Đại hội MTTQ Việt Nam lần thứ IX diễn ra trong thời điểm ý nghĩa, khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hướng tới kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng và thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam. Đây là thời điểm đất nước có nhiều chuyển biến tích cực, thành tựu toàn diện, có ý nghĩa lịch sử qua hơn 30 năm đổi mới, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, với nhiều thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Đại hội là dịp có ý nghĩa quan trọng động viên, khích lệ, khơi dậy sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước.

Lãnh đạo Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thăm đối tượng chính sách ở Tuyên Quang. Ảnh: HƯƠNG DIỆP.

Theo tinh thần của Chỉ thị số 17-CT/TW và Thông tri số 28/TT-MTTW-BTT của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về hướng dẫn đại hội, thời gian qua, đại hội mặt trận các cấp đã được triển khai thiết thực, nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm và hành động của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong việc thực hiện đường lối chiến lược của Đảng về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; về vị trí, vai trò, quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới.

Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy đảng, sự phối hợp, tạo điều kiện của Nhà nước và chính quyền, nên công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội mặt trận các cấp bảo đảm về tiến độ, chất lượng, trang trọng, phát huy dân chủ, thiết thực, tiết kiệm và hiệu quả, thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị quan trọng, sâu rộng trong xã hội. Đại hội mặt trận cấp xã đã hoàn thành trong quý I-2019; cấp huyện hoàn thành trong tháng 5-2019; cấp tỉnh hoàn thành trong tháng 7-2019.

Với tinh thần đổi mới xuyên suốt, nhất quán, thể hiện qua chủ đề Đại hội IX MTTQ Việt Nam: “Đoàn kết-Dân chủ-Đổi mới-Phát triển”, đến tiêu đề báo cáo chính trị: “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”; và mục tiêu đề ra tại đại hội: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động; tăng cường liên minh chính trị, xây dựng và củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện dân chủ, giám sát và phản biện xã hội, tham gia phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết kiệm, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; tăng cường đồng thuận xã hội, thúc đẩy tinh thần thi đua sáng tạo, phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, giữ vững hòa bình, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” thể hiện rõ tư tưởng chủ đạo, quyết tâm mạnh mẽ của MTTQ Việt Nam trong việc thực hiện đầy đủ quyền và trách nhiệm được quy định trong Cương lĩnh, các nghị quyết của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, nhằm tiếp tục tạo tinh thần mới, động lực mới và sinh lực mới cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Đồng chí Trần Thanh Mẫn, thăm hỏi đồng bào dân tộc thiểu số xã Bum Tở, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Ảnh: HƯƠNG DIỆP.

5 năm qua, MTTQ Việt Nam đã có nhiều nỗ lực thực hiện thắng lợi các chương trình hành động do Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ VIII đề ra và đã đạt được kết quả quan trọng: Khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được củng cố và phát huy, đồng thuận xã hội được tăng cường. Thông qua các cuộc vận động, phong trào thi đua đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần thi đua, lao động sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, tham gia phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giảm nghèo bền vững. Công tác giám sát và phản biện xã hội, xây dựng Đảng, Nhà nước đạt kết quả tích cực; vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí được tăng cường. Hoạt động đối ngoại nhân dân của mặt trận và các tổ chức thành viên đóng góp hiệu quả cùng công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước. Hoạt động của mặt trận ngày càng đổi mới và hướng mạnh về cơ sở, việc hoàn thiện cơ chế được tập trung ở mức cao nhất, chú trọng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tạo tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của mặt trận trong thời kỳ mới. Kết quả đạt được trong nhiệm kỳ có ý nghĩa to lớn và quan trọng, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN).

Thực tiễn hoạt động nhiệm kỳ qua, trên cơ sở sự quyết tâm đổi mới, đáp ứng yêu cầu của đất nước và thực tiễn sinh động của đời sống xã hội, sự mong đợi của các tầng lớp nhân dân, mặt trận đã đúc rút được một số bài học kinh nghiệm sâu sắc, đó là: (1) Hoạt động của mặt trận phải luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là chủ trương, đường lối, chính sách về đại đoàn kết toàn dân tộc. (2) Hoạt động của mặt trận phải xuất phát từ nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân. Cán bộ mặt trận phải gắn bó, sâu sát với nhân dân. Ủy ban mặt trận các cấp phải thực sự là người đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. (3) Không ngừng đổi mới nội dung, đa dạng, linh hoạt về phương thức hoạt động; xác định nhiệm vụ có trọng tâm, trọng điểm; lấy khu dân cư làm địa bàn hoạt động chủ yếu; chú trọng phát triển, nhân rộng các điển hình, nhân tố mới. (4) Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Nhà nước để đảm bảo về cơ chế, chính sách và điều kiện hoạt động; phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của các tổ chức thành viên để tăng cường sức mạnh tổng hợp. (5) Nâng cao năng lực hoạt động và uy tín của đội ngũ cán bộ là nhân tố quan trọng để hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mặt trận.

Lãnh đạo Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thăm hỏi, tặng quà, hỗ trợ làm nhà cho các thương binh, gia đình liệt sĩ, hộ nghèo trên địa bàn huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.

Từ những yếu tố và các vấn đề thế giới, khu vực, trong nước đang đặt ra; những mong muốn, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, đòi hỏi mặt trận cần nhận diện đầy đủ, toàn diện, sâu sắc những thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức của đất nước và những thế mạnh, hạn chế của mình, để từ đó xác định rõ, đúng và trúng mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong chương trình hành động nhiệm kỳ tới. Từ mục tiêu xuyên suốt của đại hội, nhiệm vụ của mặt trận nhiệm kỳ 2019-2024 tập trung vào 5 nội dung trọng tâm đó là:

Tập trung tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân; củng cố, tăng cường, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuyên truyền, vận động để các tầng lớp nhân dân ở trong nước, đồng bào ta ở nước ngoài biết và ủng hộ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo đồng thuận xã hội để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước.

Vận động nhân dân thi đua lao động sáng tạo, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh của đất nước. Phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tự tôn dân tộc, thi đua lao động sáng tạo, phát triển sản xuất, kinh doanh, phát huy tài năng, sáng kiến, giúp nhau giảm nghèo bền vững, vươn lên làm giàu chính đáng, cùng Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành vượt qua khó khăn, thách thức, tạo đà tăng trưởng vững chắc của nền kinh tế quốc gia, cải thiện, nâng cao toàn diện chất lượng đời sống nhân dân.

Thực hiện dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; giám sát và phản biện xã hội, tham gia phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch vững mạnh, đồng thời tạo môi trường để nhân dân phát huy quyền làm chủ, bày tỏ ý kiến, kiến nghị với cấp ủy, chính quyền các cấp.

Đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại nhân dân theo phương châm “chủ động, sáng tạo, hiệu quả”, tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước trên thế giới, góp phần mở rộng quan hệ đối ngoại của Đảng, tăng cường ngoại giao của Nhà nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tăng cường củng cố tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Cán bộ mặt trận tiếp tục hoàn thiện theo hướng trọng dân, gần dân, sát dân, lắng nghe ý kiến, kiến nghị của các tầng lớp nhân dân.

Với quyết tâm đổi mới, MTTQ Việt Nam sẽ tiếp tục làm tròn vai trò, sứ mệnh lịch sử vẻ vang trong củng cố, mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc; làm cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

TRẦN THANH MẪN, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam