Ngôi đình cổ có kiến trúc độc đáo
Đình làng Đình Chu là ngôi đình cổ được xây dựng vào đầu thế kỷ 19, với kiến trúc kiểu chữ Chi, gồm 2 tòa đại đình và hậu cung. Đại đình gồm 5 gian 2 dĩ (chái); gian chính giữa và các gian phụ đăng đối nhau. Gian giữa được coi là linh thiêng nhất, phía sau là hậu cung làm nơi thờ thành hoàng làng. Tòa đại đình dàn ngang bề thế với bộ mái xòe rộng ra bốn phía, kéo dài chiếm 2/3 chiều cao nhưng không nặng nề mà còn sinh động với kiểu kiến trúc 4 mái... Tòa hậu cung kiến trúc kiểu 2 tầng 8 mái, tạo cảm giác nhẹ nhàng và thông thoáng để ánh sáng tự nhiên có thể chiếu hắt vào hậu cung. Ở hai đầu nóc mái là họa tiết đương hồi văn cách điệu mềm mại cong cuộn lên đối xứng. Dưới bộ mái là hệ thống cột với 6 hàng cột ngang, 8 hàng cột dọc có tổng cộng 48 chiếc. Bộ kèo được kết cấu theo kiểu chồng rường, giá chiêng liên kết giữa các cột trong một vì được thực hiện thông qua các xà dọc, kẻ, câu đầu và các con rường. Các kẻ, bẩy của đình làng thực sự là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc gỗ của triều Nguyễn rất sinh động. Trong đình còn có nhiều bức chạm “Long mã phụ đồ”, “Phượng càn thư”… Năm 1996, đình làng Đình Chu được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Đứng trong đình có thể nhìn thấy... bầu trời!
Nỗi lo xuống cấp
Mặc dù được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia nhưng hiện nay, người dân địa phương không khỏi xót xa khi phải chứng kiến cảnh xuống cấp của ngôi đình. Theo quan sát của chúng tôi, phần mái của đình đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Nóc trái có nhiều chỗ sụt ngói, tạo ra những lỗ thủng lớn, khi trời mưa, toàn bộ nước chảy dọc theo máng trút xuống khiến trong đình ngập nước. Nhiều thanh xà dầm vì bị ngấm nước mưa lâu ngày nên mục mủn... Phần mái gần như đã bị sụt hết, kèo, cột, đòn tay cũng bị mối mọt. Trong lúc chờ đợi sự vào cuộc của cấp trên, chính quyền và nhân dân địa phương chỉ biết khắc phục bằng cách dùng bạt che phủ toàn bộ mái đình.
Ông Hoàng Văn Kiệm, Chủ tịch UBND xã Đình Chu, nói: Tôi sinh ra và sống tại mảnh đất này. Nhìn cảnh tượng xuống cấp trầm trọng của đình làng như vậy đau lắm, nhưng vì kinh phí sửa chữa lớn quá nên chính quyền và nhân dân đành bất lực.
Được biết, trước sự xuống cấp của ngôi đình, nhiều đoàn chuyên gia của huyện, của tỉnh đã về nghiên cứu khảo sát. Nhưng các đoàn đến rồi lại đi, mãi không thấy có ai "cứu" ngôi đình!
Gần đây, chính quyền và nhân dân xã Đình Chu đã tiến hành nhiều cuộc họp dân để bàn phương án khắc phục. Thế nhưng, đây là Di tích cấp quốc gia, muốn sửa chữa, trùng tu phải có quy trình cụ thể và phải được sự cho phép của các cấp, rồi kinh phí để tu sửa và cải tạo rất lớn. Ông Nguyễn Duy Minh, Bí thư Đảng ủy xã Đình Chu, cho biết: “Trên thực tế, cách đây 3 năm, tỉnh đã có Quyết định số 476/QĐ-CT ngày 18-2-2013 phê duyệt dự án đầu tư xây dựng, tu bổ, tôn tạo di tích Đình Chu với tổng mức kinh phí 18,433 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện trạng đình thì vẫn vậy, chưa được sửa chữa”.
Đình làng Đình Chu bao giờ mới được sửa chữa? Câu hỏi này đang là sự quan tâm đặc biệt của chính quyền và nhân dân địa phương. Hơn lúc nào hết, chính quyền và nhân dân địa phương rất cần sự quan tâm đầu tư, giúp đỡ của các ngành chức năng. Có như vậy, ngôi đình cổ này mới sớm được tu sửa và trở lại nguyên vẹn giá trị vốn có.
Bài và ảnh: NGỌC ANH - HIỆP HÒA