Nằm trên triền núi phía nam dãy Himalaya, phía bắc giáp Trung Quốc, phần còn lại giáp Ấn Độ, Nepal là quốc gia có nền văn hóa lịch sử lâu đời, nơi sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, trong đó nổi tiếng là đỉnh Everest cao nhất thế giới. Bên cạnh đó, Nepal còn có di sản thế giới Lumbini, nơi sinh của Đức Phật và những di sản thế giới khác.

Nhân dân Nepal có cảm tình sâu sắc và ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập và thống nhất của nhân dân Việt Nam. Ngày 15-5-1975, hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Kể từ đó đến nay, hai bên thường xuyên duy trì và tăng cường trao đổi đoàn các cấp, trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị đến thương mại.

Việt Nam đã có nhiều đoàn thăm và làm việc tại Nepal, đáng chú ý là chuyến thăm và dự Đại hội IX của Đảng Cộng sản Nepal Marxist-Leninist Thống nhất (CPN-UML) hồi tháng 7-2014 của Phó trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; chuyến thăm Nepal của Bộ trưởng Bộ Công an (tháng 5-2014) và Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao (tháng 11-2017).

Nhiều đoàn của Nepal đã đến thăm và làm việc tại Việt Nam, như: Đoàn Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Du lịch, Hàng không (tháng 12-2004); Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã (tháng 1-2009); Chánh án Tòa án Tối cao (tháng 11-2009); Bộ trưởng Bộ Thương mại (tháng 3-2017).

Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Nepal, Tiến sĩ Rajesh Kazi Shrestha thăm Việt Nam hồi tháng 4-2018. Gần đây nhất, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã gặp Thủ tướng Nepal K.P. Sharma Oli bên lề Hội nghị thường niên Diễn đàn Kinh tế thế giới WEF Davos (tháng 1-2019).

Bên cạnh tăng cường trao đổi các phái đoàn chính trị, hai bên thường xuyên trao đổi các đoàn doanh nghiệp, ký kết các thỏa thuận hợp tác, biên bản ghi nhớ giữa hiệp hội thương mại hai nước. Điều này tạo ra cơ hội và tiền đề vững chắc để cộng đồng doanh nghiệp hai bên triển khai các hoạt động thương mại và kinh doanh.

Gần nửa thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam-Nepal vẫn luôn chung tay vun đắp và phát triển mối quan hệ hợp tác, hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai nước. Việt Nam đã viện trợ cho Nepal 50.000 USD để khắc phục hậu quả vụ động đất năm 2015. Nepal cũng tích cực giúp đỡ Việt Nam trong công tác bảo hộ cứu trợ công dân.

Hai bên đang thúc đẩy ký hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và công vụ, đồng thời lập cơ chế tham vấn song phương giữa hai bộ ngoại giao. Hội Hữu nghị Việt Nam-Nepal được thành lập tháng 9-2014. Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Kathmandu được lập tháng 10-2016.

Bên cạnh quan hệ chính trị tốt đẹp cũng như giao lưu nhân dân ngày càng được tăng cường, quan hệ thương mại giữa Việt Nam-Nepal đang trên đà phát triển. Tính đến tháng 9-2018, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 38 triệu USD.

Trong cán cân thương mại với Nepal, Việt Nam luôn ở thế xuất siêu. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Nepal gồm: Hạt tiêu, chất dẻo, sản phẩm dệt may, hàng đông lạnh...; nhập khẩu với số lượng rất ít nguyên liệu dệt may, da và giày. Hiện Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã thiết lập văn phòng liên lạc tại Nepal.

Du lịch là một trong những lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai nước. Lượng người Việt Nam đi du lịch Nepal có xu hướng ngày càng tăng trong những năm gần đây, thông qua các loại hình như: Du lịch hành hương, tâm linh, leo núi và mạo hiểm. Năm 2017, hơn 7.000 lượt người Việt Nam đến Nepal. Với việc Nepal đang xây dựng sân bay quốc tế ở Thánh địa Phật giáo Lumbini, hai bên hy vọng lượng khách du lịch Việt Nam đến Thánh địa Phật giáo sẽ tăng lên nhanh chóng.

Về lĩnh vực hợp tác khu vực và quốc tế, hai nước ủng hộ nhau, phối hợp tốt tại các diễn đàn đa phương và quốc tế. Nepal đã ủng hộ Việt Nam có nền kinh tế thị trường (tháng 10-2014), ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (tháng 11-2013), Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2016-2018 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Việt Nam ủng hộ Nepal vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2018-2020. Hai nước cùng là thành viên sáng lập Ngân hàng Đầu tư hạ tầng cơ sở (AIIB).

Trong bối cảnh quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Nepal phát triển thuận lợi, hợp tác kinh tế-thương mại có khởi sắc, các hợp tác văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân có nhiều tiềm năng, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nepal K.P. Sharma Oli và phu nhân sẽ góp phần mở ra những cơ hội hợp tác rộng lớn hơn cho Việt Nam và Nepal, qua đó thúc đẩy, tạo bước chuyển biến mới trong quan hệ hai nước.

QĐND