QĐND - Đầu năm 2011, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ (HTGĐLS) Việt Nam tiến hành ký với Viện Công nghệ sinh học (CNSH) thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Pháp y Quân đội “Hợp đồng giám định gen hài cốt liệt sĩ (HCLS)”. Theo thỏa thuận, các bên cùng nhau thực hiện nghĩa cử “Uống nước nhớ nguồn”, đền ơn đáp nghĩa đối với các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc; cùng tiến hành công việc định danh HCLS với phương châm phi lợi nhuận, đúng quy định của pháp lý… Theo đó, Hội HTGĐLS Việt Nam vận động tạo nguồn kinh phí, bảo đảm 5 triệu đồng (trên tổng số 9,4 triệu đồng) đối với việc định danh một bộ HCLS; chi phí còn lại (4,4 triệu đồng) do bên thực hiện công nghệ giám định bảo đảm.

Trung tướng Lê Văn Hân, Chủ tịch Hội HTGĐLS Việt Nam (thứ hai, từ phải sang) trao giấy chứng nhận kết quả giám định gen cho thân nhân của 3 liệt sĩ.

Sáng 6-10, tại trụ sở Hội, lãnh đạo Hội HTGĐLS Việt Nam đã trao kết quả giám định gen do Viện CNSH thực hiện đối với: HCLS Nguyễn Hải Khang (lấy mẫu để giám định gen từ Nghĩa trang xã Ninh Tây, Ninh Hòa, Khánh Hòa); HCLS Lê Văn Thung (lấy mẫu từ Nghĩa trang Quốc gia Đường 9 - quê xã Tân Châu, Khoái Châu, Hưng Yên) và HCLS Nguyễn Công Giúp (lấy mẫu từ Nghĩa trang thị xã Kon Tum- quê phường Kênh Dương, Lê Chân, Hải Phòng) cho đại diện 3 gia đình là thân nhân của các liệt sĩ nói trên.

Thực hiện chương trình này, đến nay, Hội HTGĐLS Việt Nam cùng các cơ quan liên quan đã tiến hành giám định và thông báo kết quả cho 5 trường hợp trong số 40 mẫu phẩm hài cốt do các gia đình gửi đến. Đặc biệt, Hội rất khuyến khích việc xác định danh tính HCLS bằng phương pháp giám định gen nói trên, đồng thời mong muốn các cựu chiến binh tích cực tham gia cung cấp thông tin và tìm kiếm HCLS, nhằm hạn chế những phiền muộn đối với từng gia đình trong công việc này. Mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng lãnh đạo Hội và hai cơ quan tham gia ký kết hợp đồng thể hiện rõ quyết tâm, nỗ lực cao nhất để không gia đình nào phải trả chi phí cho việc giám định gen HCLS (kể cả trường hợp cho kết quả trái với mong muốn).

Gần đây, ở huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) có chuyện động lòng trắc ẩn. Một gia đình liệt sĩ được nhà ngoại cảm nọ chỉ dẫn, cất bốc một bộ hài cốt mang về, coi đó là HCLS của gia đình. Chính quyền địa phương không đồng ý cho đưa vào nghĩa trang liệt sĩ vì không có bằng chứng khoa học thuyết phục đó là HCLS. Trong dòng họ của liệt sĩ cũng xuất hiện 2 khuynh hướng: Một bên nghe theo nhà ngoại cảm, khẳng định đúng là HCLS của gia đình; bên còn lại tuân thủ quyết định của chính quyền xã. Qua tìm hiểu sự việc, lãnh đạo Hội HTGĐLS Việt Nam tỏ rõ quan điểm, ủng hộ quyết định của chính quyền xã và nêu phương án: Khẩn trương ký táng bộ hài cốt tại một nghĩa địa ở địa phương, đồng thời mang mẫu phẩm từ hài cốt ấy về Hội HTGĐLS Việt Nam, làm thủ tục đưa đi giám định gen. Trong trường hợp kết quả giám định không như mong muốn, gia đình phải tổ chức đưa bộ hài cốt trên về nơi đã cất bốc… Ý kiến hợp tình, hợp lý ấy được dư luận hoan nghênh. 

Bài và ảnh: Phạm Xưởng