Khoán xe công, hạn chế mỗi sở, ngành một trụ sở

Đánh giá về dự thảo luật sau khi được sửa đổi, bổ sung, đại biểu Phạm Văn Tuân (Đoàn Thái Bình) cho rằng, dự thảo lần này bảo đảm khá chặt chẽ, cơ bản, toàn diện và đầy đủ, hệ thống, có tính khả thi cao trong thực tiễn. Dự thảo đã cụ thể hóa về khái niệm tài sản công tại Điều 53, Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, một số quy định trong dự thảo vẫn còn mang tính chất khung. Vì vậy, đại biểu Phạm Văn Tuân đề nghị, cần có quy định cụ thể ngay trong dự thảo luật đối với một số vấn đề như: Đối tượng, tiêu chuẩn, định mức, trang bị tài sản, trụ sở làm việc, nhà công vụ...

Về vấn đề trụ sở làm việc, trong dự thảo luật có đề cập đến hai mô hình là khu hành chính tập trung và trụ sở làm việc độc lập. Theo đại biểu Trần Văn Minh (Đoàn Quảng Ninh), hiện nay, mô hình trụ sở làm việc phân tán đang phổ biến nên cần có lộ trình cụ thể thực hiện mô hình trụ sở làm việc tập trung. Theo đó, đại biểu Trần Văn Minh đề nghị bổ sung trong dự thảo luật nội dung Nhà nước có chính sách phát triển khu hành chính tập trung để mô hình tiên tiến này sớm trở thành hiện thực. Bổ sung cho ý kiến này, đại biểu Ngọ Duy Hiểu (Đoàn TP Hà Nội) đề nghị, Ban soạn thảo cần có cách tiếp cận mới, đó là nên định hướng trụ sở, nên chọn hình thức là mô hình khu hành chính tập trung, coi đây là xu hướng và bắt buộc khi thỏa mãn điều kiện về quy hoạch, diện tích và nhu cầu. “Nếu địa phương đã đủ hết trụ sở rồi thì không thể xây thêm khu hành chính tập trung. Nhưng nếu tất cả trụ sở cũ hiện nay đang hỏng hoặc một nhóm trụ sở cũ đang hỏng thì nên chọn mô hình khu hành chính tập trung”, đại biểu Ngọ Duy Hiểu bày tỏ. Cũng theo đại biểu, dự thảo luật nên quy định khi xây dựng trụ sở mới thì cơ quan có nhu cầu được phép đề xuất thêm không quá 15% diện tích dự phòng. Vì trên thực tế, nhiều trường hợp sau 5 năm xây trụ sở xuất hiện những bất cập nên lại đầu tư xây dựng trụ sở mới, rất tốn kém.

leftcenterrightdel

Đại biểu Quốc hội Trần Văn Minh (Đoàn Quảng Ninh) phát biểu thảo luận về dự án Luật Quản lý tài sản nhà nước (sửa đổi). Ảnh: TTXVN 

Trong dự thảo luật có quy định việc khoán kinh phí sử dụng tài sản được áp dụng đối với nhà ở công vụ, xe ô tô phục vụ chức danh và xe ô tô phục vụ công tác chung của cơ quan nhà nước. Quá trình góp ý, hoàn thiện dự thảo luật, có ý kiến ĐBQH đề nghị cần quy định cụ thể ngay trong dự thảo luật cơ chế áp dụng khoán xe công, đối tượng áp dụng, cách tính mức khoán và thời điểm áp dụng. Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luâ%3ḅt Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho biết, thực tế hiện nay, việc thí điểm và áp dụng chế độ khoán kinh phí sử dụng xe công mới được triển khai thực hiện ở một số bộ, ngành, cơ quan Trung ương, cần có sự tổng kết, đánh giá thận trọng. Cách tính mức khoán, các chức danh cụ thể... cần được quy định ở văn bản dưới luật để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp với sự biến động của nền kinh tế và nhu cầu của công tác quản lý nhà nước trong từng thời kỳ. Riêng về thẩm quyền quy định mức khoán kinh phí, tiếp thu ý kiến của ĐBQH, dự thảo được điều chỉnh theo hướng thay thẩm quyền của Bộ Tài chính bằng thẩm quyền của Chính phủ và không bổ sung thẩm quyền của UBTVQH trong việc khoán kinh phí xe ô tô đối với các ĐBQH chuyên trách để bảo đảm sự thống nhất.

Báo cáo giải trình, tiếp thu của UBTVQH nêu rõ, nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị cần quy định chặt chẽ, cụ thể việc tiếp nhận các tài sản cho, biếu, tặng ngay trong luật, vì thực tế hiện nay một số cơ quan, đơn vị sử dụng các tài sản cho, biếu, tặng (như xe ô tô) không đúng tiêu chuẩn, định mức dẫn đến việc phải trả lại. Tiếp thu ý kiến, dự thảo luật đã bổ sung hành vi bị cấm: “Sử dụng xe ô tô và các tài sản khác do các tổ chức, cá nhân biếu, tặng, cho không đúng mục đích, tiêu chuẩn, định mức, chế độ”. Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Đoàn Ninh Thuận) đề nghị bổ sung quy định cấm nhận và sử dụng tài sản do doanh nghiệp biếu, tặng và quy định cụ thể để phù hợp với thực tiễn bởi từ hành vi nhận mới dẫn đến việc sử dụng. Một số ý kiến ĐBQH phát biểu tại hội trường cũng lưu ý, hành vi nhận là tiền đề của sử dụng, không nên chỉ xử lý người sử dụng mà không xử lý người nhận.

Các ĐBQH cũng nêu ra nhiều ý kiến liên quan đến quy định bổ sung số điện thoại đẹp, biển số xe đẹp... vào tài sản công, được thể hiện trong dự thảo luật là “kho số khác phục vụ quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật”. Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Đoàn Bình Định) cho rằng, nếu thực hiện bán đấu giá biển số xe đẹp, với số lượng ô tô bán trong năm 2016 là hơn 300.000 xe thì có thể thu được gần 5.000 tỷ đồng, do vậy, nên sớm triển khai thực hiện để đáp ứng được nhu cầu của xã hội và tăng ngân sách cho các địa phương. Tuy nhiên, một số ý kiến ĐBQH bày tỏ băn khoăn, số người có nhu cầu về số đẹp không nhiều, trong khi quy định của dự thảo luật sẽ liên quan đến một loạt luật khác, gây khó khăn trong quản lý mà chưa chắc đã thu được gì.

Khai thác tài sản công để tránh lãng phí

Một trong những nội dung của dự thảo luật được nhiều ĐBQH quan tâm, đó là việc sử dụng, khai thác tài sản công chưa sử dụng hết công suất vào mục đích cho thuê, khai thác, góp vốn liên doanh, liên kết tại cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và cơ quan dự trữ nhà nước. Đại biểu Nguyễn Tạo (Đoàn Lâm Đồng) nêu ý kiến, cần thiết phải quy định việc sử dụng tài sản được đầu tư từ ngân sách Nhà nước, trang bị để thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao nhưng chưa sử dụng hết công suất theo thiết kế vào việc cho thuê, kinh doanh dịch vụ liên kết, liên doanh. Điều này góp phần hạn chế lãng phí nguồn lực tài sản. Tuy nhiên, đại biểu lo ngại quy định trong dự thảo luật còn quá chung chung, thiếu tính cụ thể, còn nhiều lỗ hổng pháp lý có thể dẫn tới thất thoát tài sản công.

Theo UBTVQH, để bảo đảm chặt chẽ, ngăn chặn tình trạng tiếp tục đầu tư, mua sắm mới các tài sản từ vốn ngân sách Nhà nước dẫn đến lại dư thừa công năng, dự thảo luật quy định chỉ áp dụng cho thuê, khai thác, góp vốn với tài sản công được đầu tư trước thời điểm luật này có hiệu lực. Với tài sản được đầu tư sau thời điểm đó, sẽ được Thủ tướng Chính phủ quyết định việc khai thác khi dư thừa công suất. Đồng thời, bổ sung quy định không đầu tư, xây dựng mới tài sản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước để sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Đại biểu Lê Anh Tuấn (Đoàn Hà Tĩnh) lưu ý, khi đơn vị sự nghiệp công lập được khai thác tài sản công chưa sử dụng hết công năng vào mục đích sản xuất, kinh doanh dịch vụ, dẫn đến có khả năng bị mất vốn do kinh doanh thua lỗ, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Theo đại biểu Lê Anh Tuấn, cần lập một cơ chế tài chính hiệu quả cùng với quy trình giám sát chặt chẽ nguồn thu-chi từ việc cho thuê, khai thác tài sản của đơn vị sự nghiệp công lập. Bên cạnh đó, cần rà soát, đánh giá đúng thực trạng, phân loại các đơn vị sự nghiệp công lập, nếu đơn vị nào đủ điều kiện thì sớm chuyển sang quản lý hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.

Giải trình một số vấn đề của dự thảo luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, đối với đơn vị sự nghiệp công lập, mục tiêu cao nhất của việc sử dụng, quản lý tài sản công là phải tạo ra nhiều dịch vụ công với chất lượng tốt, chi phí thấp. Việc sử dụng tài sản phải tối đa hóa công suất, giảm chi phí. Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, tổng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập của chúng ta hiện nay rất lớn, cần chi phí lớn để vận hành bộ máy nên việc cho phép các đơn vị này được khai thác tài sản công chưa sử dụng hết công năng nhằm giảm bớt áp lực cho ngân sách Nhà nước và tạo ra nguồn thu, phục vụ hoạt động đầu tư, nâng cao chất lượng, số lượng dịch vụ, góp phần đáp ứng nhu cầu của xã hội và nền kinh tế. “Tinh thần là cho thuê nhưng sử dụng vào dịch vụ công, sẽ tiến tới tính đúng, tính đủ theo thị trường”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng chia sẻ.

Để việc khai thác tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp công lập được chặt chẽ, dự thảo luật đã rà soát, bổ sung các yêu cầu khi sử dụng tài sản vào mục đích kinh doanh gồm: Không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước giao; không làm mất quyền sở hữu tài sản nhà nước, bảo toàn, phát triển vốn tài sản nhà nước; sử dụng tài sản đúng mục đích, đầu tư xây dựng, mua sắm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị... Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng thống nhất với ý kiến của các ĐBQH, việc quản lý tài sản công phải bảo đảm chặt chẽ, tránh lợi dụng đầu tư dàn trải, kém hiệu quả.

ĐỖ MẠNH HƯNG