Hòa bình cho Bán đảo Triều Tiên, một vấn đề quá lớn, quá khó và tồn tại vài thập kỷ trong sự định kiến, thậm chí là thù địch, giờ đây đang được các bên liên quan “mở lòng” để xích lại gần nhau, cùng giải quyết.

leftcenterrightdel
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un (phải) và bắt tay Cố vấn An ninh quốc gia Hàn Quốc Chung Eui-yong. Ảnh: Yonhap

Cũng vì đã trải qua một thời gian quá dài trong sự nghi kỵ nên không dễ để các bên bước qua định kiến về nhau, thế nên trên lộ trình xích lại gần nhau, cách làm của mỗi bên vẫn luôn tồn tại các khác biệt. Những kế hoạch đàm phán hòa bình luôn song hành cùng nghi ngờ, tính toán và lo ngại. Mặc dù vậy, sự tin tưởng giữa các bên đang lớn dần, cho dù không dễ dàng.

Kết quả của sự tin tưởng ấy là việc Hàn Quốc và Triều Tiên đã xác định được cuộc gặp thượng đỉnh vào cuối tháng 4-2018, thời điểm chỉ cách cuộc gặp lịch sử Mỹ-Triều ít ngày, dự kiến diễn ra trong tháng 5. Phía Mỹ cho rằng mọi việc đang đi đúng hướng. Nhật Bản, nước có quan điểm cứng rắn, cũng đánh giá cao nỗ lực của các bên nhằm thúc đẩy Triều Tiên phi hạt nhân hóa. Hai nước có quan hệ truyền thống với Triều Tiên là Nga và Trung Quốc đã tích cực vào cuộc khi vừa trực tiếp tiếp xúc với Triều Tiên, mặt khác tích cực thảo luận với các bên liên quan như Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản để làm sáng ra các khúc mắc trong quan điểm từ các phía, giúp gắn kết sự tích cực từ tất cả các bên, làm ngắn lại con đường đi tới hòa bình trên bán đảo đang bị chia cắt này.

Trong một thời gian ngắn, sự cầu thị của các bên được hiển hiện bằng kết quả hết sức cụ thể. Sau thành công trong chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trên “chuyến tàu màu xanh” diễn ra cuối tháng 3-2018, “cánh cửa” giải quyết hồ sơ Triều Tiên dường như đã hé mở. Không thiếu những biểu hiện thân thiện giữa hai miền Triều Tiên. Cả thế giới đã nhìn thấy nụ cười, tiếng vỗ tay cổ vũ của nhà lãnh đạo Triều Tiên khi tới xem chương trình văn nghệ của các nghệ sĩ Hàn Quốc biểu diễn ở Bình Nhưỡng. Các cuộc diễn tập vốn gây lo ngại và căng thẳng cho Triều Tiên của Mỹ và Hàn Quốc nay đã được rút ngắn hơn dự định, quy mô cũng nhỏ lại khi không có sự tham gia của các khí tài chiến lược của Mỹ như siêu hàng không mẫu hạm hoặc tàu ngầm hạt nhân…

Tâm lý hòa bình đang thế chỗ cho tâm lý căng thẳng trên Bán đảo Triều Tiên.

Để tâm lý ấy biến thành hòa bình thực sự, những dự định tốt đẹp giữa hai miền Triều Tiên đang được lên kế hoạch. Ngày 3-4, Hàn Quốc đã đề xuất sẽ nối lại các dự án liên Triều và mong muốn đạt được tuyên bố phi hạt nhân từ Hội nghị thượng đỉnh liên Triều diễn ra vào cuối tháng này. Trước đó một ngày, “ngoại giao thể thao” lại tiếp tục ghi thêm điểm khi Bộ Thể thao hai miền Triều Tiên tiếp tục nhất trí sẽ phối hợp để đoàn vận động viên của hai nước cùng diễu hành chung tại Đại hội Thể thao châu Á (ASIAD) 2018, dự kiến diễn ra từ ngày 18-8 đến 2-9 tới tại Indonesia. Như vậy là hai nước lại tiếp tục đi chung trong một lễ diễu hành, chung niềm tự hào dưới một lá cờ. Người dân ở hai bên của Bán đảo Triều Tiên đang hy vọng một kết quả tốt đẹp tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới, quan hệ hai miền tiếp tục được cải thiện một cách thực chất, nền hòa bình sẽ ở lại vĩnh viễn trên Bán đảo Triều Tiên.

Ước mơ hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên từng nhiều lần bị bỏ lỡ. Những tính toán, nghi ngại từ cả bên trong lẫn bên ngoài bán đảo này khiến người dân hai miền nhiều lần hụt hẫng. Chính vì vậy, cho dù cánh cửa hòa bình đã mở, nhưng để bước xa hơn nữa, cần có sự tin tưởng, chia sẻ từ tất cả các bên cùng chiến lược phù hợp với lợi ích lớn lao mà các bên theo đuổi.

Sự nghi ngại, không tin tưởng nhau và khác biệt về lợi ích luôn là rào cản khó vượt qua nhất. Không phải tự nhiên mà trong “thời điểm vàng” hiện nay, Triều Tiên vẫn chỉ trích các cuộc hội đàm hợp tác quốc phòng giữa Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, cho rằng sự hợp tác như vậy sẽ dẫn đến đối đầu và chiến tranh. Trong khi đó, phía Nhật Bản cũng đưa ra cảnh báo công khai việc Triều Tiên có những dấu hiệu chuẩn bị cho một vụ thử nghiệm vũ khí hạt nhân mới…

Khó có thể thu được kết quả khả quan nếu các bên vẫn giữ những điều kiện tiên quyết, nghi ngại hoặc đưa ra những kế hoạch vụn vặt mang tính tình thế. Phấn đấu để có hòa bình, hòa hợp cho Bán đảo Triều Tiên là điều không thể đảo ngược. Lịch sử đang chờ đợi giây phút quyết định trong hy vọng cùng lòng tin đang lớn dần.

NGUYỄN HÒA