Gia đình tôi có 4 anh chị em, anh Trình là con trai cả vào Nam chiến đấu năm 1971, từ đó không có tin tức gì. Đến tháng 4-1976, gia đình nhận giấy báo tử của anh. Chiều hôm đó, mẹ tôi vừa gánh cỏ về sân nhà đã ngã khuỵu, chị dâu thất thần chết lặng. Giấy báo tử ghi “hy sinh ở chiến trường miền Nam”, nhưng miền Nam rộng lớn như thế, biết anh nằm ở nơi nào?
Hơn 40 năm qua, gia đình cất công đi tìm, dò hỏi nhiều nơi nhưng biệt vô âm tín. Năm 2018, nhân dịp kỷ niệm 55 năm Ngày thành lập Trung đoàn 1, Quân khu 9, gia đình tôi được mời vào dự và được sự giúp đỡ nhiệt tình từ anh Thông (quê Cần Thơ) kết nối với Ban liên lạc Hội Cựu chiến binh (CCB) Trung đoàn 1 (Khu vực Hà Nội)-những người bạn chiến đấu cùng anh trai tôi. Dù thông tin rất ít hoặc thất lạc, nhưng các anh không quản ngại khó khăn, làm tất cả những gì có thể để mong tìm thấy hài cốt đồng đội bằng phương pháp giám định ADN.
Năm 2012, Ban liên lạc nghe thông tin quy tập hài cốt liệt sĩ tại ấp Kinh Đào, xã Long Vĩnh, huyện Duyên Hải (Trà Vinh). Mãi đến năm 2019, các anh mới đủ điều kiện bắt đầu hành trình tìm đồng đội ở địa bàn tỉnh Vĩnh Long và tháng 4-2021 mới có điều kiện về Trà Vinh tìm hiểu thông tin quy tập. Sau đó, các anh xây dựng kế hoạch tìm kiếm danh sách liệt sĩ, kết nối với thân nhân và đề nghị lấy mẫu giám định ADN, trong đó có gia đình tôi. Từ danh sách 40 liệt sĩ hy sinh ở Duyên Hải do Phòng Chính sách, Cục Chính trị Quân khu 9 cung cấp trong 3 trận đánh Chi khu Long Toàn, Long Vĩnh và Long Khánh diễn ra tháng 1-1975, Ban liên lạc kết nối với thân nhân liệt sĩ từ Hà Nội, Nghệ An, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Bắc Giang, Ninh Bình và Hậu Giang làm hồ sơ giám định; xin ý kiến Cục Người có công, phối hợp với Viện Pháp y Quân đội khai quật, lấy 26 mẫu hài cốt tại Nghĩa trang Liệt sĩ thị xã Duyên Hải. Kết quả xác định danh tính 4 liệt sĩ là cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 309, Trung đoàn 1 anh dũng hy sinh trong trận đánh Chi khu Long Khánh. Trong đó hài cốt anh trai tôi là liệt sĩ Nguyễn Xuân Trình, hy sinh ngày 12-1-1975.
Biết tin, gia đình chúng tôi mừng vui khôn xiết. Tháng 4 vừa qua, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Trà Vinh phối hợp với Ban liên lạc Hội CCB Trung đoàn 1 tổ chức trang trọng Lễ công bố, trao quyết định xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; thực hiện nghi thức gắn bia tên liệt sĩ. Gia đình tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm của Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Trà Vinh và sự giúp đỡ chí tình của các anh trong Ban liên lạc Hội CCB Trung đoàn 1 (Khu vực Hà Nội).
NGUYỄN THỊ THẢO