Bài báo được đăng trên trang Nhất và trang Ba của Báo Quân đội nhân dân số ra ngày 4-8-1971. Ngay khi bài báo đăng, tấm gương chiến đấu dũng cảm của Phùng Quang Thanh lập tức thu hút sự quan tâm của đông đảo đồng bào, chiến sĩ cả nước.
Năm 1971, nhà báo Đức Toại theo chân bộ đội tham gia Chiến dịch Đường 9-Nam Lào. Nghe tin về gương chiến đấu dũng cảm của Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh thuộc Trung đoàn 64, Sư đoàn 320, nhà báo Đức Toại lập tức tìm đến và xin chỉ huy đơn vị được về “ba cùng” với trung đội của Phùng Quang Thanh.
    |
 |
| Ảnh chụp trong bài viết “Người chỉ huy là dũng sĩ”. Phùng Quang Thanh (phía sau) đang chỉ mục tiêu cho chiến sĩ trung liên Bùi Đức Thành. |
Hai bức ảnh được ra đời khi nhà báo Đức Toại chứng kiến những thời khắc chiến đấu kiên cường của Trung đội trưởng Phùng Quang Thanh. Sau này, điều đó đã thôi thúc ông tìm về quê hương Phùng Quang Thanh ở Mê Linh (Vĩnh Phúc, nay thuộc Hà Nội) tìm hiểu cặn kẽ hoàn cảnh gia đình, tuổi thơ của người chiến sĩ ấy. Bức ảnh thứ nhất là khi Phùng Quang Thanh hướng dẫn chiến đấu cho chiến sĩ trung liên Bùi Đức Thành. Bức ảnh thứ hai là Phùng Quang Thanh cùng Chính trị viên Phạm Văn Mộc và Chính trị viên phó Nguyễn Văn Phong bàn kế hoạch chiến đấu. Cả hai bức ảnh đã góp phần làm sinh động thêm bài viết, phản ánh được tấm gương chiến đấu anh dũng, tinh thần xung phong nơi chiến trường của người chỉ huy dũng sĩ Phùng Quang Thanh.
Hai bức ảnh đó chính là những chất liệu quý giúp quá trình truyền thông điệp về nhân vật tới độc giả được chân thực, rõ nét và ý nghĩa hơn. Qua đó, độc giả hiểu được quá trình chiến đấu gan dạ của chiến sĩ Phùng Quang Thanh nơi mưa bom bão đạn với lời hứa dành cho bố và các liệt sĩ: “Con sẽ xứng đáng với bố và các đồng chí của bố!” và lời hứa sẽ cố gắng phấn đấu làm được như một chiến sĩ trong tiểu đội Bùi Ngọc Đủ mà anh hằng tâm niệm lúc còn ngồi trên ghế nhà trường.
|
 |
| Phùng Quang Thanh (bên phải) cùng chính trị viên Phạm Văn Mộc và chính trị viên phó Nguyễn Văn Phong bàn kế hoạch chiến đấu. (Ảnh chụp bài báo) |
Một chàng trai muốn được “cầm súng trực tiếp giết giặc” đã có tới hai lần bị từ chối bởi chưa đủ tuổi và thuộc diện gia đình chính sách, bố là liệt sĩ bị giặc bắn trong kháng chiến chống Pháp, Thanh lại là con trai duy nhất trong gia đình. Nhưng với tinh thần xung phong hăng hái ra mặt trận, chàng trai cuối cùng đã thuyết phục được người bí thư đảng ủy xã hôm ấy để được ra chiến trường.
Với nhiều trận đánh liên tiếp, Phùng Quang Thanh đã thể hiện một tinh thần chiến đấu vô cùng gan dạ. Có trận đánh, mặc dù bị một mảnh đạn cắm vào bả vai, nhưng không bỏ cuộc, Phùng Quang Thanh nhờ y tá cố định thật chắc cánh tay trái và tiếp tục cùng đồng đội chiến đấu cho tới khi ngất đi. Hai mươi ngày sau, khi vết thương lành lại, người dũng sĩ Phùng Quang Thanh lại ra trận, dẫn đầu hàng ngũ các dũng sĩ đã từng qua nhiều thử thách…
Sau này, khi đã là Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, trong một lần nhà báo Đức Toại bay từ TP Hồ Chí Minh ra dự kỷ niệm Báo Quân đội nhân dân tròn 65 năm ngày truyền thống, Đại tướng Phùng Quang Thanh biết tin liền báo Văn phòng Bộ Quốc phòng đón và mời nhà báo Đức Toại vào Sở chỉ huy Bộ Quốc phòng. Ông đã rất xúc động khi được gặp lại nhà báo Đức Toại và ông vẫn gọi nhà báo Đức Toại là “thủ trưởng”, bởi khi ấy, Đại tướng Phùng Quang Thanh là Thượng sĩ, nhà báo Đức Toại là Thiếu tá.
TƯỜNG VY