Ngày đầu tuần, nhà sinh hoạt văn hóa phường Thọ Quang (Sơn Trà, Đà Nẵng) đông hơn thường ngày. Cụ Phan Hữu Thạch (75 tuổi), trên tay cầm tờ báo, giọng nghẹn ngào: “Cách đây hơn hai năm, khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang vào thăm Đà Nẵng, tôi thấy Chủ tịch nước rất giản dị, gần gũi với mọi người. Chủ tịch nước đến bắt tay tôi và các cựu chiến binh với cử chỉ ân cần, thân thiết. Vậy mà…”. 

Ngày 25-1-2015, Đại tướng Trần Đại Quang tới thăm, chúc Tết, tặng quà bà con buôn Ko Siêr và buôn Păn Lăm (phường Tân Lập, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắc Lắc).

Trong căn phòng tĩnh lặng trên phố Nguyễn Chế Nghĩa, Đại tá Đặng Quang Quý, nguyên Trưởng ban Cán bộ Vùng 3 Hải quân trao đổi với chúng tôi bằng giọng xúc động: “Thời kỳ Chủ tịch nước Trần Đại Quang còn làm Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, với kinh nghiệm và bản lĩnh của một vị tướng trong ngành công an, ông trực tiếp chỉ đạo, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng đập tan âm mưu phản động của các thế lực thù địch từ nước ngoài. Thời gian phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, Chủ tịch nước Trần Đại Quang để lại hình ảnh thân thương, sâu đậm trong lòng nhân dân”.

Nói về tình cảm đặc biệt của Chủ tịch nước Trần Đại Quang dành cho đồng bào Tây Nguyên, Đại tá Phùng Thế Vinh, nguyên Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên, tâm sự: “Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch nước, Đại tướng Trần Đại Quang từng có thời gian khá dài (từ năm 2011 đến 2016) đảm trách cương vị Bộ trưởng Bộ Công an, Trưởng ban Chỉ đạo Tây Nguyên. Đây cũng là thời gian đồng chí Trần Đại Quang có điều kiện gần gũi, gắn bó nhiều hơn với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Với đức tính giản dị, sâu sát cơ sở, thấu hiểu thực tế, chuyến công tác nào đến Tây Nguyên, đồng chí Trần Đại Quang cũng dành phần lớn thời gian đi cơ sở, xuống tận các buôn, làng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng căn cứ kháng chiến xưa, ân cần thăm hỏi, động viên, trao quà tặng hộ nghèo, gia đình người có công, cán bộ lão thành cách mạng... Đồng chí hết sức cởi mở trao đổi, biểu dương, khích lệ đồng bào Tây Nguyên vượt qua khó khăn, khắc phục thiếu thốn, vươn lên làm ăn giỏi, thoát nghèo bền vững. Những buổi làm việc với lãnh đạo các tỉnh khu vực Tây Nguyên, đồng chí luôn chỉ đạo những việc sâu sát, cụ thể trên từng lĩnh vực; lo lắng, trăn trở về những yếu kém mà Tây Nguyên còn phải đối mặt, như: Vấn đề an ninh chính trị còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn, nạn chặt phá rừng còn nhức nhối ở nhiều nơi, tỷ lệ hộ nghèo còn cao; tình trạng đồng bào thiếu đất ở, đất sản xuất, thiếu việc làm chưa được giải quyết căn cơ... Trọn một nhiệm kỳ giữ cương vị Trưởng ban Chỉ đạo Tây Nguyên, dịp Tết nguyên đán năm nào, Đại tướng Trần Đại Quang cũng tranh thủ thời gian về thăm, trực tiếp trao và gửi quà Tết tặng người có công, gia đình người có công, hộ nghèo ở các tỉnh Tây Nguyên và các huyện miền núi của các tỉnh giáp Tây Nguyên. Sau này, trên cương vị Chủ tịch nước, mặc dù bận trăm công nghìn việc, nhưng Chủ tịch nước Trần Đại Quang vẫn dành cho đồng bào Tây Nguyên những tình cảm và sự chăm lo đặc biệt. Chủ tịch nước, Đại tướng Trần Đại Quang ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng người dân Tây Nguyên. Sự gần gũi và những tình cảm ấm áp mà Chủ tịch nước Trần Đại Quang dành cho đồng bào các dân tộc Tây Nguyên sẽ còn mãi”.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm Bảo tàng Quân khu 5.

Trung tá Nay Khánh Pa, Chính trị viên Đồn Biên phòng Ea H'leo, Bộ đội Biên phòng tỉnh Đắc Lắc, bộc bạch: “Là người con của núi rừng Tây Nguyên, khi nghe tin Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần, bản thân tôi cũng như toàn thể cán bộ, chiến sĩ đơn vị đều vô cùng đau xót. Chúng tôi nguyện biến niềm đau thương thành hành động cách mạng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, quyết tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ và an ninh biên giới quốc gia, góp sức xây dựng Tây Nguyên vững mạnh, phát triển đi lên cùng cả nước”.

Chiều 25-9, tôi bắt gặp những hình ảnh hết sức xúc động. Ngay trước cửa Nhà hát Trưng Vương (TP Đà Nẵng), khá đông người dân không phân biệt già trẻ, tôn giáo, ai cũng lặng lẽ, chăm chú theo dõi thông tin về Chủ tịch nước Trần Đại Quang trên hệ thống loa truyền thanh, trên các ấn phẩm báo chí. Nét mặt họ thể hiện rõ nỗi buồn và sự tiếc thương. Em Hồ Ngọc Quỳnh, sinh viên Đại học Nội vụ (cơ sở Đà Nẵng), tâm sự: “Ngay từ thời học sinh, em đã rất kính trọng Đại tướng Trần Đại Quang. Thân thế và sự nghiệp, đạo đức cách mạng của Chủ tịch nước Trần Đại Quang mãi là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ chúng em noi theo…"

Bài và ảnh: TIẾN DŨNG - BÌNH ĐỊNH