Theo Thượng tá Trần Quang Thuận, Chính trị viên Đội K92, hằng năm, đơn vị chia làm 2 đợt tìm kiếm, cất bốc, hồi hương HCLS Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại các tỉnh: Kampot, Kep, Shihanouk, Koh Kong (Campuchia) và địa bàn trong nước. Nhằm giảm bớt khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đơn vị đã xây dựng mô hình "Đội tuyên truyền tri ân" gồm những cán bộ có kỹ năng giao tiếp tốt, am hiểu phong tục tập quán, thông thạo tiếng sở tại. Với phương châm "đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà soát thông tin", trước khi đơn vị lên đường thực hiện nhiệm vụ, các thành viên "Đội tuyên truyền tri ân" sẽ phối hợp với chính quyền địa phương, các đơn vị LLVT nước bạn, chính quyền địa phương địa bàn trong nước đến từng nhà người dân tuyên truyền, nắm tình hình, thông tin về mộ liệt sĩ; thực hiện các chế độ, chính sách đối với người cung cấp thông tin. "Từ ngày thành lập đến nay, các thành viên Đội tuyên truyền tri ân đã xây dựng được hơn 20 cơ sở cung cấp thông tin, phát hiện nhiều địa điểm, vị trí chôn cất liệt sĩ qua các thời kỳ chiến tranh. Tính từ năm 2016 đến nay, Đội K92 đã cất bốc, quy tập và đưa về nước an táng được 257 HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh ở chiến trường Campuchia; 105 HCLS trong nước", Thượng tá Trần Quang Thuận cho biết.

Đội K92 thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn Campuchia.

Được biết, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, mỗi địa phương mỗi phong tục, tập quán khác nhau nên việc truyền tải thông tin Đội K92 cũng gặp không ít khó khăn, nhất là trên địa bàn các tỉnh thuộc Campuchia. Mỗi khi đến từng gia đình, các thành viên Đội tuyên truyền tri ân đều sẵn sàng giúp đỡ nhân dân làm những công việc nhà, hỗ trợ nhu yếu phẩm, có khi trực tiếp khám bệnh, cấp thuốc chữa các bệnh thông thường. Những việc làm tuy không lớn nhưng đã góp phần tạo sự gần gũi, lòng tin của người dân đất bạn, nhờ đó việc nắm bắt, xác minh thông tin về mộ liệt sĩ được chính xác hơn, tạo điều kiện giúp việc tìm kiếm HCLS được thuận lợi.

Theo Thượng úy Danh Ni, nhân viên cất bốc HCLS Đội K92, kỷ niệm đáng nhớ nhất là mùa khô năm 2018-2019. Lúc đó, Đội K92 đang đóng quân ở xã Srea Cheang, huyện Chum Kiri, tỉnh Kampot. Theo thông tin nắm được, khu vực này trước đây có chôn rất nhiều bộ đội Việt Nam hy sinh nhưng hiện nay chỉ còn vài hộ dân sinh sống ở trên núi. Tuy nhiên, do bị các phần tử xấu tuyên truyền, kích động nên những hộ dân này không dám tiếp xúc và giúp đỡ Đội K92. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, chỉ sau một thời gian ngắn các hộ dân đã vui vẻ cung cấp thông tin chính xác khu vực chôn cất liệt sĩ cho đơn vị. "Gần 20 ngày đào bới với khối lượng đất đá rất lớn, đội đã đào và tìm được 23 bộ HCLS. Cả đội ôm chầm lấy nhau, nước mắt ai cũng rưng rưng", Thượng úy Danh Ni, nhớ lại.

Đội K92 trao quà tặng nhân dân Campuchia.

Cùng với việc tìm kiếm, cất bốc, quy tập HCLS trên đất bạn, những năm qua, Đội K92 còn phối hợp tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hơn 5.200 lượt người dân Campuchia với tổng trị giá hơn 500 triệu đồng; tặng 310 suất quà trị giá gần 100 triệu đồng; sửa chữa cầu, đường, cất nhà, hướng dẫn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản, cách phòng, chống dịch bệnh, giúp dân thu hoạch lúa với hơn 600 ngày công. Từ đầu năm 2020 đến nay, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Đội K92 đã trích quỹ trao khẩu trang, thuốc kháng khuẩn tặng các đơn vị bạn; tham mưu cho cấp trên tổ chức thăm hỏi, tặng quà nhân các dịp lễ, tết đối với chính quyền, các đơn vị LLVT bạn hàng tỷ đồng. Đội cũng thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương nước bạn tuyên truyền, vận động giúp bà con hiểu rõ hơn về nhiệm vụ đơn vị đang thực hiện, chống lại những luận điệu xuyên tạc gây mất tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước Việt Nam-Campuchia... "Chính những việc làm chân tình, ấm áp đó nên trong thời gian thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn, Đội K92 đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ tích cực của nhân dân và LLVT nước bạn. Từ đó, góp phần củng cố mối quan hệ, tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Campuchia, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, quy tập HCLS", Thượng tá Nguyễn Hoàng Tuấn, Đội trưởng Đội K92 khẳng định.

Hiện nay, còn rất nhiều HCLS Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam còn nằm lại trên đất bạn. Nỗi trăn trở, day dứt ấy sẽ luôn thôi thúc từng thành viên Đội tuyên truyền tri ân cũng như tất cả các cán bộ, chiến sĩ Đội K92 tiếp tục vượt qua khó khăn, thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng để sớm đưa các chú, các anh về đất mẹ.

Bài và ảnh: QUANG ĐỨC