Những nẻo đường xuất lậu
Đường mòn nào trên tuyến biên giới Lạng Sơn cũng có thể xuất lậu hàng lâm sản, nhưng hàng xuất lậu thường chảy sang biên giới qua các khu vực Tràng Định, Văn Lãng và Cao Lộc với nhiều cách thức vận chuyển, mức độ phức tạp khác nhau.
Tại đồn Pò Mã (huyện Tràng Định), hàng xuất lậu là thớt nghiến được vận chuyển bằng ngựa thồ qua đường mòn 636 và Kéo Kèn. Thiếu tá Trịnh Hữu Tăng, Phó Đồn trưởng đồn biên phòng Pò Mã, cho biết tại khu vực này không có hàng nhập lậu, nhưng hàng xuất lậu lại hết sức phức tạp.
Ngựa là phương tiện duy nhất được sử dụng vận chuyển thớt nghiến đi qua đường mòn vào ban đêm. Mỗi con ngựa thồ 16 chiếc thớt (nặng khoảng 2 tạ), trên quãng đường 1,5-2km người điều khiển ngựa được trả 40.000 đồng/chuyến. Khi bị phát hiện, đối tượng vận chuyển đối phó bằng cách chặt dứt dây đeo cho thớt lăn xuống khe núi và đuổi ngựa lên đồi phi tang.
Năm 2008, đồn Pò Mã ngăn chặn được 10 vụ/18 đối tượng, thu giữ 860 chiếc thớt. Nhưng mới 5 tháng đầu năm 2009, Đồn đã ngăn chặn 7 vụ/11 đối tượng và thu giữ 408 chiếc thớt nghiến. Điển hình ngày 22/5, tại đường mòn Kéo Kèn thuộc xã Quốc Khánh (Tràng Định), các chiến sỹ đã phát hiện 16 đối tượng điều khiển 16 con ngựa đang vận chuyển 256 chiếc thớt nghiến xuất lậu ban đêm.
Tại khu vực quanh cửa khẩu Tân Thanh và Cốc Nam (Văn Lãng) thuộc địa bàn đồn biên phòng Tân Thanh, nạn vận chuyển lâm sản xuất lậu cũng "nóng" không kém hàng nhập lậu. Tại đây, loại thớt nghiến được xe ôtô con cóc, xe môtô vận chuyển đến khu vực Cốc Nam thuộc xã Tân Mỹ (Văn Lãng) để mang vác qua các đường mòn Gốc Nhãn, Gốc Bưởi vào ban đêm. Chỉ trong 5 tháng đầu năm, đồn Tân Thanh đã bắt giữ 21 vụ buôn lậu lâm sản, thu giữ 1.040 chiếc thớt nghiến.
Trong khi đó, ở các đường mòn 05, 06, Thác Nước thuộc thị trấn Đồng Đăng (Cao Lộc) trên địa bàn đồn biên phòng Hữu Nghị quản lý, không chỉ có thớt nghiến xuất lậu mà còn có hàng động vật quý hiếm như rắn, rùa đá, tê tê... xuất lậu. Và tại khu vực đồn Bình Nghi quản lý, không có hàng nhập lậu, không có thớt nghiến nhưng lại xuất hiện gỗ các loại xuất lậu qua 3,8km đường sông có chung biên giới.
"Cội nguồn" của hàng lâm sản xuất lậu
Tất cả hàng lâm sản bị khai thác trái phép trong các khu rừng nguyên sinh, rừng đặc dụng ở Lạng Sơn hầu hết đều được xuất lậu qua đường mòn biên giới vì có lợi nhuận cao. Địa bàn Lạng Sơn còn là trung gian vận chuyển hàng lâm sản đã bị khai thác trái phép từ các khu rừng của các tỉnh giáp ranh đến các đường mòn biên giới để xuất lậu.
Khu rừng đặc dụng Hữu Liên (Hữu Lũng) ngày càng bị xâm hại nặng nề do có loại gỗ nghiến quý hiếm. Khi các khu rừng nguyên sinh như Mỏ Rẹ (Bắc Sơn), Lân Luông (Bình Gia) đã "cơ bản" xóa sổ loại gỗ nghiến, "lâm tặc" lại tràn sang các khu vực giáp ranh các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng để "khơi nguồn" thớt nghiến.
Để vận chuyển lâm sản quý từ rừng nguyên sinh đến đường mòn biên giới với quãng đường dài hàng trăm km, bọn buôn lậu sử dụng người địa phương vận chuyển bằng các phương tiện xe máy, ôtô theo từng chặng, từng tốp; với cách thức đi đêm, phóng nhanh và liều lĩnh.
Các địa phương, đơn vị và lực lượng chống buôn lậu vẫn thường đề cập đến những giải pháp như tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân nhận khoán bảo vệ rừng; ký cam kết, không tham gia vận chuyển lâm sản trái phép; tăng cường công tác quản lý, bảo vệ; kiên quyết đấu tranh xử lý nghiêm hành vi vi phạm; nắm bắt đối tượng, tụ điểm tập kết...
Các giải pháp này được triển khai lặp đi, lặp lại nhiều năm qua nhưng rốt cuộc hiệu quả không cao. Nếu địa phương còn có rừng không quản lý được tài nguyên rừng và lực lượng đấu tranh chống buôn lậu ở Lạng Sơn không đủ mạnh thì lâm sản quí hiếm còn tiếp tục chảy./.