Đậm tình đồng đội, quân dân

Nhà tình nghĩa do Học viện Kỹ thuật quân sự xây tặng vợ chồng thương binh hạng ¾ Dương Văn Đăng (ngồi thứ ba, thứ tư, từ phải sang) ở làng Khách, xã Minh Hải, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.

Còn hơn một tháng nữa là đến Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7); đồng thời cũng là giai đoạn toàn quân tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng 1.500 nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, phấn đấu hoàn thành cơ bản Chương trình xây tặng nhà trong quý 3 năm 2009 với những cách làm mới, phương pháp vận động mới, sâu đậm tình đồng đội, tình quân dân.

Xã hội hóa trong thực hiện Chương trình

Chương trình xây tặng 1.500 nhà tình nghĩa, nhà đồng đội là chủ trương lớn của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, thể hiện tinh thần, trách nhiệm cao của cán bộ, chiến sĩ toàn quân đối với hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa” và chính sách hậu phương quân đội. Mục tiêu trong hai năm (2008-2009), toàn quân sẽ xây tặng 1.000 nhà tình nghĩa và 500 nhà đồng đội, với mức đầu tư 50 triệu đồng/nhà. Đối tượng được tặng nhà là người có công với cách mạng, gia đình chính sách; quân nhân, công nhân viên quốc phòng đang công tác... khó khăn về nhà ở.

Với phương châm xã hội hóa trong thực hiện Chương trình, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã huy động mọi nguồn lực, chung tay, góp sức chăm lo đối tượng chính sách, gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn. Nhà tình nghĩa, nhà đồng đội được xây không chỉ bằng kinh phí hỗ trợ của Bộ Quốc phòng, mà còn có sự đóng góp từ tiền lương, ngày công lao động của cán bộ, chiến sĩ; hỗ trợ nguyên vật liệu tại chỗ của đơn vị; sự ủng hộ kinh phí của các doanh nghiệp, nhà hảo tâm; quyên góp của chính quyền, đoàn thể, nhân dân địa phương và vốn tiết kiệm của gia đình. Vì vậy, đa số nhà đều bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật (trị giá bình quân hơn 70 triệu đồng/nhà).

Giữa tháng 5 vừa qua, chúng tôi theo Bộ đội Tăng-Thiết giáp hành quân về “Chiến trường xưa” dự lễ bàn giao 4 nhà tình nghĩa tặng 4 gia đình chính sách ở Khe Sanh (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị). 4 ngôi nhà này do các đơn vị kết nghĩa với Binh chủng là: Đài Tiếng nói Việt Nam, Tạp chí Cộng sản và ông Nguyễn Văn Thành (Phó giám đốc Công ty Ngân Hà) đóng góp xây dựng. Hình thức linh hoạt của Binh chủng Tăng-Thiết giáp là cách làm hiệu quả trong thực hiện Chương trình.

Vợ chồng Trung úy QNCN Nguyễn Văn Thành (thứ ba, thứ tư, từ phải sang), thợ sửa chữa ô tô, Kho K63 nhận nhà đồng đội

Ngoài ra, chúng tôi còn được chứng kiến nhiều lễ bàn giao nhà xúc động, sâu nặng tình đồng chí của hội bạn chiến đấu, hội đồng đội cũ... Hoàn cảnh gia đình các cựu chiến binh còn vất vả, thiếu thốn, nhưng vẫn tích cực vận động quyên góp giúp đỡ đồng đội khó khăn hơn mình. Như, Hội bạn chiến đấu tiểu đoàn 28, Sư đoàn 5, Đặc công Miền Đông Nam Bộ, quyên góp tiền xây nhà tặng đồng đội cũ là thương binh nặng Nguyễn Đức Biểu ở xã Bằng An, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh…

Chủ động, sáng tạo huy động mọi nguồn lực

Triển khai thực hiện Chương trình, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã khắc phục khó khăn, chủ động và sáng tạo, tiết kiệm và huy động nhiều nguồn lực xây nhà vượt chỉ tiêu cả về số lượng và chất lượng. Năm 2008 và 2009 là thời điểm suy thoái kinh tế toàn cầu, giá cả nguyên vật liệu xây dựng luôn biến động theo chiều hướng gia tăng. Để bảo đảm chất lượng ngôi nhà, ngoài kinh phí đầu tư của Bộ Quốc phòng, các đơn vị đã vận dụng linh hoạt điều kiện sẵn có; vận động cán bộ, chiến sĩ, công nhân quốc phòng tiết kiệm chi tiêu hằng ngày, ủng hộ từ một đến hai ngày lương; tổ chức cho bộ đội đảm nhiệm thi công; trích thêm quỹ vốn đơn vị, hỗ trợ công vận chuyển; khai thác nguồn tăng gia, trồng rừng; tận dụng nguyên vật liệu tại chỗ...

Ngày bàn giao nhà, các cơ quan, đơn vị còn quyên góp mua tặng các gia đình đồ dùng sinh hoạt thiết yếu như: phích nước, quạt điện, chăn, màn, tivi… Một số đơn vị tặng dụng cụ sản xuất, các loại cây, con giống… thiết thực cải thiện đời sống gia đình chính sách, gia đình quân nhân.

Những bất cập cần khắc phục

Chương trình xây tặng 1.500 nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, không chỉ thiết thực giúp đối tượng chính sách, gia đình quân nhân nâng cao chất lượng cuộc sống, mà còn tạo sức bật mới trong việc xã hội hóa công tác chăm sóc đối tượng chính sách, gia đình quân nhân có hoàn cảnh khó khăn. Song, trong quá trình triển khai xây tặng nhà, thực tế còn có những bất cập mà các đơn vị không thể tự giải quyết. Đó là đất làm nhà và sự dàn trải chỉ tiêu, kinh phí xây nhà.

Một trong những tiêu chuẩn để xét tặng nhà là phải có đất ở. Thực tế, trong toàn quân còn hàng nghìn cán bộ, sĩ quan, QNCN, công nhân quốc phòng, con thương binh, liệt sĩ... chưa có đất ở, nhiều gia đình phải thuê chỗ ở. Nhiều trường hợp trong diện xét tặng nhà, nhưng đơn vị không thể xây tặng. Nhu cầu được tặng nhà đồng đội còn rất nhiều, nhất là đội ngũ thợ kỹ thuật ở vùng sâu, vùng xa của Binh chủng Tăng-Thiết giáp, Tổng cục Kỹ thuật; đội ngũ chiến đấu viên của Binh chủng Đặc công...

Một bất cập nữa trong triển khai thực hiện Chương trình là sự phân bổ chỉ tiêu và kinh phí xây nhà chưa hợp lý. Trong khi rất nhiều đơn vị “thiếu” chỉ tiêu nhà đồng đội, thì lại có không ít đơn vị khó khăn về tìm đối tượng tặng nhà. Theo Đại tá Đào Tô Hiệu, Phó trưởng phòng Hậu phương Quân đội (Cục Chính sách-cơ quan Thường trực của Chương trình): “Hiện nay, Ban chỉ đạo đang tập trung kiểm tra, rút kinh nghiệm tại các đơn vị, nhằm tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Chương trình; phấn đấu trong quý 3-2009, toàn quân hoàn thành cơ bản chỉ tiêu kế hoạch xây tặng nhà của hai năm 2008-2009”.

Chung sức giải quyết bất cập, chăm lo đối tượng chính sách là trách nhiệm của toàn xã hội. Song để chương trình đạt kết quả cao, rất cần sự phối hợp đồng bộ của cả cộng đồng; đặc biệt là sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp chính quyền về việc cấp đất ở cho đối tượng chính sách. Đồng thời, quan tâm nhiều hơn nữa đến đối tượng quân nhân tại ngũ đang khó khăn về nhà ở; cân đối hợp lý chỉ tiêu và kinh phí xây dựng nhà, phù hợp với đối tượng ở từng khu vực.

Bài và ảnh: MAI PHƯƠNG