(Ảnh minh hoạ. Nguồn: internet)

Chẳng biết tự thuở nào, làng Tân An (xã Quảng Thanh, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) quê tôi có nghề làm bánh đa, bánh đúc. Con đường tôi đi học thuở nhỏ trải dài các loại bánh đa hong nắng quyện với hương thơm bánh đúc, bánh mật mới ra lò. Ngày trước, bánh ở làng tôi được xem như "sản phẩm độc quyền". Trên bến dưới thuyền, khách mua tấp nập, nhất là những ngày chợ phiên. Hương vị thơm của gạo mới, béo ngậy của vừng và chiếc bánh giòn tan khi ăn là đặc trưng không thể trộn lẫn của bánh do người làng Tân An làm.

Tôi vẫn nhớ, mùa đông năm 1976, sau kỳ nghỉ phép, lúc chuẩn bị lên đơn vị, bà ngoại đưa cho tôi mấy chục cái bánh đa và một ít bánh mật. Thời ấy, tàu xe chen chúc, chật chội, khi tôi đến đơn vị thì bánh đã vỡ đôi, vỡ ba. Song anh em trong tiểu đội chia nhau nướng trên than hồng, bánh vẫn ngon và giòn, tạo nên hương vị khó quên trong những kỷ niệm thời lính trẻ.

Cách đây ít lâu, tôi về làng gặp anh Thược, bạn chiến đấu cũ hiện đang là Chủ tịch UBND xã. Trò chuyện cùng tôi, anh tâm sự:

- Xã mình đang làm thủ tục để làng bánh đa, bánh đúc Tân An có thương hiệu riêng. Có thể thương hiệu sẽ mang tên "Bánh sông Gianh", cậu xem có được không?

Tôi thấy rất vui và đồng tình với anh Thược. Ở làng tôi, sông Gianh đã ôm trọn bao đời, gắn liền với những kỷ niệm của nhiều thế hệ người làng Tân An. Bến sông làng tôi, cách đây hơn 40 năm diễn ra một trận chiến đấu hào hùng của Bộ đội Hải quân ta với không quân Mỹ. Bến sông quê tôi rậm rạp, nhiều cây tỏa bóng, tạo thành những "âu tàu" che phủ chiến thuyền. Các anh Bộ đội Hải quân dũng cảm mà vui tính thường dạy hát cho thanh niên, cắt tóc, tắm gội cho em nhỏ. Một buổi sáng mùa hè, còi báo động rú vang cả khúc sông, không quân Mỹ tập kích căn cứ hải quân ở cảng Gianh. Các tàu của ta nhanh chóng vào vị trí chiến đấu. Không để làng xóm bị bom Mỹ xới nát, các tàu vừa chiến đấu ngoan cường, vừa rút lên thượng nguồn. Trận chiến đấu kéo dài suốt buổi sáng, 3 máy bay Mỹ bị bắn rơi, song nhiều chiến sĩ của ta đã anh dũng hy sinh. Nước sông Gianh mặn mòi như mặn thêm bởi máu của những chiến sĩ đã ngã xuống.

Làng bánh đa, bánh đúc Tân An quê tôi điêu tàn trong chiến tranh, nay đã hồi sinh. Không những là sản phẩm mang lại việc làm cho người dân, bánh đa, bánh đúc Tân An còn là một nét văn hóa ẩm thực mang hương vị độc đáo.

XUÂN VUI