Các kỳ Army Games từng là nơi giúp hoàn thiện và chứng minh khả năng tin cậy của nhiều loại vũ khí, trang bị quân sự của Nga và điều này cũng tương tự với AK-12. Với môi trường thi đấu ở cường độ cao, khắc nghiệt tại các kỳ Army Games sẽ giúp quảng bá, mang lại không chỉ danh tiếng cho dòng súng trường thế hệ mới của Nga, mà còn là nơi giúp tiếp tục hoàn thiện dòng vũ khí bộ binh tương lai này. Vậy súng trường AK-12 và các biến thể có gì đặc biệt so với các thế hệ súng trường AK trước đó?

Kalashnikov AK-12 cỡ nòng 5.45mm và biến thể sử dụng cỡ đạn 7,62mm truyền thống là các mẫu súng bộ binh thế hệ mới đầy tiềm năng, được phát triển bởi Tập đoàn sản xuất vũ khí Kalashnikov với mục đích trang bị cho lực lượng vũ trang Liên bang Nga và xuất khẩu. AK-12 hiện được coi là dòng súng trường tiến công hàng đầu trên thế giới và nhận được sự quan tâm từ quân đội nhiều quốc gia. 

Kế thừa di sản nổi tiếng của súng trường AK

Cựu lãnh đạo Công ty Izhmash (một thành viên của Tập đoàn Kalashnikov) Maxim Kuzyuk cho biết, quân đội Nga hiện được kế thừa từ thời Liên Xô hàng chục triệu đơn vị súng trường tấn công AK, gồm nhiều biến thể khác nhau, niêm cất từ giai đoạn 1970-1980. Trong giai đoạn cuối những năm 1990, Izhmash đã phát triển thế hệ súng trường AK-100+ kết hợp những điểm mạnh về sự bền bỉ của súng trường AK và tích hợp các công nghệ hiện đại giúp tăng khả năng chiến đấu của người lính trên chiến trường. Tuy nhiên, yêu cầu tác chiến hiện đại trên chiến trường đã đòi hòi một dòng súng trường AK hoàn toàn mới với nhiêu trang bị bổ sung.

Súng trường tấn công AK-12. 

Cuối những năm 2000, Bộ Quốc phòng Nga đã đưa ra yêu cầu về dòng súng trường tấn công thế hệ mới, đáp ứng các yêu cầu tác chiến hiện đại và khả năng tích hợp sâu vào bộ trang bị của người lính tương lai Ratnik. Đây chính là tiền đề cho sự xuất hiện của súng trường AK-12 và các biến thể. Để đáp ứng nhu cầu trên, các chuyên gia của Izhmash đã căn cứ vào yêu cầu của các quân, binh chủng Quân đội Nga kết hợp với những thế mạnh công nghệ của Nga để cho ra đời dòng súng trường AK thế hệ mới. Kết quả của quá trình này được kết tinh vào năm 2011, khi các chuyên gia của Izhmash cho ra mắt nguyên mẫu súng trường AK-12.

Điểm quan trọng nhất trong thiết kế của súng trường AK-12 là sử dụng cơ cấu trích khí cân bằng thay vì thoi đẩy tự động như súng AK truyền thống. Cơ cấu này từng được áp dụng trên mẫu súng trường AN-94 thời Liên Xô và nổi tiếng với sự phức tạp. Tuy nhiên, những nghiên cứu mới của Izhmash đã giúp giảm sự phức tạp của cơ cấu trích khí cân bằng để AK-12 vẫn giữ được truyền thống hoạt động tốt trong môi trường khắc nghiệt của súng trường AK, nhưng lại tăng độ chụm của các phát bắn. Việc thay thế các loại vật liệu mới trong chế tạo đã giúp giảm đáng kể trọng lượng của súng trường AK-12 so với súng AK thế hệ cũ.

Tiếp tục truyền thống của súng trường AK

Sau quá trình thử nghiệm đánh giá của Bộ Quốc phòng Nga, súng trường AK-12 đã khẳng định được độ tin cậy và uy lực để được tích hợp với hệ thống trang bị các nhân tương lai dành cho binh sĩ Nga - Ratnhik. Súng trường AK mới được thiết kế để sử dụng với 2 cỡ đạn tiêu chuẩn là 5,45mm (AK-12) và 7,62mm (AK-15) phù hợp với nhiều điều kiện tác chiến khác nhau.

Giới chuyên gia quân sự đánh giá, mục tiêu thiết kế của Tập đoàn Kalashnikov với phiên bản AK-12 là phù hợp để trang bị cho lực lượng vũ trang Nga vốn đang được trang bị đạn tiêu chuẩn cỡ 5,45mm từ thời Liên Xô. Trong khi đó, AK-15 cỡ nòng 7,62mm phù hợp với trang bị cho lực lượng đặc nhiệm và thị trường xuất khẩu. Cỡ đạn 7,62x39mm của các dòng súng trường AK, AKM đã quá nổi tiếng và phổ biến trên thế giới, nên AK-15 có tiềm năng xuất khẩu rất lớn. Đây là mẫu súng kết hợp giữa sự phổ dụng của cỡ đạn tiêu chuẩn và công nghệ hiện đại phục vụ người lính trong chiến đấu.

Súng trường AK-12 và biến thể AK-15. 

Cả hai nguyên mẫu súng trường AK-12 và AK-15 đã vượt qua thử nghiệm cấp quốc gia của Nga với kết quả xuất sắc vào mùa Thu năm 2016. Hai dòng súng trường mới cũng nhận được sự đánh giá cao trong vòng thử nghiệm thực chiến tại các đơn vị chiến đấu thuộc quân đội Nga. Theo truyền thống chế tạo vũ khí của Nga, súng trường AK-12 và AK-15 liên tục được hoàn thiện căn cứ vào đánh giá và ý kiến của sĩ quan, binh sĩ quân đội Nga trong quá trình sử dụng. Các mẫu AK-12 và AK-15 hoàn thiện có rất nhiều khác biệt đáng kể so với các nguyên mẫu giới thiệu đầu tiên.

Chính nhờ những lý do trên, súng trường AK-12 và AK-15 đáp ứng các yêu cầu tác chiến thực tế của người lính trong mọi điều kiện thời gian. Không chỉ được tối ưu về cơ cấu bên trong, AK-12 và AK-15 còn được “thay máu” bằng các công nghệ hỗ trợ chiến đấu hiện đại gắn trên các thanh ray Picatinny lắp trên súng như: Kính ngắm quang học ngày đêm, chỉ thị mục tiêu laser hoặc đèn chiếu sáng... Thiết kế mới cũng giảm thao tác của binh sĩ khi cần lắp đặt hoặc tháo các thiết bị hỗ trợ chiến đấu và bảo đảm yếu tố bền bỉ khi cận chiến. So với các dòng súng AK truyền thống, AK-12 và AK-15 đã thay thế hoàn toàn các chi tiết gỗ bằng vật liệu tổng hợp, nhựa. Yếu tố này không chỉ giảm trọng lượng, mà còn giúp dễ dàng tháo lắp và thay đổi kích cỡ báng súng để phù hợp nhất với từng người lính.

Đội tuyển Việt Nam luyện tập chuẩn bị cho cuộc thi “Bầu trời quang đãng” với súng trường AK-12 tại Army Games 2020. 

Trong các bài đánh giá thử nghiệm, chuyên gia vũ khí thuộc Tập đoàn Kalashnikov Georgy Gubich khẳng định: “Súng trường AK-12 và AK-15 không chỉ đáp ứng yêu cầu của Bộ Quốc phòng Nga đề ra, mà còn có tính năng chiến đấu gấp khoảng 3 lần”.

TUẤN SƠN (tổng hợp)