Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã đập tan ách thống trị tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, phát xít; xóa bỏ chế độ phong kiến lỗi thời; đồng thời, mở ra bước ngoặt lịch sử trọng đại, đưa đất nước Việt Nam từ một xứ thuộc địa trở thành quốc gia độc lập, có chủ quyền; nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước.
Đây là một trong những sự kiện vĩ đại nhất, là trang sử vàng chói lọi, biểu tượng rực rỡ của tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng độc lập, tự do của toàn dân tộc. Từ những giá trị và tầm vóc to lớn đó, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 được khẳng định là một trong những bước ngoặt vĩ đại mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam. Điều đó được thể hiện trên các vấn đề cốt lõi sau đây:
1. Đập tan ách thống trị của thực dân, phát xít, xóa bỏ chế độ phong kiến, giành lại nền độc lập dân tộc, mở ra kỷ nguyên mới-kỷ nguyên độc lập, tự do cho nhân dân Việt Nam
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước ngoặt vĩ đại, chấm dứt vĩnh viễn chế độ thực dân, phong kiến trên đất nước ta, giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi áp bức, nô lệ. Nhìn lại lịch sử, năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta. Triều đình nhà Nguyễn bạc nhược, từng bước đầu hàng, ký kết hàng loạt hiệp ước dâng nước ta cho kẻ thù, biến Việt Nam thành một thuộc địa thực dân kiểu cũ. Dưới ách thống trị của thực dân Pháp, nhân dân ta bị bóc lột tàn bạo. Chính quyền thực dân cấu kết với giai cấp địa chủ phong kiến thi hành chính sách bóc lột nặng nề, cưỡng bức lao động, đặt ra chế độ sưu cao, thuế nặng, làm cho đất nước kiệt quệ, nhân dân lầm than.
Về chính trị, chế độ thực dân-phong kiến thực thi nền chuyên chế khắc nghiệt, tước bỏ mọi quyền tự do, dân chủ của nhân dân, đàn áp dã man mọi phong trào yêu nước. Năm 1940, khi phát xít Nhật nhảy vào Đông Dương, thiết lập chế độ thống trị hai tầng thực dân-phát xít trên đất nước ta. Do sự kết hợp thống trị, bóc lột giữa thực dân Pháp và phát xít Nhật, nhân dân ta bị vắt kiệt sức lao động, bị áp bức cả về thể xác lẫn tinh thần. Đỉnh cao của sự tàn bạo là nạn đói năm 1945 khiến hơn 2 triệu đồng bào ta bị chết đói.
Trong bối cảnh đen tối ấy, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã xóa bỏ ách thống trị thực dân, phát xít; lật đổ chế độ phong kiến, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam. Đây là sự kiện mang tính chất bước ngoặt lịch sử, đưa nước ta từ thân phận thuộc địa trở thành quốc gia độc lập có chủ quyền, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ. Thắng lợi ấy đã đưa dân tộc Việt Nam bước vào hàng ngũ tiên phong của phong trào đấu tranh vì độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội trên thế giới, khẳng định vị thế, bản lĩnh và sức sống mãnh liệt của một dân tộc từng bị coi là yếu kém, nô lệ. Việc đập tan ách thống trị của chủ nghĩa thực dân, phát xít, xóa bỏ chế độ phong kiến lạc hậu là thành quả đầu tiên và có ý nghĩa nền tảng, làm nên tính chất vĩ đại và giá trị lịch sử sâu sắc của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
 |
Khối danh dự 3 quân chủng Lục quân, Hải quân, Phòng không-Không quân trong buổi tổng hợp luyện lần 2 tại Trung tâm Huấn luyện Quân sự quốc gia 4. Ảnh: TUẤN HUY
|
2. Khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa-nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên trong lịch sử dân tộc và ở Đông Nam Á
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 dẫn đến sự ra đời của một nhà nước kiểu mới-nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Đây là lần đầu tiên trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, một nhà nước thực sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân được thiết lập trên lãnh thổ Việt Nam, đánh dấu bước nhảy vọt về chất, là cuộc cách mạng vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Khác với các kiểu nhà nước trước đó, nhà nước dân chủ nhân dân là nhà nước cách mạng, mang bản chất tiến bộ, phục vụ lợi ích của toàn thể nhân dân lao động. Đây là mô hình nhà nước kiểu mới, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử và lý tưởng của cách mạng Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
Ngay sau khi giành được chính quyền, Chính phủ cách mạng lâm thời đã có những bước đi quyết đoán, thể hiện rõ bản chất của nhà nước dân chủ nhân dân, đó là: Tổ chức Tổng tuyển cử trong cả nước vào ngày 6-1-1946 để bầu ra Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp nhằm củng cố chính quyền dân chủ nhân dân, xây dựng nền móng của chế độ mới. Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời (ngày 2-9-1945) là một sự kiện lịch sử trọng đại, ghi dấu mốc son chói lọi trong tiến trình phát triển của dân tộc. Đây không chỉ là ngày độc lập đầu tiên sau gần một thế kỷ đất nước bị đô hộ, mà còn là ngày đánh dấu sự chấm dứt thời kỳ lịch sử cận đại, mở ra thời kỳ lịch sử hiện đại - thời đại Hồ Chí Minh, thời đại của độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Từ đây, dân tộc Việt Nam làm chủ vận mệnh của mình dưới một chế độ nhà nước tiến bộ, dân chủ, mang bản chất giai cấp công nhân, đại diện cho khát vọng độc lập, tự do và hạnh phúc của toàn dân tộc.
3. Đưa nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ lên địa vị làm chủ đất nước, uy tín, bản lĩnh và năng lực lãnh đạo của Đảng ngày càng nâng cao
Một trong những thành quả vĩ đại và có ý nghĩa sâu sắc nhất của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là sự đổi đời mang tính lịch sử của toàn thể nhân dân Việt Nam, từ thân phận nô lệ, mất nước trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh dân tộc và tương lai của chính mình. Đồng thời, thắng lợi đó khẳng định uy tín, bản lĩnh và năng lực lãnh đạo của Đảng, đưa Đảng ta trở thành lực lượng cầm quyền trong một quốc gia độc lập.
Trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, dưới ách thống trị của thực dân Pháp, nhân dân ta phải sống lầm than, cực khổ, bất công, “chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước... Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng...”(1).
 |
Cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên chào cột mốc biên giới Việt Nam - Lào - Trung Quốc. Ảnh: TUẤN HUY |
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã chấm dứt tình cảnh nô lệ kéo dài gần thế kỷ, đánh dấu sự chuyển biến lịch sử trong đời sống chính trị-xã hội của dân tộc: Nhân dân ta từ thân phận nô lệ, từ người dân mất nước trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Nước ta từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến, trở thành một nước độc lập, dân chủ nhân dân. Lần đầu tiên, tên nước Việt Nam có trên bản đồ thế giới với tư cách và vị thế của một quốc gia-dân tộc độc lập, có chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Đánh giá thành quả này, Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn khẳng định: “Cách mạng Tháng Tám thắng lợi mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc ta, một cuộc đổi đời chưa từng có đối với mỗi người Việt Nam...”(2).
Đây không chỉ là cuộc lật đổ của một chế độ chính trị, mà còn là sự thay đổi toàn diện và sâu sắc về tư thế, vị thế, quyền lực và giá trị của con người Việt Nam trong lịch sử dân tộc. Cùng với đó, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 còn khẳng định vai trò, vị thế và uy tín lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng ta, từ một Đảng không hợp pháp trở thành Đảng lãnh đạo chính quyền trong cả nước, một Đảng mới 15 năm tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, trở thành đảng cầm quyền-đó là điều hiếm thấy trong lịch sử các Đảng Cộng sản và công nhân quốc tế. Chính Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tự hào phát biểu: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”(3).
4. Cách mạng Tháng Tám trở thành nguồn cảm hứng và động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước thuộc địa tại châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latin
Là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đầu tiên giành thắng lợi hoàn toàn ở một quốc gia thuộc địa, do một Đảng Cộng sản lãnh đạo, Cách mạng Tháng Tám không chỉ làm thay đổi căn bản vận mệnh của dân tộc Việt Nam mà còn tạo nên tiếng vang lớn trên trường quốc tế, khẳng định vị trí, vai trò của Việt Nam trong phong trào cách mạng thế giới. Từ đây, lần đầu tiên trên bản đồ chính trị thế giới xuất hiện một nước Việt Nam độc lập, có chủ quyền, có chính phủ cách mạng hợp pháp, có tiếng nói và ảnh hưởng tích cực đến xu thế tiến bộ của thời đại. Đây là minh chứng sinh động cho chân lý mang tính thời đại: Một dân tộc dù nhỏ bé về quy mô, nếu có khát vọng độc lập, ý chí quật cường và được dẫn dắt bởi một đường lối cách mạng đúng đắn, hoàn toàn có thể đánh bại kẻ thù xâm lược hùng mạnh, giành lại quyền tự quyết của mình.
Thắng lợi đó đã phá vỡ một mảnh ghép quan trọng trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, làm lung lay nghiêm trọng nền tảng của trật tự thế giới thực dân cũ, tiếp thêm niềm tin, động lực thúc đẩy làn sóng nổi dậy của các dân tộc bị áp bức ở Đông Dương, châu Phi và Mỹ Latin. Cách mạng Việt Nam trở thành hình mẫu truyền cảm hứng cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới vươn lên đấu tranh vì độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội. Nhiều dân tộc đã nhìn thấy con đường đúng đắn để tự giải phóng khỏi ách thống trị thực dân, tạo nên làn sóng cách mạng giải phóng dân tộc sôi nổi trong nửa sau thế kỷ 20.
5. Thành quả Tháng Tám tạo ra nguồn lực, sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn để dân tộc Việt Nam tiếp tục vươn mình, phát triển
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã kết thành nguồn lực, sức mạnh vật chất, tinh thần to lớn và tạo nền tảng vững chắc cho cuộc kháng chiến sau này; đồng thời, tiếp thêm động lực để đất nước vươn mình phát triển trong kỷ nguyên mới. Trước hết, nguồn lực vật chất quan trọng nhất mà Cách mạng Tháng Tám năm 1945 để lại chính là lực lượng cách mạng hùng hậu, gồm cả lực lượng chính trị và vũ trang được tổ chức và tôi luyện trong suốt quá trình đấu tranh tiền khởi nghĩa. Việc thành lập Mặt trận Việt Minh (ngày 19-5-1941) là bước ngoặt quan trọng, tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân dưới ngọn cờ của Đảng, tạo thành đội quân chính trị rộng khắp, lan rộng từ miền núi đến đồng bằng, từ Bắc vào Nam.
Song song với đó, lực lượng vũ trang từng bước được xây dựng từ thấp đến cao, từ các tổ tự vệ, tự vệ chiến đấu đến các đội du kích tập trung. Sự kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang chính là yếu tố quyết định làm nên thắng lợi của Tổng khởi nghĩa Tháng Tám. Đồng thời, tạo nền tảng quan trọng để Đảng ta phát triển khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng lực lượng cách mạng để đánh đuổi thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và tay sai, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Sức mạnh tinh thần mà Cách mạng Tháng Tám năm 1945 để lại có giá trị sâu sắc và vô giá. Đó là lòng tự hào dân tộc, là niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, là ý thức làm chủ, khát vọng độc lập, tự do và phát triển đất nước. Những bài học lịch sử rút ra từ thực tiễn Cách mạng Tháng Tám năm 1945 có giá trị trường tồn trong tiến trình cách mạng Việt Nam, đó là: 1) Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; 2) Xây dựng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc mà nòng cốt là liên minh công - nông - trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng; 3) Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; 4) Vai trò quyết định của năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong mọi thời kỳ cách mạng.
Hiện nay, bối cảnh quốc tế và khu vực đang tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường, khó đoán định. Trong nước, sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; vị thế, uy tín và sức mạnh tổng hợp của đất nước không ngừng được nâng cao; đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Tuy nhiên, bên cạnh thời cơ và thuận lợi, đất nước ta cũng đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Các yếu tố bất ổn từ kinh tế-xã hội, sự chênh lệch trong phát triển giữa các vùng miền, tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên; đặc biệt là âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch nhằm làm suy yếu nền tảng chính trị tinh thần và cản trở con đường phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu phải tiếp tục nghiên cứu, kế thừa và phát huy giá trị to lớn của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, coi đó là nguồn động lực tinh thần quan trọng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới-kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Theo đó, cần quán triệt và thực hiện những nội dung, yêu cầu cơ bản sau đây:
Một là, nâng cao năng lực dự báo, đánh giá khách quan, khoa học tình hình thế giới, trong nước, kịp thời nắm bắt xu thế, tận dụng thời cơ để phát triển đất nước trong giai đoạn mới
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là minh chứng sinh động cho năng lực dự báo chiến lược, đánh giá khoa học tình hình và nghệ thuật chớp thời cơ cách mạng xuất sắc của Đảng ta. Do đó, để đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới đòi hỏi phải khách quan, khoa học, nhạy bén trong đánh giá tình hình, xác định và tranh thủ mọi điều kiện thuận lợi, tạo thời cơ mới cho phát triển nhanh và bền vững. Vận dụng bài học quý báu đó vào giai đoạn hiện nay, cần nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo cả ngắn hạn và dài hạn, bảo đảm theo kịp diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường của bối cảnh quốc tế, từ đó xác định đúng thời cơ, tận dụng tốt thuận lợi và chủ động ứng phó hiệu quả với các nguy cơ, thách thức.
Linh hoạt, sáng tạo đánh giá toàn diện cả về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, trên cả hai phương diện thuận lợi và khó khăn. Ra sức tranh thủ những điều kiện thuận lợi, tạo cơ hội, đồng thời chủ động khắc phục khó khăn, khơi thông “điểm nghẽn” để phát triển đất nước. Kết hợp chặt chẽ giữa phân tích khách quan, khoa học đặc điểm, xu thế phát triển chủ yếu của thế giới với điều kiện thực tiễn của đất nước, phù hợp với tiềm lực, vị thế và yêu cầu phát triển bền vững đất nước trong kỷ nguyên mới. Đặc biệt, cần chủ động nghiên cứu, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, các nguy cơ đe dọa, các trở ngại, thách thức tác động đến quá trình phát triển đất nước, từ đó đề ra các đối sách phù hợp để giữ vững độc lập, chủ quyền và bảo đảm ổn định, phát triển đất nước trong tình hình mới.
Hai là, phát huy mạnh mẽ nhân tố con người, khơi dậy ý chí, khát vọng xây dựng đất nước giàu mạnh trong các tầng lớp nhân dân, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một minh chứng tiêu biểu cho sức mạnh vĩ đại của nhân dân Việt Nam-nguồn lực nội sinh quan trọng nhất trong mọi thắng lợi cách mạng. Từ Bắc vào Nam, từ miền xuôi đến miền ngược, từ nông thôn đến thành thị, mọi tầng lớp nhân dân đều đồng lòng, đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc. Chính tinh thần cách mạng, khát vọng giải phóng dân tộc và niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng đã quy tụ nên sức mạnh quật khởi, tạo nên chiến thắng vĩ đại của toàn dân tộc.
Kế thừa, phát huy tinh thần đó, trong bối cảnh hiện nay, đòi hỏi phải tiếp tục phát huy mạnh mẽ vai trò, vị thế, sức sáng tạo và tinh thần cống hiến của con người Việt Nam. Chú trọng khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong toàn dân. Trọng tâm là phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị. Trên cơ sở đó, cần tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách nhằm phát huy tinh thần, trách nhiệm, ý thức công dân, lòng yêu nước, tinh thần đổi mới, sáng tạo của mọi người dân. Đẩy mạnh thực hành dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện tốt phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Đồng thời, tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động khơi dậy ý chí vươn lên và khát vọng phát triển bền vững đất nước.
Ba là, tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo hướng “Tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã đặt nền móng cho sự ra đời của một nhà nước kiểu mới-nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên trong lịch sử dân tộc, thực sự “của dân, do dân và vì dân”. Lần đầu tiên trong lịch sử, nhà nước cách mạng được tổ chức, khác hẳn về chất so với các kiểu, các hình thức nhà nước trước đó. Nhà nước dân chủ nhân dân không phải là tổ chức để cai trị dân mà là cơ quan để phục vụ nhân dân, cán bộ của Nhà nước là công bộc của dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới quyền thống trị của thực dân Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh”(4).
Giữ gìn và phát huy bản chất tốt đẹp của Nhà nước dân chủ nhân dân-thành tựu vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, hiện nay xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa có vị trí rất quan trọng, là nội dung trọng tâm trong đổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cần thực hiện quyết liệt cuộc “cách mạng” tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nhằm xây dựng hệ thống chính trị thật sự tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Đổi mới, cải cách cần tập trung vào 4 đột phá: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24-01-2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Những chủ trương trên phải được quán triệt đầy đủ, sâu rộng trong toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhằm tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động, lan tỏa mạnh mẽ trong cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương và toàn xã hội. Việc triển khai thực hiện phải luôn bám sát Hiến pháp, Cương lĩnh, Điều lệ Đảng,... trong đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có lý tưởng cách mạng, đạo đức, trí tuệ, năng lực tổ chức thực tiễn và tinh thần trách nhiệm, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Bốn là, tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền của Đảng trong tình hình mới
Thành công vang dội của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là minh chứng hùng hồn cho bản lĩnh, trí tuệ và năng lực lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam-một đảng mới 15 năm tuổi nhưng đã tập hợp, dẫn dắt toàn dân tộc làm nên cuộc cách mạng vĩ đại, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do. Đây không chỉ là niềm tự hào lớn lao mà còn là cơ sở thực tiễn và lý luận quan trọng để củng cố vững chắc niềm tin vào vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Kế thừa và phát huy tinh thần của Cách mạng Tháng Tám, trong bối cảnh mới, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng đòi hỏi tiếp tục tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Xây dựng Đảng thật sự là đạo đức, văn minh, thật sự tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc, của thời đại. Nâng cao trình độ trí tuệ, năng lực hoạch định cương lĩnh, đường lối, kịp thời đề ra chủ trương chính sách và tổ chức thực hiện có hiệu quả trong thực tiễn.
Bất luận trong mọi hoàn cảnh phải đảm bảo và giữ vững sự lãnh đạo độc tôn của Đảng đối với Nhà nước và xã hội. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh phòng chống và xử lý kiên quyết, nghiêm minh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Năm là, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín và bảo đảm lợi ích quốc gia - dân tộc
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 có giá trị lan tỏa sâu sắc trên toàn thế giới, trở thành động lực, niềm tin cổ vũ nhân dân các dân tộc thuộc địa đứng lên đấu tranh giành độc lập. Cách mạng Tháng Tám là tuyên bố đanh thép của dân tộc Việt Nam về quyền được hưởng độc lập, dân chủ, tự do và hòa bình; đồng thời, mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử ngoại giao của Việt Nam với các nước trên thế giới với tư cách và vị thế của một quốc gia-dân tộc. Kế thừa thành quả vĩ đại đó, hiện nay phải tích cực, chủ động hội nhập và mở rộng đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín và bảo đảm lợi ích quốc gia-dân tộc Việt Nam trên trường quốc tế. “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại.
Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng”(5). Xử lý hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích quốc gia-dân tộc và nghĩa vụ, trách nhiệm quốc tế. Đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín và hình ảnh một nước Việt Nam độc lập, tự chủ và phát triển, là bạn bè thủy chung, chân thành, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và có trách nhiệm trên trường quốc tế.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đi vào lịch sử dân tộc như một mốc son chói lọi, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam trong thế kỷ 20. Thắng lợi ấy không chỉ đánh dấu sự sụp đổ của ách thống trị thực dân, phong kiến hàng thế kỷ, thiết lập nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á; mà còn khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và tinh thần yêu nước nồng nàn. Từ thành quả to lớn và giá trị trường tồn của Cách mạng Tháng Tám, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã tiếp tục phát huy tinh thần cách mạng, lập nên nhiều chiến công vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Trong kỷ nguyên mới, chiến thắng vĩ đại đó tiếp tục là nguồn lực tinh thần quý giá để Việt Nam vững bước thực hiện mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và khẳng định vị thế, uy tín trên trường quốc tế.
Thượng tướng TRƯƠNG THIÊN TÔ, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam
----------------
(1) Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 4, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.2.
(2) Lê Duẩn, Tiến lên dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, NXB Sự thật, Hà Nội, 1980, tr.13.
(3) Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 7, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.25.
(4) Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 3, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.64-65.
(5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.161-162.