòng ký kết chương trình phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) nhằm thu thập những thông tin từ hồ sơ thương binh, liệt sĩ được quản lý tại cơ quan LĐ-TB-XH các cấp, tạo thuận lợi để các đơn vị quân đội tiếp cận hồ sơ, thu thập được nhiều thông tin có giá trị giải mã.

Đến nay, trên cơ sở các nguồn dữ liệu thu thập được thông qua các đầu mối đơn vị trong toàn quân, Hội CCB Việt Nam, Bộ LĐ-TB-XH cùng các tổ chức, cá nhân, kiều bào ta ở nước ngoài… các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tái dựng được hơn 29.600 đơn vị giải mã (từ cấp đại đội và tương đương) và gần 37.000 thông tin về liệt sĩ; tổng hợp gần 4.100 thông tin về phiên hiệu đơn vị (4 số, 5 số) và hàng chục nghìn hòm thư, ký hiệu các đơn vị qua các thời kỳ, giai đoạn chiến tranh.

Khai thác hiệu quả nguồn dữ liệu

Sau hơn 4 năm được triển khai thực hiện, với sự nỗ lực, quyết tâm cao của các đơn vị quân đội, sự tham gia hiệu quả, của các CCB, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến, cơ quan LĐ-TB-XH, các địa phương, ban, ngành và cộng đồng… nhiệm vụ giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội, cơ bản đã hoàn thành nội dung theo yêu cầu đề ra của Chỉ thị 07/CT-BQP. Thời gian tới, Bộ Quốc phòng sẽ tổng kết, đánh giá kết quả đạt được, đồng thời sớm đưa nguồn dữ liệu vào khai thác, sử dụng phục vụ hiệu quả việc thực hiện "Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo" (theo Quyết định 1237 của Thủ tướng Chính phủ) và giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh.

Tuy nhiên, theo Đại tá Nguyễn Hữu Hùng, cán bộ giải mã thuộc Cục Quân lực, Bộ Tổng tham mưu: Sau hơn 4 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 07 của Bộ trưởng BQP, dù đã rất cố gắng, nhưng vẫn còn những đơn vị chưa tìm được đầy đủ thông tin; một số ký hiệu, phiên hiệu, mật danh, địa điểm chiến đấu; nơi bộ đội ta hy sinh; vị trí an táng các liệt sĩ theo giấy báo tử… vẫn chưa được xác định. Thời gian tới, các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục quán triệt Chỉ thị 07, các kế hoạch, hướng dẫn của Bộ Tổng tham mưu, Tổng cục Chính trị...; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy đơn vị đối với công tác giải mã; tiếp tục triển khai nhiệm vụ giải mã với cách làm sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả để bổ sung các thông tin ngày càng đầy đủ, chính xác, hoàn chỉnh hơn.

Các nguồn dữ liệu thu thập được, BQP giao cơ quan chức năng xây dựng phần mềm đăng ký, quản lý giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội. Thời gian tới, BQP sẽ tổ chức các lớp tập huấn sử dụng phần mềm quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu giải mã; chuyển giao cơ sở dữ liệu và phần mềm máy tính về các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ và bộ CHQS các tỉnh, thành phố để khai thác, phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập HCLS, cung cấp thông tin về liệt sĩ và giải quyết chính sách tồn đọng sau chiến tranh. Theo đó, sau khi tiến hành bàn giao dữ liệu, thân nhân các liệt sĩ chưa biết rõ ký hiệu, phiên hiệu đơn vị mà người thân chiến đấu hy sinh sẽ liên hệ trực tiếp với bộ CHQS các tỉnh, thành phố để tiến hành tra cứu, xác định đơn vị, địa bàn, thời điểm hy sinh… Đối với việc giải quyết chế độ chính sách tồn đọng sau chiến tranh, nguồn dữ liệu sẽ góp phần xác định chiến dịch quân nhân tham gia chiến đấu, vùng bị ảnh hưởng chất độc hóa học… từ đó có căn cứ để các cơ quan chức năng tiến hành các thủ tục giải quyết chế độ chính sách theo quy định.

DUY THÀNH