5 năm qua, thế giới và khu vực chứng kiến những diễn biến nhanh, hết sức sâu sắc, phức tạp, chứa đựng các yếu tố bất an, bất định, bất ngờ, tác động đa chiều đến môi trường an ninh và phát triển của các quốc gia, trong đó có nước ta. Chúng ta đã thấy nhiều nước và khu vực trên thế giới phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức và bất ổn. Đặt trong bối cảnh đó, sự phát triển ổn định của Việt Nam trong suốt thời gian qua là thành tựu, là điểm sáng có ý nghĩa hết sức quan trọng, để lại trong lòng bạn bè quốc tế hình ảnh một Việt Nam ổn định, phát triển năng động, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.

Đồng chí Hoàng Bình Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương trình bày tham luận. Ảnh: TTXVN

Những thành tựu nổi bật của đất nước trong nhiệm kỳ vừa qua có đóng góp rất quan trọng của mặt trận đối ngoại. Ba kênh đối ngoại đã phối hợp, gắn kết chặt chẽ, triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại của Đại hội XII, góp phần quan trọng bảo vệ các lợi ích của quốc gia dân tộc, thực hiện nhiệm vụ bao trùm là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; bảo vệ vững chắc độc lập, tự chủ, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; khai thác có hiệu quả các nguồn lực bên ngoài, vị thế của đất nước nhằm phục vụ mục tiêu xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong nhiệm kỳ qua, trước những diễn biến phức tạp của thế giới, khu vực, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng của ngoại giao nhà nước, đối ngoại đảng và đối ngoại nhân dân đã phát huy tính chủ động, tích cực, linh hoạt, sáng tạo, kịp thời xác định những nội dung trọng tâm và khâu đột phá nhằm thích ứng với tình hình và yêu cầu mới.

Thế giới đang trong giai đoạn chuyển đổi nhanh, sâu sắc, với những biến động hết sức phức tạp, chứa đựng những thách thức lớn đối với an ninh và phát triển của đất nước. Cạnh tranh, cọ xát chiến lược giữa các nước lớn ngày càng quyết liệt; mặt cạnh tranh, đối đầu chiến lược ngày càng gia tăng. Lôi kéo tập hợp lực lượng diễn ra đan xen, phức tạp, nhiều tầng nấc. Châu Á – Thái Bình Dương và Đông Nam Á sẽ ngày càng trở thành địa bàn của những can dự chiến lược, tác động sâu sắc đến cấu trúc chính trị, an ninh tại khu vực. Trật tự quốc tế, luật pháp quốc tế và các thể chế quản trị toàn cầu, khu vực đang bị thách thức. Tranh chấp biên giới, chủ quyền lãnh thổ, biển đảo và các điểm nóng trên thế giới gia tăng phức tạp, tiềm ẩn các nguy cơ xung đột. Chạy đua vũ trang ngày càng quyết liệt và đang trở thành một xu thế phổ biến.

Đại dịch Covid-19 đang và sẽ tiếp tục làm thay đổi thế giới và cùng với các yếu tố khác đẩy toàn cầu hóa tới ngã rẽ. Sự tùy thuộc lẫn nhau ngày càng gây nhiều lo ngại đến tính độc lập, tự chủ của các nền kinh tế.

 Đồng chí Hoàng Bình Quân trả lời phỏng vấn báo chí bên lề đại hội. Ảnh: Trọng Hải.

Trong nước, chúng ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế như ngày nay, như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã nói. Chúng ta đang có nhiều thuận lợi để “vượt qua thách thức, nắm bắt cơ hội”. Cần phải nhấn mạnh rằng thành công của Việt Nam trong phòng, chống đại dịch Covid-19 vừa qua thể hiện rõ những ưu việt về bản chất của chế độ và mô hình, phương thức phát triển của nước ta, nâng cao hình ảnh và uy tín quốc tế của Việt Nam, tiếp tục củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Đây là nhân tố thuận lợi để phát huy sức mạnh to lớn của văn hóa Việt và con người Việt Nam, từ ý chí, bãn lĩnh, nghị lực đến sự tự tin về năng lực và tư tưởng, tạo nên động lực to lớn để hiện thực hóa khát vọng phồn vinh đất nước.

Trên tinh thần đó, đối ngoại đảng và đối ngoại nhân dân tự tin, tiếp tục đổi mới tư duy, chủ động, sáng tạo, linh hoạt, mạnh dạn đột phá, thích ứng nhanh chóng với tình hình, tranh thủ tốt nhất các cơ hội, hóa giải hiệu quả những thách thức; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nhuần nhuyễn với ngoại giao nhà nước, để bảo đảm tối cao lợi ích quốc gia dân tộc.

Thời gian tới, đối ngoại đảng phải phát huy mạnh mẽ vai trò tham mưu chiến lược trong hoạch định và triển khai chủ trương, đường lối đối ngoại; phối hợp chặt chẽ với các kênh đối ngoại xử lý hiệu quả các vấn đề đối ngoại hệ trọng của đất nước, không để rơi vào tình thế bị động, bất ngờ. Không ngừng mở rộng và phát triển về chiều sâu các mối quan hệ đối ngoại của Đảng, tăng cường sự tin cậy, tạo nền tảng chính trị vững chắc cho quan hệ song phương. Đặc biệt, cần tiếp tục đưa quan hệ với các đảng cầm quyền ở các nước XHCN và láng giềng chung biên giới đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững, gia tăng lòng tin, bồi đắp nền tảng hữu nghị, giữ vai trò định hướng chiến lược cho quan hệ song phương; phát huy mạnh mẽ lợi thế đặc thù của kênh đối ngoại đảng để góp phần giải quyết hiệu quả các vấn đề lớn trong quan hệ song phương.

Tiếp tục phát huy vai trò của đối ngoại đảng để đóng góp nhiều hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, cho công tác xây dựng Đảng; đặc biệt là việc đẩy mạnh tiếp thu lý luận, kinh nghiệm xây dựng đảng, kinh nghiệm lãnh đạo, điều hành đất nước. Phát huy cao độ tinh thần “chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả”, coi trọng mục tiêu chính trị của đối ngoại nhân dân, đa dạng hóa các biện pháp, hình thức, nội dung triển khai, thích ứng hiệu quả với tình hình, phát huy vai trò tạo nền tảng xã hội hữu nghị và tham gia cùng với các kênh đối ngoại bảo đảm tối đa các lợi ích của đất nước.

Ngoài ra, phát huy mạnh mẽ vai trò đầu mối trong quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại, bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước đối với hoạt động đối ngoại của toàn bộ hệ thống chính trị, nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của các hoạt động đối ngoại; đồng thời, phối hợp chặt chẽ giữa các kênh đối ngoại, tạo sự gắn bó thống nhất, chặt chẽ, đồng bộ và toàn diện giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, phát huy lợi thế và “phân vai” hiệu quả giữa các binh chủng đối ngoại, tạo sức mạnh tổng hợp của mặt trận đối ngoại.

CHUNG VIỆT